Powstaje jednak pytanie o kwalifikację czynności przekazania bonów podarunkowych oraz o skutki podatkowe ww. transakcji na gruncie podatku od towarów i usług.
Z uwagi na zbliżającą się imprezę firmową, Spółka XYZ planuje przekazać nieodpłatnie bony towarowe swoim pracownikom o wartości 100 zł, które będą mogły zostać zrealizowane w dowolnej sieci hipermarketów na terenie całego kraju. Spółka XYZ nie przewiduje możliwości wymiany bonów na gotówkę (jeśli wartość nominalna bonu przekracza kwotę, którą pracownik zobowiązany będzie zapłacić, różnica między wartością nominalną bonu a kwotą należną od pracownika, nie będzie zwracana). Spółka XYZ powzięła wątpliwość czy powinna rozliczyć przedmiotowe wydania na gruncie podatku VAT oraz udokumentować ww. transakcję fakturami VAT.
VAT na bony towarowe i usługowe w UE
Bon jako znak legitymacyjny
W celu przeanalizowania skutków podatkowych związanych z planowanych nieodpłatnym przekazaniem bonów podarunkowych, na wstępie warto zwrócić uwagę, że ww. pojęcie nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. W tej sytuacji konieczne jest odwołanie się do definicji słownikowej.
Zgodnie z literalną wykładnią wskazanego pojęcia – bonem jest „dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sum pieniędzy lub korzystania z usług” (Słownik Języka Polskiego PWN 1996 r.). Tym samym bon nie jest towarem, a jedynie znakiem legitymacyjnym uprawniającym jego posiadacza do jego wymiany na określone towary lub usługi.
Czy od przekazania pracownikowi bonów towarowych trzeba zapłacić VAT
Bon a podatek VAT?
W tym miejscu warto zatem rozważyć czy nieodpłatne przekazanie bonów stanowić będzie dostawę towarów (rozumianą jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), jako czynność opodatkowaną podatkiem VAT.
Analiza art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT prowadzi do przekonania, iż co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT podlega dostawa towarów, która charakteryzuje się odpłatnością. Niemniej jednak, ustawodawca z odpłatną dostawą towarów zrównał pewne czynności mające charakter nieodpłatny.
Wydanie bonów towarowych nie jest opodatkowane VAT
I tak powołując się na brzmienie art. 7 ust. 2 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności :
- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników (...),
- wszelkie inne darowizny,
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów .
Zdaniem Autora nieodpłatne przekazanie bonów podarunkowych przez Spółkę nie będzie mogło zostać utożsamione z dostawą towarów o której mowa w art. 7 ust. 2 ww. ustawy.
Jako uzasadnienie powyższego wskazać należy, iż przedmiotem planowanego przez Spółkę XYZ przekazania ma być bon podarunkowy stanowiący dokument uprawniający pracowników do nabycia świadczenia/towaru, który nie wypełnia definicji towaru określonej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.
Kiedy powstaje przychód z tytułu płatności za towary kartą podarunkową?
Zgodnie bowiem z ww. przepisem prawa podatkowego, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii. Natomiast (jak zauważono powyżej) bon stanowi znak legitymacyjny, pewien rodzaj środka pieniężnego upoważniającego do odbioru świadczenia i dlatego nie mieści się w definicji towaru ujętej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.
Co więcej, w opinii Autora, przekazanie bonów podarunkowych nie wypełni również definicji usług, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym, opodatkowaniu VAT podlega każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej nie będące dostawą towarów w rozumieniu ustawy. Zauważyć bowiem należy, że w przypadku przekazania bonów - nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, ale z fizycznym przekazaniem dokumentu, z którym związane jest określone uprawnienie.
Powyższe wyłącza możliwość zastosowania w analizowanej sytuacji przepisu art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, na podstawie którego – po spełnieniu przesłanek zawartych w tym przepisie - nieodpłatne świadczenie usług należy traktować jak czynność odpłatną, a więc w konsekwencji opodatkowaną podatkiem VAT.
Czy wydatki na zakup bonów towarowych można zaliczyć do kosztów?
W rezultacie, odpowiadając na wątpliwość Spółki XYZ należy uznać, że nieodpłatne przekazanie bonów pracownikom Spółki jako dokumentów będących niejako „nośnikami” określonych uprawnień, nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług, ponieważ nie spełni warunków do zakwalifikowania go jako dostawy towarów ani świadczenia usług.
Powyższe stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 09.09.2011 r. (sygn. IPPP2/443-738/11-4/KG)
Agnieszka Pabiańska, Młodszy Konsultant Podatkowy, ECDDP Sp. z o.o.