Uproszczenia w odliczaniu VAT
SLIM VAT zakłada wydłużenie terminu odliczenia VAT z trzech do czterech miesięcy. Podatnik rozliczający się miesięcznie będzie miał możliwość obniżenie kwot podatku należnego za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych po okresie, w którym przysługiwało mu to prawo.
W stosunku do podatników rozliczających się kwartalnie termin odliczenia pozostaje bez zmian w stosunku do obowiązującego stanu prawnego.
MF wychodzi naprzeciw postulatom przedsiębiorców i zapowiada możliwość odliczenia VAT w stosunku do usług noclegowych nabywanych w celu ich odsprzedaży na zasadzie refakturowania. Dla przykładu obecnie przedsiębiorca, który nabywa usługi noclegowe w kwocie brutto 216 zł, następnie refakturuje je na rzecz kontrahenta, odprowadza do budżetu państwa 17,28 zł (216 zł * 8% VAT). Od nowego roku VAT należny zostanie pomniejszony o VAT naliczony z faktury za zakup usług noclegowych, tym samym transakcja będzie neutralna dla przedsiębiorcy.
Zgodnie ze stanowiskiem MF analogiczne rozwiązanie nie będzie na razie wdrożone do nabycia pozostałych usług noclegowych a także usług gastronomicznych.
Proste fakturowanie
Pakiet SLIM VAT (Simple Local And Modern) zakłada rezygnację z potwierdzania otrzymania faktury korygującej in minus przez nabywcę. Sprzedawca obniży VAT należny w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą in minus, pod warunkiem, że:
- z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił z nabywcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla towarów lub usług określonych w fakturze korygującej;
- faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.
Analogicznie nabywca będzie zobowiązany do obniżenia VAT naliczonego z faktury korygującej zmniejszającej w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały uzgodnione.
Zatem dla sprzedawcy jak i nabywcy istotne są faktyczne ustalenia między nimi poparte odpowiednią dokumentacją. W praktyce będzie to dokumentacja handlowa, w tym jak podaje MF w uzasadnieniu do projektu: aneksy do umów, korespondencja handlowa, dowody zapłaty, dowody, które potwierdzają, że obie strony znają i akceptują nowe zmienione warunki transakcji.
- Wątpliwości interpretacyjne budzi jednak obowiązek skorygowania VAT przez nabywcę w przypadku, gdy ten uzgodnił warunki korekty z kontrahentem jednak nie jest jeszcze w posiadaniu faktury korygującej. Powstaje pytanie m.in. jak wykazać skorygowaną transakcję w pliku JPK – zwraca uwagę Marta Serafin, doradca podatkowy w firmie inFakt.
W projekcie SLIM VAT doprecyzowano natomiast zasady korekty in plus, które od lat budzą wątpliwości interpretacyjne. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu w przypadku zwiększenia podstawy opodatkowania, korekta dokonywana jest za okres, w którym zaistniała przyczyna korekty. MF podpowiada, że taki przypadek będzie miał miejsce, gdy w fakturze pierwotnej podatek należny został wykazany w prawidłowej wysokości, natomiast przyczyna korekty powstała później i nie była możliwa do przewidzenia w momencie wystawienia faktury pierwotnej. Przykładem są m.in. potransakcyjne zmiany cen, rabaty oraz korekty mające na celu wyrównanie dochodowości w grupie kapitałowej.
Jeśli natomiast korekta spowodowana jest przyczynami powstałymi już w momencie wystawienia faktury pierwotnej (np. błąd rachunkowy, zaniżenie wartości sprzedaży), to powinna ona zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym została wykazana faktura pierwotna.
Spójne kursy walut
Jednym z proponowanych rozwiązań SLIM VAT jest ujednolicenie zasad dla VAT oraz podatku dochodowego dotyczących stosowania kursów do przeliczania podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej. Według obecnie obowiązujących przepisów do niektórych transakcji stosuje się różne kursy walutowe dla potrzeb VAT oraz PIT. Przykładem są usługi budowlane, których wartość do VAT określa się na ostatni dzień roboczy poprzedzający wystawienie faktury natomiast dla celów PIT istotny jest moment wykonania usługi budowlanej. Często te dwie daty różnią się od siebie, co powoduje konieczność odrębnego ujęcia dla celów ewidencji VAT oraz ewidencji księgowej.
