Rozliczenie VAT od świadczeń świątecznych dla pracowników i kontrahentów

Przedstawiamy zasady rozliczania VAT od najpopularniejszych świadczeń świątecznych. W głównej mierze są one zależne od sposobu finansowania, rodzaju prezentów i osoby obdarowanej.

Polecamy: Biuletyn VAT

Świadczenia świąteczne dla pracowników

Przekazanie pracownikom premii świątecznej nie wywołuje żadnych skutków w rozliczeniach VAT. Natomiast inne świadczenia na rzecz pracowników wzbudzają wątpliwości co do ich rozliczenia w VAT.

Karty podarunkowe

Karty podarunkowe to jeden z najpopularniejszych obecnie upominków świątecznych. Mają je w ofercie największe sieci handlowe w Polsce, z branży odzieżowej, obuwniczej czy jubilerskiej.

Odliczenie VAT od nabycia kart podarunkowych. Zdaniem organów podatkowych tego rodzaju karty są synonimem słowa „bon”. Dlatego można je uznać za znaki legitymacyjne uprawniające ich nabywcę do odbioru określonego świadczenia, tj. nabycia wybranego towaru lub skorzystania z usługi. Nie są natomiast uznawane za towar w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. W związku z tym ich sprzedaż nie podlega VAT jako dostawa towaru. Karta podarunkowa nie mieści się również w definicji usługi. Dlatego jej wydania nie można również uznać za świadczenie usług opodatkowane VAT. To oznacza, że z tytułu nabycia kart podarunkowych pracodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT, niezależnie od tego, z jakich środków sfinansował ich zakup (środki obrotowe czy środki ZFŚS). Ich sprzedaż nie powinna być dokumentowana fakturą. Brak obowiązku opodatkowania VAT sprzedaży kart podarunkowych potwierdzają również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 października 2018 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.586.2018.5.BW) czytamy, że:

(…) sama czynność wydania karty podarunkowej nie powinna być utożsamiana z dostawą towaru i świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT, a tym samym przedstawiona czynność nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.

Takie samo stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 stycznia 2018 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.550.2017.2.RM).

Opodatkowanie VAT przekazania kart podarunkowych. Pracodawca, który nieodpłatnie przekaże swoim pracownikom karty podarunkowe, niezależnie od źródła ich finansowania, nie powinien z tego tytułu naliczać VAT na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Karta podarunkowa nie spełnia wymogów do uznania jej za towar w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. W związku z tym w przypadku jej przekazania nie dochodzi do nieodpłatnego przekazania towaru. Poza tym, jak wcześniej wspomniano, od nabycia kart podarunkowych pracodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Zatem również drugi z ww. warunków opodatkowania VAT nieodpłatnej dostawy towarów nie jest w tym wypadku spełniony.

Przekazanie karty podarunkowej nie wypełnia również definicji usług, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu opodatkowaniu VAT podlega każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej niebędące dostawą towarów w rozumieniu ustawy. W przypadku przekazania kart podarunkowych nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, ale z fizycznym przekazaniem dokumentu, z którym związane jest określone uprawnienie. Wyłącza to możliwość zastosowania do tego rodzaju sytuacji art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu nieodpłatne świadczenie usług należy traktować jak czynność odpłatną, a więc w konsekwencji opodatkowaną VAT.

Karty przedpłacone

Karty przedpłacone to obok kart podarunkowych najpopularniejszy z upominków świątecznych. Pracownik, który otrzymuje taką kartę, może nią płacić do kwoty określonej przez pracodawcę.

Odliczanie VAT od nabycia kart przedpłaconych. Pracodawca nie może odliczyć VAT od zakupu tego rodzaju kart, niezależnie od tego, z jakich środków został sfinansowany ich zakup (środki obrotowe czy środki ZFŚS). Wynika to z tego, że karta przedpłacona to nic innego jak pieniądz elektroniczny, za który można nabyć towary lub usługi. W związku z tym takich kart nie można uznać za towar w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. To oznacza, że ich dostawa nie podlega VAT jako dostawa towarów. Sprzedaży kart nie można również uznać za odpłatne świadczenie usług. Klient nabywający takie karty nie musi spełnić jakichkolwiek warunków na rzecz ich wystawcy. Nie dochodzi z jego strony do żadnego świadczenia wzajemnego na rzecz sprzedawcy kart. Brak opodatkowania VAT sprzedaży kart płatniczych potwierdzają również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 sierpnia 2018 r. (sygn. ITPP1/4512-453/16/MN) dotyczącej sprzedaży kart przedpłaconych uprawniających do dokonywania zakupów w Internecie czytamy, że:

