Organ podatkowy rozpatrywał sprawę spółki budowlanej, która zawarła umowę na wykonanie robót (wymienionych w załączniku 14 do ustawy o VAT) na rzecz gminy. W trakcie składania oferty Spółka zdecydowała się jednak zawrzeć konsorcjum z inną firmą, która została wyznaczona Liderem. Zgodnie z treścią umowy konsorcjum, to Lider wystawia fakturę za całość wykonanych prac i otrzymuje wynagrodzenie, następnie dopiero Spółka wystawia fakturę i otrzymuje wynagrodzenie od Lidera za wykonanie swojej części prac.
Firma budowlana wystąpiła z pytaniem czy fakturując usługi na Lidera ma zastosować procedurę odwrotnego obciążenia. Zdaniem Spółki powinna ona wystawiać faktury na zasadach ogólnych. Argumentowała, że mimo rozliczania się z inwestorem przez Lidera ponosi pełną odpowiedzialność, solidarnie z Liderem, za wykonane prace oraz nie jest objęta ochroną podwykonawców w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych. Co więcej, firma budowlana w umowie określona jest jako główny wykonawca, który świadczy usługi na rzecz inwestora i odpowiada przed nim za jakość wykonanych prac. Wnioskodawca powołał się na odpowiedź na interpelacje 8831, w której Minister Finansów stwierdził, że „zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu słownika języka polskiego podwykonawca to firma lub osoba wykonująca prace na zlecenie głównego wykonawcy”. Spółka stwierdziła zatem, że skoro wykonuje roboty budowlane na rzecz gminy miejskiej, nie ma podstaw uznania jej za podwykonawcę.
Dyrektor KIS przyjął jednak odmienne stanowisko. Zaznaczył że konsorcjum nie może być uznawane za jednego podatnika VAT. W przypadku, gdy faktura za wykonaną pracę zostaje wystawiona na Lidera (a nie inwestora) mamy do czynienia z odsprzedażą świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Oznacza to, że członek konsorcjum będzie działał jako podwykonawca Lidera, który w tym schemacie będzie generalnym wykonawcą względem inwestora. Zdaniem Dyrektora KIS „nie można uznać, że zarówno Lider jak i członek konsorcjum równocześnie będą głównymi wykonawcami względem inwestora (zamawiającego). Bez względu na to, że każdy z konsorcjantów ponosi odpowiedzialność przed inwestorem”.
Polecamy: Biuletyn VAT
Co do zasady obowiązek rozliczenia podatku VAT z prac wykonanych przez podwykonawców spoczywa na generalnym wykonawcy, w tej sytuacji – Liderze konsorcjum. W konsekwencji, Spółka powinna wystawić fakturę z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.
Już wcześniej w objaśnieniach podatkowych z 17.03.2017 r. Minister Finansów odniósł się do stosowania powyższego mechanizmu w konsorcjach. Stwierdził, że zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia zależy od treści umowy i sposobu rozliczania się konsorcjantów z inwestorem. Jeżeli każdy z konsorcjantów rozlicza się osobno z określonego zakresu robót, mechanizm odwrotnego obciążenia nie znajduje zastosowania, gdyż każdy z konsorcjantów jest bezpośrednim wykonawcom dla inwestora. Odmiennie jest w przypadku, gdy zostaje ustanowiony lider konsorcjum, a umowa przewiduje rozliczenia zarówno pomiędzy tym liderem a inwestorem, jak i między liderem a uczestnikami konsorcjum. W takiej sytuacji członkowie konsorcjum uważani są za podwykonawców, a świadczone przez nich usługi podlegają opodatkowaniu z zastosowaniem odwrotnego obciążenia. Należy dodać, że obecne przepisy stanowią, że zastosowanie się do objaśnień chroni podatnika tak samo, jak zastosowanie się do interpretacji ogólnej.
Źródło: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 maja 2017 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.21.2017.2.IK).
Katarzyna Bartniak, Młodszy Konsultant Podatkowy
ECDDP Sp. z o.o.