Od nowego roku podatnik na zasadzie dobrowolności będzie mógł określić podstawę opodatkowania dla celów VAT na zasadach wynikających z przepisów o PIT (CIT). Na przykładzie usługi budowlanej podatnik zastosuje dla celów VAT i PIT (CIT) jednolity kurs waluty na ostatni dzień roboczy poprzedzający wykonanie usługi. Oznacza to uproszczenie rozliczeń dla przedsiębiorcy oraz zmniejszenie czasu na ustalanie kursu do walut dla jednej transakcji.
Przy wyborze tej opcji dobrowolnej podatnik będzie zobowiązany do jej stosowania przez okres 12 miesięcy od początku miesiąca, w którym ją wybrał. Analogicznie w przypadku rezygnacji podatnik zastosuje dotychczasowe metody przeliczania przez co okres najmniej 12 miesięcy.
- W okresie stosowania dobrowolnej metody przeliczania mogą zaistnieć transakcje, dla których podatnik nie będzie mógł zastosować zasad przewidzianych dla celów dochodowych np. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, nabycie usług, dla których zobowiązanym do rozliczenia pozostaje nabywca, otrzymanie częściowych zaliczek. W takich sytuacjach podatnik zobowiązany będzie zastosować metodę przeliczania zgodną z zasadami VAT – mówi ekspertka inFakt.
Ułatwienia dla eksporterów
SLIM VAT wprowadzi wydłużenie terminu na wywóz towarów dla zastosowania stawki 0% przy opodatkowaniu zaliczek na poczet eksportu towarów. Obecnie eksporter ma prawo do zastosowania stawki 0% pod warunkiem, że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy od otrzymania zaliczki. Proponowana zmiana zakłada wydłużenie terminu z 2 do 6 miesięcy.
Od stycznia 2022 zmienią się także zasady w systemie zwrotu podatku podróżnym TAX FREE. Obieg dokumentów ma być w pełni elektroniczny, a sprzedawca zobowiązany będzie prowadzić ewidencję dokumentów TAX FREE w formie elektronicznej. Po wystawieniu przez dokonującego sprzedaży dokumentu TAX FREE, organ celny potwierdzi elektronicznie wywóz towarów, co będzie podstawą do zwrotu podatku w formie wskazanej przez podróżnego w momencie ich zakupu.
W praktyce oznacza to usprawnienie dokonywania odpraw celnych oraz skrócenie czasu obsługi podróżnych. Zdaniem MF proponowane zmiany w systemie TAX FREE mają zapobiec m.in. wykorzystywaniu systemu TAX FREE do wyłudzenia podatku VAT oraz wystawianiu dokumentów TAX FREE in blanco przez osoby, które faktycznie nie nabyły towarów.
Pozostałe zmiany
Pakiet SLIM VAT zawiera wiele innych przepisów doprecyzowujących i uzupełniających. – Najistotniejsze z nich to m.in. wprowadzenie możliwości wystąpienia o WIS dla towarów sklasyfikowanych wg PKWiU. Obecnie jest to możliwe tylko dla towarów klasyfikowanych wg CN oraz PKOB, co uniemożliwia zadawania pytań m.in. w zakresie załącznika nr 15 ustawy VAT. Dodatkowo od stycznia 2021 identyfikacja towarów i usług objętych mechanizmem split payment ujętych w tym załączniku będzie zgodna z PKWiU 2015 – wymienia Marta Serafin.
MF odstępuje od stosowania mechanizmu podzielonej płatności tylko dla wierzytelności, o których mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego. Od kolejnego roku split payment ma objąć wszystkie wierzytelności także te niewymagalne.
Rozszerzona ma zostać także grupa podmiotów upoważnionych do występowania z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku VAT o podmioty, które nie są podatnikami VAT a posiadają środki na rachunku VAT np. komornicy lub podmioty zagraniczne. Od przyszłego roku podatnicy będą mogli także dokonywać płatności z rachunku VAT kwot z tytułów podatku VAT od importu usług oraz należności celnych na rzecz agencji celnych.
Projektowane zmiany przewidują także podwyższenie limitu dla tzw. prezentów o małej wartości, dla których nie trzeba prowadzić ewidencji z 10 do 20 zł (bez podatku).
Marty Serafin, doradcy podatkowego w firmie inFakt
Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020