(…) czynność przekazania kart paysafecard stanowiących pieniądz elektroniczny przeznaczonych do dokonywania płatności w internecie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Opodatkowanie VAT przekazania kart płatniczych. Pracodawca, który nieodpłatnie przekaże swoim pracownikom karty przedpłacone - niezależnie od źródła ich finansowania - nie powinien z tego tytułu naliczać VAT. Czynności tej nie można uznać za nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ karta płatnicza nie jest towarem w rozumieniu przepisów tej ustawy. Czynności tej nie można również uznać za nieodpłatne świadczenie usług opodatkowane VAT na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Paczki świąteczne

Zdaniem organów podatkowych pracodawca, przekazując paczki pracownikom lub ich dzieciom, dokonuje dostawy na ich cele osobiste. Ma to skutki dla rozliczenia VAT.

Odliczenie VAT od paczek świątecznych

W przypadku gdy pracodawca nabywa artykuły w celu przygotowania z nich paczek lub zamawia gotowe paczki i finansuje ten zakup ze środków ZFŚS, nie ma prawa do odliczenia VAT od tego nabycia. Wynika to z tego, że w takich przypadkach pracodawca nie występuje w charakterze podatnika VAT. Potwierdził to Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 27 maja 2013 r. (sygn. PT1/033/20/831/KSB/12/RD50859), w której stwierdził, że:

Działania pracodawcy polegające wyłącznie na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu (…) w celu udostępnienia ich osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w ww. ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych podejmowane są poza sferą prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej (poza sferą jego aktywności jako przedsiębiorcy). Tym samym czynności te nie są podejmowane przez pracodawcę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że w tym zakresie pracodawca nie jest podatnikiem tego podatku.

Jeżeli pracodawca nabywa artykuły do paczek świątecznych lub zamawia gotowe paczki ze środków obrotowych, to również nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT od dokonywanych zakupów. W przypadku tego rodzaju zakupów należy uznać, że nie istnieje ich związek z prowadzoną przez pracodawcę działalnością. Paczki służą celom osobistym podatnika. Pracodawca nie przekazuje pracownikom paczek w związku z realizacją ciążących na nim obowiązków pracowniczych, a przekazywane w paczkach artykuły spożywcze nie są dostępne dla wszystkich pracowników.

Ważne!
Od zakupu paczek lub towarów na ich wykonanie pracodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT, niezależnie od sposobu ich finansowania.

Opodatkowanie VAT paczek świątecznych

W przypadku gdy artykuły spożywcze przekazywane pracownikom w paczkach świątecznych zostały sfinansowane ze środków ZFŚS, przekazanie takich paczek nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Jak wcześniej wspomniano, aby nieodpłatne przekazanie towarów było opodatkowane tym podatkiem na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, podatnikowi musi przysługiwać prawo do odliczenia VAT od przekazywanych towarów. Skoro pracodawca nie ma prawa do odliczenia VAT od zakupu artykułów spożywczych do paczek finansowanych ze środków ZFŚS, to przekazanie tych paczek nie podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Potwierdził to Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 27 maja 2013 r. (sygn. PT1/033/20/831/KSB/12/RD50859), w której stwierdził, że:

Zatem, gdy pracodawca działa jako administrator Funduszu i dokonuje zakupów towarów i usług, które następnie przekazuje nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie pracownikom albo innym osobom upoważnionym do korzystania z Funduszu, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Również gdy pracodawca nabył artykuły spożywcze do paczek świątecznych ze środków obrotowych, ich przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Analogicznie jak w przypadku artykułów nabywanych ze środków ZFŚS również w tym przypadku pracodawca nie miał prawa do odliczenia VAT od tych zakupów. Jest to warunek konieczny do opodatkowania VAT nieodpłatnych dostaw towarów.

Ważne!
Przekazanie paczek świątecznych pracownikom nie podlega VAT, niezależnie od ich wartości.

