Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w dniu 28 czerwca 2017 r. (sygn. akt I SA/Kr 252/17) potwierdził możliwość korekty podatku naliczonego zgodnie z treścią art. 91 ustawy VAT. Możliwość ta dotyczy m. in. instytucji badawczych realizujących projekty badawcze wstępnie prowadzone w ramach działalności statutowej tj. nieopodatkowanej VAT, a następnie skomercjalizowane.
Co do zasady, instytucje badawcze prowadzące badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe realizowane w ramach działalności statutowej nie mają możliwości odliczenia podatku od towarów i usług w związku z tym, że działalność ta nie podlega opodatkowaniu VAT. Prawo do odliczenia przysługuje jednak w stosunku do czynności opodatkowanych VAT np. zakupy dokonane w związku z komercyjnym zbyciem praw do prac. Odliczenie przysługuje także w przypadku wydatków ogólnych jednocześnie związanych z działalnością zwolnioną oraz opodatkowaną, jednak jedynie w części przypisanej do czynności opodatkowanych.
Jednocześnie mają miejsce sytuacje, gdy początkowo jednostce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu np. badań realizowanych na własne potrzeby. Natomiast podatnik nabywa takie prawo po pewnym czasie w wyniku zmiany przeznaczenia projektu i jego finalnej komercjalizacji.
Jeszcze niedawno zarówno organy podatkowe jak i sądy administracyjne odmawiały podatnikom prawa do odliczenia z faktur dokumentujących transakcje mające miejsce przed momentem komercjalizacji projektu. Ostatni wyrok WSA w Krakowie umożliwił jednak odliczenie podatku od towarów i usług od faktur dokumentujących realizację projektu badawczego w ramach działalności instytucji badawczych po zmianie jego przeznaczenia.
Sąd wskazał, że podatnik deklaruje prawo do odliczenia na podstawie przewidywań zamiaru korzystania z zakupu na potrzeby działalności. Przewidywania te mogą okazać się nietrafione, dlatego też według sądu nieprzyznanie podatnikowi prawa do odliczenia byłoby sprzeczne z zasadą neutralności VAT.
Warto podkreślić, że według sądu podatnik ma prawo do wstępnego założenia, że realizowany przez niego projekt nie będzie w przyszłości skomercjalizowany np. ze względu na brak partnera biznesowego zainteresowanego nabyciem wyników projektu.
Odnosząc się do art. 91 ustawy o VAT należy wskazać, że umożliwia on korektę podatku naliczonego wskutek zmiany struktury sprzedaży bądź zmiany pierwotnego przeznaczenia towaru lub usługi. Korekta podatku dokonywana na podstawie art. 91 ustawy o VAT pozwala na wyeliminowanie błędów w obliczeniu kwoty podatku do odliczenia oraz powstania nieuzasadnionych strat lub korzyści dla podatnika gdy np. po złożeniu deklaracji nastąpi zmiana czynników uwzględnionych przy ustalaniu kwoty podatku do odliczenia.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Podsumowując, w wyniku komercjalizacji projektu badawczego pierwotnie prowadzonego w ramach działalności statutowej, podatnicy mają prawo do korekty deklaracji uwzględniającej korektę podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. wykazującej ostateczny zakres prawa do odliczenia na podstawie rzeczywistego końcowego przeznaczenia towaru lub usługi.
Autor: Anna Zawadzka, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.