Śliż powiedział, powołując się na dane z pierwszych dwóch miesięcy obowiązywania dobrowolnej podzielonej płatności (od 1 lipca br.), że są one pozytywne z punktu widzenia systemu, niemniej okres jest za krótki, aby mówić o jakichkolwiek tendencjach.
"Dane są pozytywne w sensie liczby transakcji, wartości transakcji, liczby podmiotów, które wykonały przelewy w podzielonej płatności. To także bardzo dobre dane, jeśli chodzi o ilość błędów i wniosków o uwolnienie środków z rachunków VAT" - wyjaśnił Śliż.
Z przedstawionych przez niego informacji wynika, że przez dwa miesiące w systemie podzielonej płatności zostało zapłacone 2,4 mln faktur, pieniądze w MPP trafiły na konta 120 tys. podmiotów, co stanowi 8 proc. z 1,6 mln firm. Obliczono, że wartość przelewów brutto w MPP sięgnęła 40 mld zł, z tego 8 mld zł trafiło na rachunki VAT. Oznacza to, że faktury w MPP stanowiły 1,5 proc. z około 160 mln wszystkich uwzględnionych w rejestrach zakupów za te dwa miesiące, wartościowo stanowiły 5 proc.
Śliż powiedział, że zazwyczaj w MPP płacono faktury na kwoty wyższe niż przeciętna, 30 przedsiębiorstw zrealizowało więcej niż 1 tys. przelewów w MPP, natomiast rekordzista miał ich 19 tys.
Rozmówca PAP podkreślił, że patrząc na skalę płatności w MPP widać, iż nie sprawdziły się oczekiwania rynku, zgodnie z którymi tylko duże podmioty miałyby włączyć się masowo do split payment.
"Wprost przeciwnie - decyzje o tym, żeby użyć MPP rozłożyły się bardzo równo po rynku. Wniosek jest taki, że decyzja o zapłacie w MPP nie jest podejmowana bezrefleksyjnie, ale w konkretnych sytuacjach" - komentuje Śliż.
Dyrektor w MF poinformował, że na 2,4 mln transakcji w MPP, nie udało się zrealizować 18 tys. przelewów - pieniądze nie dotarły na rachunek odbiorcy. To wynik błędów, z których 95 proc. związanych jest z próbą wysłania płatności w MPP na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (ROR) kontrahenta. Ministerstwo wielokrotnie ostrzegało, żeby tego nie robić, niemniej przedsiębiorcy nie zawsze mają informacje tym, że rachunek wystawcy faktury wykorzystywany w działalności gospodarczej jest ROR-em. W takim przypadku pieniądze wracają na konto wysyłającego przelew, jednak kwota odpowiadająca VAT trafia na rachunek VAT. Doradcy podatkowi, z którymi rozmawiała PAP zwracali uwagę, że ten sposób nieświadomie można zasilić własne konto VAT.
"To problem pozorny. Jeżeli ktoś chce zapłacić w MPP, to należy poprosić kontrahenta o udostępnienie rachunku rozliczeniowego, na który można dokonać płatności w tym mechanizmie. W ten sposób kwota, która zasiliła rachunek VAT zostanie z niego zwolniona" - tłumaczy Śliż.
Statystyki MF pokazują, że około 300 przypadków to próby wysłania pieniędzy na rachunki nieistniejące, albo przelewy walutowe, które nie są możliwe w mechanizmie split payment. "Innych istotnych błędów nie było. Najbardziej cieszy nas to, że - co do zasady - poza jednym przypadkiem nie było błędów wynikających z funkcjonowania systemu. Jeden z banków opóźnił się nieco z wdrożeniem podzielonej płatności. Problem ten został już naprawiony." - powiedział Śliż.
Według niego można mówić o sukcesie systemu; infrastruktura, która została przygotowana do obsługi split payment po stronie banków działa i funkcjonuje bardzo dobrze.
"Bardzo dobrze działa też część operacyjna po stronie administracji skarbowej, co możemy zmierzyć efektywnością radzenia sobie z wnioskami o uwolnienie środków z rachunków VAT. Uznaliśmy, że liczba tych wniosków pokaże nam prawdę o tym, jak duży problem dla płynności firm rodzi MPP. Wystąpienie z wnioskiem można bowiem uznać - w pewnym uproszczeniu - za sygnał, że firma potrzebuje pieniędzy z konta VAT na inne wydatki. Przez dwa miesiące mieliśmy tylko 700 takich wniosków" - poinformował Śliż.
"700 wniosków na 120 tys. podatników to nie jest znacząca liczba. Około 90 proc. wniosków zostało rozpatrzonych pozytywnie, pieniądze zwracaliśmy średnio w terminie ok. 35 dni, mimo 60-dniowego terminu przewidzianego w ustawie" - zauważył.
"Było kilka wniosków, które wzbudziły nasze zainteresowanie i w tych przypadkach nie zgodziliśmy się jeszcze na uwolnienie pieniędzy. Przypominam, że może to mieć miejsce tylko i wyłącznie w przypadkach graniczących z pewnością, że mamy do czynienia z jakąś istotną nieprawidłowością" - dodał.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: Biuletyn VAT
Z danych wynika, że wnioski o uwolnienie pieniędzy z rachunków VAT dotyczyły kwot między 600 zł a 10 mln zł. "Oddaliśmy zarówno 600 zł, jak i 10 mln zł" - powiedział dyrektor z MF.
Podkreślił, że porównując liczbę płatności w MPP w lipcu i sierpniu widać znaczący wzrost zainteresowania podzieloną płatnością w VAT. To sugeruje, że system się rozpowszechnia.
Śliż zauważył przy tym, że resort finansów nie traktuje dobrowolnego MPP, jako narzędzia uszczelnienia systemu podatkowego, ale jako zabezpieczenie interesów podatnika w sytuacji, gdy ciąży na nim odpowiedzialność za nieuczciwego kontrahenta.
"Dlatego nie mieliśmy szczególnych oczekiwań co do liczby płatności w MPP. Zakładaliśmy, że osiągnięcie w pierwszym kwartale poziomu 2 proc. transakcji i 3 proc. w ujęciu wartościowym byłoby satysfakcjonujące. Myślę, że jeśli system będzie się tak dalej rozwijał, to te poziomy na pewno zostaną osiągnięte" - podsumował.
Przepisy o dobrowolnym split payment, czyli mechanizmie podzielonej płatności (MPP) zaczęły obowiązywać 1 lipca br. Przewidują one, że do standardowego rachunku wykorzystywanego w działalności gospodarczej banki otworzyły każdemu przedsiębiorcy osobne konto VAT. Gdy kontrahent decyduje się na realizację płatności z wykorzystaniem podzielonej płatności, kwota netto trafia na zwykły rachunek, a część odpowiadająca VAT zostaje przelana na konto VAT. Możliwości dysponowania pieniędzmi z kont VAT jest ograniczona - z zasady można nimi regulować zobowiązania VAT wobec fiskusa, bądź płacić dostawcom część dotyczącą VAT, także na specjalne konto. Inne wykorzystanie środków z rachunku VAT jest możliwe wyłącznie za zgodą organu podatkowego i po upływie określonego czasu. (PAP)
Autor: Marcin Musiał
mmu/ je/