Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy mogą wybrać czy stosować polskie przepisy VAT dotyczące m.in. rozliczania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), czy przepisy Dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r.
Taka sytuacja jest spowodowana niewdrożeniem przez Polskę tzw. szybkich poprawek do unijnych przepisów VAT (ang. quick fixes), na co członkowie UE mieli czas do końca 2019 r. W związku z tym, od 1 stycznia 2020 r. do momentu uchwalenia nowelizacji przepisów VAT podatnicy mają wybór – mogą stosować przepisy wynikające z Dyrektywy albo z ustawy o VAT. Wybrane przepisy (krajowe albo unijne) należy stosować konsekwentnie we wszystkich aspektach danej transakcji, które wiążą się z podatkiem VAT – co zostało potwierdzone w komunikacie Ministerstwa Finansów.
Dyrektywa 2018/1910 wprowadza nowe regulacje w obszarze: procedury magazynu typu call-of-stock, transakcji łańcuchowych oraz warunków niezbędnych do zastosowania stawki 0% VAT z tytułu WDT.
Pierwszy obszar, w którym podatnik może dokonać wyboru dotyczy magazynów w innych krajach UE - stosowane mogą być przepisy ustawy o VAT dotyczące magazynu konsygnacyjnego albo przepisy dyrektywy dotyczące magazynów call-off stock. Przy czym stosowanie unijnych przepisów będzie możliwe tylko przy spełnieniu określonych warunków. Zmiany wprowadzają jednolite wymogi co do zasad deklarowania dla VAT przemieszczeń towarów z jednego kraju UE do składu w innym kraju UE, jak również ich sprzedaży ze składu (umożliwiając uniknięcie obowiązku rejestracji VAT dostawcy towarów w tym innym kraju UE). Tym samym przepisy te będą korzystniejsze dla podatników prowadzących działalność w różnych krajach UE, gdzie te zmiany zostały zaimplementowane. Pozwoli to na zharmonizowanie rozliczeń.
Drugi obszar dotyczy transakcji łańcuchowych, dokonywanych wyłącznie pomiędzy państwami członkowskimi – są to uproszczenia, dzięki którym strony transakcji łańcuchowych będą mogły ustalić (jednolicie w ramach całej UE) jak opodatkować VAT poszczególne dostawy towarów, szczególnie kiedy podmiot pośredniczący w ramach transakcji łańcuchowej odpowiada za organizację transportu towarów. Co istotne, Ministerstwo Finansów w tym wypadku zaleca stosowanie wprost przepisów Dyrektywy. Można także korzystać z przepisów z ustawy o VAT, ale w sytuacji gdy zagraniczne podmioty (kontrahenci w łańcuchu dostaw) będą stosować Dyrektywę powstanie ryzyko podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania transakcji.
Trzecia regulacja wprowadzona przez Dyrektywę dotyczy warunków niezbędnych do zastosowania opodatkowania stawką 0% transakcji WDT. Przepisy nakładają obowiązek posiadania ważnego numeru indentyfikacyjnego VAT przez nabywcę oraz obowiązek złożenia prawidłowej informacji podsumowującej. Te wymogi mają odzwierciedlenie w ustawie o VAT więc każdy podatnik stosujący się do przepisów będzie wypełniał warunki z Dyrektywy. Dotychczas, w oparciu o wyroki TSUE dopuszczano możliwość zastosowania stawki 0%, nawet jeśli nabywca nie posiadał rejestracji VAT w innym kraju UE, ale mógł wykazać, iż faktycznie działa w nim w charakterze podatnika VAT. Brak takiej rejestracji traktowany był jako niespełnienie przesłanki formalnej, która nie wyłącza automatycznie prawa do stosowania stawki 0% VAT w tego typu transakcjach. Od 2020 r. rejestracja na VAT jest przesłanką materialną tzn. warunkującą zasadniczo możliwość zastosowania stawki preferencyjnej.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2019/2020
To nie jedyne zmiany związane z unijnymi przepisami podatkowym w zakresie podatku VAT. Od 1 stycznia 2020 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Rady (UE) 2018/1912 z 4 grudnia 2018 r., które zrewidowało zasady dokumentowania WDT w zakresie dowodów wymaganych do zastosowania stawki 0% (w przypadku niespełnienia warunków, dowodzić poprawnego zastosowania stawki należy zgodnie z przepisami krajowymi) oraz wprowadziło regulacje w zakresie szczegółowych danych dotyczących ewidencji prowadzonej przez podatników uczestniczących w procedurze magazynu typu call-of stock. W odróżnieniu od Dyrektywy, Rozporządzenie nie wymaga implementacji przez państwo członkowskie, ale jest stosowane bezpośrednio.
Accreo