Polecamy: Akademia VAT

Impreza wigilijna

Pracodawca, który zamierza zorganizować dla pracowników imprezę wigilijną, może to zrobić tylko ze środków obrotowych. Nie może przeznaczyć na ten cel środków z ZFŚS.

Odliczenie VAT od organizacji imprezy wigilijnej. Warunkiem odliczania VAT jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną przez podatnika działalnością opodatkowaną (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. O takim pośrednim związku dokonywanych zakupów możemy mówić w przypadku organizacji przez pracodawcę imprezy wigilijnej dla pracowników. Dlatego gdy pracodawca prowadzi działalność opodatkowaną VAT, przysługuje mu prawo do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych na organizację imprezy wigilijnej.

Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe. W interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 stycznia 2018 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.778.2017.1.ICz) czytamy, że:

Spółka organizuje różnego rodzaju imprezy o charakterze integracyjnym: imprezy okolicznościowe (m.in. świąteczne). (…) w przypadku gdy Wnioskodawca organizuje Imprezy Integracyjne we własnym zakresie, przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług dla celów zorganizowania Imprez w takim zakresie w jakim dotyczą opodatkowanej działalności Wnioskodawcy, z wyłączeniem wydatków określonych w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, czyli usług noclegowych i gastronomicznych.

Jeżeli pracodawca korzysta z usług podmiotów zewnętrznych, zastosowanie może znaleźć art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od usług gastronomicznych i noclegowych.

Ważne!
Pracodawca, organizując spotkanie wigilijne, nie odliczy VAT od zakupu usługi gastronomicznej (z wyjątkiem cateringowej) i hotelowej.

Pojęcie usług gastronomicznych na użytek tego przepisu jest jednak rozumiane wąsko, tzn. uznaje się za nie wyłącznie usługi sklasyfikowane w grupie PKWiU 56.1 „Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych”. Oznacza to, że jeżeli pracodawca skorzysta przy organizacji imprezy wigilijnej z usług firmy cateringowej, będzie mógł odliczyć VAT z faktury wystawionej przez taką firmę. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Podatkowej w interpretacji indywidualnej z 19 stycznia 2018 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.662.2017.3.AB):

(…) stwierdzić należy, że usługi cateringowe stanowią odrębne usługi od usług gastronomicznych i z uwagi na odmienny charakter tych usług nie można uznać, że do usług cateringowych znajdzie zastosowanie ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących zakupy opisanych artykułów spożywczych oraz usług cateringowych.

Jeżeli pracodawca zdecydowałby się na organizację imprezy wigilijnej w restauracji, to nie będzie mógł odliczyć VAT z otrzymanej faktury. W takim bowiem przypadku nabędzie usługę gastronomiczną, która na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT nie daje prawa do odliczenia.

Opodatkowanie VAT imprezy wigilijnej. Czynność organizacji imprezy wigilijnej nie podlega opodatkowaniu VAT. Nie można tych czynności uznać za nieodpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że przez odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT uznaje się m.in. wszelkie nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Impreza wigilijna ma na celu integrację pracowników oraz umocnienie ich więzi z pracodawcą. Jest tutaj niewątpliwy związek z działalnością podatnika. Zorganizowanie spotkania odbywa się w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie służy celom osobistym pracowników. Dlatego nie są spełnione warunki do opodatkowania czynności organizacji takiej imprezy na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Świadczenia świąteczne dla kontrahentów

Świadczenia świąteczne dla kontrahentów mają niewątpliwy związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wpływają na lepsze postrzeganie przedsiębiorcy przez kontrahentów. Zacieśniają istniejące między stronami związki gospodarcze.

Kosze świąteczne

Przedsiębiorca może sfinansować zakup artykułów spożywczych do koszy świątecznych albo gotowych koszy dla kontrahentów tylko ze środków obrotowych. Nie może przeznaczyć na ten cel środków z ZFŚS.

Odliczenie VAT od koszy świątecznych. Przekazanie tego rodzaju upominków ma niewątpliwy związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z tym przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia VAT od tych zakupów.

