Podatek VAT jest, co do zasady, rozliczany tzw. metodą memoriałową. Oznacza to, że trzeba go płacić niezależnie od tego czy kontrahent zapłacił za dostarczone mu towary lub świadczone usługi.
W trochę lepszej sytuacji są podatnicy, którzy rozliczają się tzw. metodą kasową. W tym przypadku obowiązek podatkowy w VAT powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności (otrzymania zapłaty od klienta), nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Natomiast w przypadku częściowego uregulowania należności przez kontrahenta, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu jedynie do zapłaconej części należności.
Nie każdy jednak może wybrać tę formę rozliczenia. Skorzystają z niej tylko tzw. mali podatnicy.
Mały podatnik – ważny jest limit sprzedaży
Status małego podatnika przysługuje tym przedsiębiorcom, u których sprzedaż, zawierająca wliczoną już kwotę podatku VAT, nie przekroczyła w poprzednim roku kwoty równowartości 1 200 000 euro.
Górny limit sprzedaży za rok 2011 uprawniający do uznania za małego podatnika w 2012 roku wynosi zatem 5 324 000 zł.
W odniesieniu do osób prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, agentów, zleceniobiorców lub innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – status małego podatnika dotyczy tych, u których kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi nie przekroczyła równowartości 45 000 euro, czyli 200 000 zł.
Limity obrotu małego podatnika VAT
Wybór metody kasowej rozliczania VAT - zawiadomienie
Ze względu na to, że metoda kasowa stanowi fakultatywny sposób rozliczania podatku VAT, niezbędne jest zawiadomienie właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu.
Zawiadomienia dokonuje się w formie pisemnej najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego okres, w którym będzie stosowana kasowa metoda rozliczeń. Ponadto, podatnik powinien pamiętać o tym, że w momencie, gdy decyduje się na stosowanie metody kasowej, zobowiązany jest do wystawiania faktur VAT-MP.
Rozliczanie kosztów w czasie metodą kasową (uproszczoną) i metodą memoriałową
Metoda kasowa rozliczania VAT
Metoda kasowa w odróżnieniu od powszechnie stosowanej metody memoriałowej stanowi uproszczoną formę rozliczeń, polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Oznacza to, że obowiązek odprowadzenia VAT-u zostaje odsunięty w czasie i jest liczony od momentu otrzymania od klienta zapłaty (z uwzględnieniem 90. dniowego okresu), podobnie jak prawo do odliczenia kwoty VAT od nabytych zakupów do czasu faktycznego uiszczenia za nie należności.
Ponadto warto zauważyć, że w przypadku częściowego uregulowania należności przez kontrahenta obowiązek podatkowy powstaje jedynie w odniesieniu do zapłaconej części należności.
Jak rozliczać VAT metodą kasową
Metoda kasowa jest dość dużym udogodnienie dla przedsiębiorców, ze względu na to, że pozwala płacić podatek wtedy, gdy faktycznie uzyskało się na ten cel środki albo przynajmniej daje dodatkowe 90 dni na ich zgromadzenie.
Należy jednak uważać na pewne, wynikające z niej pułapki.
Przede wszystkim na to, że metoda ta ma zastosowanie nie tylko w stosunku do płatności zobowiązań w podatku VAT, ale także w stosunku do VAT naliczonego. Dlatego też podatnik, który wybrał metodę kasową, będzie mógł odliczyć podatek VAT tylko wtedy, gdy sam ureguluje swoje zobowiązanie względem dostawcy.
Wybór metody kasowej obowiązuje przez kolejne 12 miesięcy
Specyfiką omawianej metody rozliczeń podatkowych jest również możliwość dokonywania rozliczenia tylko i wyłącznie kwartalnie.
W tym celu najpóźniej w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale, podatnik zobowiązany jest do złożenia w organie podatkowym stosownej deklaracji podatkowej VAT-7K oraz zapłaty podatku.
Ponadto, należy pamiętać o tym, że wybierając tę formę opodatkowania, podatnik powinien być świadomy tego, że okres, w którym będzie zobowiązany do konsekwentnego stosowania metody kasowej nie może być krótszy niż 12 miesięcy.
Jednak gdy wartość sprzedaży przekroczy ustalony próg dla statusu małego podatnika (czyli wskazane 5 324 000 zł lub 200 000 zł), podatnik traci prawo do jej stosowania począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym została przekroczona kwota limitu.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Adam Bujalski, księgowy Tax Care