Istotą sporu jest właściwe ujęcie takiego rodzaju nieodpłatnie przekazanego towaru. Osią problemu jest uznanie, iż w przypadku przekazania nieodpłatnie dodatkowego towaru, może dojść do opodatkowanej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT). Jak wynika bowiem z treści ww. przepisu, przez dostawę towarów, rozumie się również przekazanie nieodpłatne towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
- wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Niemniej, pomimo że podatnikom zasadniczo przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu nieodpłatnie dodawanych towarów, to nie należy bezwzględnie utożsamiać nieodpłatnego przekazania dodatkowej sztuki towaru, z dostawą w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.
W myśl powszechnie przyjętego poglądu, w takiej sytuacji dochodzi do udzielenia tzw. „rabatu naturalnego”. W istocie bowiem, nie można mówić o nieodpłatnej dostawie towarów, a o udzieleniu obniżki cen w momencie sprzedaży, w rozumieniu art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z ww. przepisem, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot udzielonych nabywcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży. Dodatkowo przekazywany towar obniża w takiej sytuacji cenę całego sprzedawanego zestawu. Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że sprzedaż 3 produktów w cenie 2 należy traktować właśnie jako rabat w rozumieniu art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT.
Powyższy pogląd potwierdzają także organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 9.12.2016 r., znak: 2461-IBPP1.4512.794.2016.1.LSz stwierdził: „W związku powyższym, w przypadku dodania dodatkowej sztuki zamówionego towaru (3 sztuki tego samego towaru w cenie 2 sztuk zapakowane w zestawie) mamy do czynienia z rabatem towarowym i nie dojdzie w tej sytuacji do nieodpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT”. Tożsame stanowisko przyjął także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 11.01.2017 r., znak: 2461-IBPP1.4512.807.2016.1.MS.
Niemniej należy zwrócić uwagę na poważną wątpliwość w interpretacji tego rodzaju promocji. Niejednokrotnie bowiem przedsiębiorcy oferują możliwość zakupu w ramach formuły „kup 2 produkty a trzeci dostaniesz gratis”. W tym przypadku istnieje wysokie ryzyko uznania, iż dochodzi do dwóch odrębnych dostaw. Pierwsza z nich dotyczy dwóch produktów sprzedawanych po normalnej cenie, zaś trzeci przekazywany jest nieodpłatnie. W konsekwencji dodanie gratisowego produktu nie obniża jednostkowej ceny towaru i nie dochodzi do udzielenia rabatu w rozumieniu art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT. Nieodpłatne przekazanie gratisowej sztuki towaru, stanowi bowiem dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.
Powyższy pogląd potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 19.09.2014 r., znak: ILPP2/443-682/14-4/MR : ”Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży produktu „podstawowego” wraz z załączonym do niego gratisem, będącym innym niż produkt podstawowy towarem, nie ma podstaw do rozciągania regulacji odnoszących się do produktu „podstawowego” na inny załączony do niego towar – gratis, jedynie z tytułu ich łącznej sprzedaży, co oznacza, że – co do zasady – mamy do czynienia z dostawą obejmującą dwa odrębne towary, opodatkowane podatkiem od towarów i usług na zasadach określonych dla ich przedmiotu (moment powstania obowiązku podatkowego i stawka podatku)”.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że organizowanie tego rodzaju promocji może mieć różne skutki na gruncie podatku VAT zależne od sformułowania oferty. Jeśli promocja tworzona jest w myśl formuły „kup 3 w cenie 2”, to istnieją przesłanki wskazujące na to, iż promocja taka stanowi rabat w rozumieniu art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT. Z kolei, jeśli promocja sformułowana w myśl „kup 2 a trzeci dostaniesz gratis” to istnieje ryzyko, iż nieodpłatne przekazanie towaru, stanowić będzie dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Każdorazowo prawidłowe zaklasyfikowanie tego rodzaju promocji wymagać będzie dokładnego zbadania stanu faktycznego, bowiem powyższa kwestia nadal wzbudza wiele wątpliwości interpretacyjnych.
Tobiasz Olczak, młodszy konsultant podatkowy w ECDP TAX Mazur i Wspólnicy Sp. k.