Z rozliczenia podatku od towarów i usług mogą skorzystać mali podatnicy, czyli podatnicy podatku od towarów i usług, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Mały podatnik może wybrać kasową metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług zostaje przesunięty i powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (w uproszczeniu).
W zakresie podatku naliczonego, zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. W przypadku, gdy dostawcą towarów lub usług jest mały podatnik, który wybrał taką metodę rozliczenia, wówczas nabywca/usługobiorca otrzymuje faktury z adnotacją „metoda kasowa”.
Oznacza to, że również prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje na szczególnych zasadach. W takiej sytuacji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych od takiego małego podatnika towarów i usług co do zasady powstaje w rozliczeniu za okres, w którym nabywca dokonał zapłaty za te towary i usługi. Jeżeli podatnik nie dokonał odliczenia w ww. terminie, może to zrobić w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
W świetle powyższego warto zwrócić uwagę, że nabywca towarów lub usługobiorca nie może odliczyć podatku naliczonego po dokonanej dostawie lub wyświadczeniu usług i w momencie otrzymania faktury, jeżeli nie została ona opłacona (nie powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy).
Przykład
Przedsiębiorstwo XYZ (dalej jako Dostawca lub XYZ), posiadające status małego podatnika, które wybrało kasową metodę rozliczenia podatku VAT, sprzedaje towary spółce ABC sp. z o.o. (dalej jako ABC). Dostawa ma miejsce 30.04.2019 r. i tego samego dnia zostaje udokumentowana fakturą na kwotę 1230 zł, w tym 230 zł VAT. ABC zapłacił Dostawcy w dniu 7.05.2019 r.
W prezentowanym przykładzie obowiązek podatkowy u Dostawcy powstanie 7.05.2019 r. Natomiast ABC będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji za miesiąc maj 2019 r. lub za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (czerwiec lub lipiec). W przypadku transakcji z ww. podatnikiem bez znaczenia pozostaje fakt, że dostawa towarów miała miejsce w kwietniu.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT Zmiany od 1 września i 1 listopada 2019 r.
Podatnicy dokonujący transakcji z takimi małymi podatnikami mogą jednak mieć wątpliwości w jaki sposób należy rozliczyć korektę faktury otrzymanej od małego podatnika. W myśl art. 86 ust. 19a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT), w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i 14, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał.
Z kolei jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Przykład
ABC zauważył, że część towarów nabytych wcześniej od XYZ była wadliwa. ABC zwrócił towary sprzedawcy 15.05.2019 r. Dostawca po rozpatrzeniu reklamacji uznał jej zasadność i wystawił fakturę korygującą in minus. ABC otrzymał fakturę 28.06.2019 r.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że ABC przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony – przyjmujemy założenie, że odliczenie nastąpiło w maju. Mając na uwadze powołane przepisy warto zauważyć, że ustawa o VAT nie zawiera odrębnych regulacji dla faktur korygujących otrzymanych od małych podatników, w tym przypadku mają zastosowanie zasady ogólne. Zatem rozliczenie faktury korygującej w deklaracji powinno nastąpić w miesiącu jej otrzymania – tu w czerwcu.
Alicja Ziółek, doradca podatkowy w ECDP Tax Mazur i wspólnicy sp. k.