Są świadczenia nieodpłatne (podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku koszt świadczenia tych usług poniesiony przez pracodawcę) albo odpłatne (za podstawę opodatkowania do tej pory uznawano kwotę otrzymaną od pracownika). W ustawie o VAT nie ma bowiem czynności częściowo odpłatnych. W takiej sytuacji pracodawca często oferował benefit po niższej – preferencyjnej cenie, wykazując odpowiednio niższą podstawę opodatkowania. Od pewnego czasu organy podatkowe zaczęły kwestionować takie podejście. Poniższy wyrok wskazuje, że również sądy mogą podzielić zdanie fiskusa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 12 października br. (sygn. I SA/Łd 643/17) stwierdził, że pomiędzy Spółką a pracownikiem zachodzą powiązania wynikające ze stosunku pracy. Przyjmując zatem, że wynagrodzenia pobierane od pracowników za świadczenia (m.in. pakiet medyczny) są niższe, a pracownikom nie przysługuje prawo do odliczenia VAT – spełnione są wszystkie przesłanki o których mowa w art. 32 ustawy o VAT. Konsekwentnie, podstawę opodatkowania powinna stanowić wartość rynkowa świadczenia, a nie kwota, którą obciążany jest pracownik.
W stanie faktycznym będącym przedmiotem sporu, Spółka w ramach porozumień zawartych z pracownikami oferuje szereg benefitów, np. pakiety medyczne, usługi przewozu pracowniczego, posiłki, odzież, które nabywa od podmiotów trzecich. Następnie świadczenia są przekazywane pracownikom za częściową odpłatnością. Spółka uznała, że podstawą opodatkowania VAT w takim przypadku stanowi kwota odpłatności ponoszona przez pracownika. Organ podatkowy nie podzielił zdania Spółki uznając, że pracodawca i pracownik są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 32 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania stanowi więc wartość rynkowa wykonywanych świadczeń pomniejszona o podatek. Sąd zgodził się z organem.
Przypomnijmy, że w myśl powoływanego przepisu, w przypadku gdy:
- między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą zachodzą powiązania wynikające ze stosunku pracy oraz
- wynagrodzenie jest niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Co to oznacza w praktyce? Zamiast odprowadzać VAT tylko od wartość wynagrodzenia otrzymanego od pracownika (czasami tylko symboliczne „1 zł”), pracodawca będzie musiał opodatkowywać rynkową wartość świadczenia. Nasuwa się pytanie, czy powyższy wyrok okaże się precedensowy.
Na zakończenie należy nadmienić, iż planowane zmiany w podatku dochodowym również mogą wpłynąć na zasady rozliczania świadczeń pracowniczych (np. programów motywacyjnych, limitów zwolnienia dla świadczeń z ZFŚS). Warto więc pod koniec roku pochylić się nad weryfikacją rozliczenia świadczeń dla pracowników i przygotować się na zmiany, uwzględniając również bieżące stanowisko organów podatkowych i sądów administracyjnych.
Autor: Urszula Płusa-Szpadzik, Project Manager w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.