Uchwały podejmowane przez NSA na temat podatku od towarów i usług są dla wielu źródłem rozpaczy a dla niektórych katastrofy ekonomicznej.
W wyniku jednej z nich, podjętej jeszcze w 2010 roku, tysiące firm leasingowych wystawiło wstecznie miliony faktur korygujących wykazując liczone w setki milionów zaległości podatkową, bo ponoć leasing jest „usługą kompleksową” a ubezpieczenie przedmiotu leasingu nie jest odrębną czynnością. Potem okazało się, że jest wręcz odwrotnie, bo sprawą zajął się Trybunał Sprawiedliwości UE.
Korekta VAT w zakresie ubezpieczenia przedmiotu leasingu
Korekta rozliczeń VAT dotyczących ubezpieczenia przedmiotu leasingu – ochrona leasingobiorców
Ubezpieczenie przedmiotu leasingu, to usługa odrębna od leasingu
Refakturowanie ubezpieczenia przy umowie leasingu – skutki wyroku TSUE z 17 stycznia 2013 r.
W tym samym czasie powstała kolejna uchwała dotycząca proporcji w rozumieniu art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, gdzie urodziła się jakże oryginalna teza: wykazywanie przez podatnika czynności, które są całkowicie poza przedmiotem tej ustawy, nie mogą mieć jakiegokolwiek znaczenia i w niczym nie ogranicza prawa do odliczenia.
Na podstawie tej uchwały żąda się od organów podatkowych liczonego już w setkach milionów złotych zwrotu podatku np. od zakupu mebli do urzędu miejskiego, bo raz w roku były one wraz z salą wynajęte osobie trzeciej.
Rekord absurdu pojawił się w uchwale z czerwca tego roku, w której postawiono rewolucyjną tezę, że gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami tego podatku, bo ponoć nie wykonują samodzielnie czynności wymienionych w art. 5 tej ustawy.
Gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT
Ponowne obliczenie proporcji w VAT dla gmin za 2012 rok
Pogląd wyjątkowo wręcz odkrywczy, bo również niesamodzielne są wszystkie powiatowe, wojewódzkie i państwowe jednostki budżetowe, czyli nie są i nigdy nie mogły być podatnikami tego podatku, mimo że od dwudziestu lat nimi są.
Jaki będzie skutek tej uchwały? Wszystkie faktury, ewidencje i deklaracje składane przez państwowe jednostki budżetowe są od lat wystawiane w sposób nielegalny, a zapewne jedynym podatnikiem tego podatku jest tu Skarb Państwa (osoba prawna), który będzie sam sobie składać deklaracje VAT w imieniu wszystkich ministerstw, urzędów centralnych i wojewódzkich, jednostek wojskowych, jednostek policji, sądów, prokuratur, ABW, urzędów i izb skarbowych oraz Kancelarii Premiera.
W imieniu tego gigantycznego podatnika faktury będą wystawiać np. z tytułu wynajmu sali w urzędzie wojewódzkim, chyba sam Prezes Rady Ministrów, bo chyba on jest najwyższym organem owego podatnika. A może Rada Ministrów? Nie wiem, bo to będzie już musiał rozstrzygać Trybunał Konstytucyjny.
Co ciekawe, ten ogromny podatnik odliczy powstały z tytułu wynajętych sal cały podatek naliczony, w tym również od zakupu broni dla policji i jednostek wojskowych, a właściwy dla niego urząd skarbu, będący jego częścią zwróci mu, czyli Skarbowi Państwa różnicę podatku w wysokości wynoszącej co miesiąc co najmniej trzy miliardy złotych albo i więcej.
Nikt nie będzie dalej pastwił się nad skutkami praktycznego zastosowania doktryny prawniczej wyrażonej w tej uchwale. Nie zgadzam się jednak z poglądem, że należy pozbawić NSA możliwości wydawania uchwał, bo ponoć więcej jest z tego szkody niż pożytku.
Dzięki nim jednak poznajemy stan wiedzy tego sądu o podatku od towarów i usług. A to przecież bardzo ważna informacja dla ponad półtora miliona podatników podatku od towarów i usług. Przynajmniej wiedzą, co ich tam czeka.
Prof. dr hab. Witold Modzelewski