Opodatkowanie VAT koszy świątecznych. Przekazanie kontrahentom koszy świątecznych, przy których nabyciu przedsiębiorca odliczył VAT, co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Do opodatkowania VAT nie dojdzie tylko w przypadku, gdy przekazywane kosze będzie można uznać za prezenty o małej wartości (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT).

DEFINICJA
Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł (art. 7 ust. 4 ustawy o VAT).

Kwota 100 zł, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT to kwota netto (zob. wyrok NSA z 1 lipca 2014 r., sygn. akt I FSK 1123/13). Warunkiem nienaliczania VAT jest prowadzenie ewidencji osób obdarowanych.

Jeśli pracodawca nie prowadzi ewidencji osób obdarowanych, to przekazanie towarów, których jednostkowa cena nabycia bez podatku przekracza 10 zł, podlega opodatkowaniu VAT.

Jak wynika z wyjaśnień MF co do zapisu tego przekazania w JPK_VAT:

Podatnik ujmuje te wartości w jednym dokumencie zbiorczym za okres miesięczny, wykazując to samo w JPK_VAT. W polu z oznaczeniem nabywcy wpisujemy „BRAK".

PRZYKŁAD
Spółka przekazuje w grudniu 2018 r. kosze świąteczne swoim kontrahentom. Przygotowała je samodzielnie z zakupionych artykułów spożywczych. Łączna wartość netto kosza to 120 zł. Jeżeli do przygotowanych koszy świątecznych użyto produktów, których jednostkowa cena nabycia netto nie przekroczyła 10 zł, to przekazanie koszy nie podlega opodatkowaniu VAT, niezależnie od wartości całego kosza.

PRZYKŁAD
Spółka przekazuje w grudniu 2018 r. kontrahentom gotowe kosze świąteczne. Cena netto nabycia kosza nie przekroczyła 100 zł, a obdarowani kontrahenci nie otrzymali od spółki w 2018 r. innych upominków. W takim przypadku, jeżeli spółka będzie prowadziła ewidencję obdarowanych osób, od przekazania koszy nie będzie musiała zapłacić VAT.

Impreza wigilijna

Zasady odliczania oraz naliczania VAT z tytułu organizacji imprezy wigilijnej dla kontrahentów są takie same jak w przypadku imprez wigilijnych organizowanych dla pracowników - patrz pkt 1.4 opracowania.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2, 3 i 5, art. 8 ust. 2, art. 86 ust. 1, art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2244

Marcin Jasiński, Ekspert w zakresie VAT

Zmiany w opodatkowaniu kart podarunkowych od 1 stycznia 2019 r.

W ustawie o VAT będą przepisy, które regulują zasady opodatkowania bonów do których zaliczamy karty podarunkowe. Ustawodawca dzieli je na bony jednego oraz różnego przeznaczenia. Sposób opodatkowania zależy od rodzaju bonów.

Za bon jednego przeznaczenia będzie uznawany bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku od towarów i usług, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia usług są znane w chwili emisji bonu. Przykładem bonu jednego przeznaczenia może być bon, który uprawnia konsumenta do „otrzymania” określonej usługi (np. fryzjerskiej) w konkretnym państwie członkowskim. Wszystkie inne bony to bony różnego przeznaczenia. Emitent bonu jednego przeznaczenia będzie miał obowiązek odprowadzenia VAT od pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu, tak jakby:

• towary objęte bonem zostały dostarczone lub
• usługi objęte bonem zostały wykonane.

Przekazanie bonu różnego przeznaczenia, czyli bonu, który nie wskazuje towaru lub usługi, jakie możemy nabyć dysponując bonem, nadal nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Będzie to wynikało wprost z ustawy (art. 8b ustawy o VAT). Opodatkowaniu podlegać będzie wydanie towaru lub wykonanie usługi w zamian za bon.

W przypadku gdy przekazania tego bonu dokona podatnik inny niż podatnik dostarczający towary lub wykonujący usługi, opodatkowaniu VAT będą podlegały usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące tego bonu. To oznacza, że zakup bonów od pośredników będzie podlegał VAT.

Nowe zasady będą miały jednak zastosowanie do bonów wyemitowanych od 2019 r. Natomiast emisja bonu została zdefiniowana jako pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu.

Uwaga
Bony wprowadzone do obrotu w 2018 r. będą rozliczane na dotychczasowych zasadach, bez względu na ich rodzaj.