Magazyn konsygnacyjny i magazyn „call of stock” – zmiany na gruncie VAT w 2020 r.

Wprowadzenie zmian w tym zakresie jest argumentowane potrzebą wyeliminowania niepewności prawa podatkowego na szczeblu unijnym i zmniejszeniem formalności po stronie przedsiębiorców prowadzących działalność transgraniczną.

Harmonizacja przepisów

W dotychczasowym stanie prawnym procedura dotycząca magazynu typu „call of stock” nie została wprost uregulowana w przepisach dyrektywy VAT. Państwa członkowskie były do tej pory jedynie uprawnione do stosowania uproszczeń w postaci magazynu „call of stock” (w Polsce nazywanym magazynem konsygnacyjnym) na podstawie ogólnych zapisów dyrektywy oraz przyjętej praktyki krajowej. W rezultacie niektóre z nich stosowały uproszczenia w mniejszym bądź szerszym zakresie. Inne z kolei w ogóle nie uregulowały tej kwestii. Dopiero na skutek uchwalenia Dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniającej dyrektywę VAT 2006/112/WE wprowadzono zapis regulujący procedurę magazynu „call of stock”, który zaczyna obowiązywać w całej UE od 1 stycznia 2020 r. Do tego czasu państwa członkowskie zostały zobowiązane do implementacji przepisów zmienionej dyrektywy VAT do krajowego porządku prawnego w celu harmonizacji przepisów na poziomie unijnym. Implementacja dyrektywy zmieniającej w Polsce została wyrażona w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy, który – jak wynika z treści projektu – zacznie obowiązywać od nowego roku.

Ważne!
Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy mogą wybrać czy stosować polskie przepisy VAT dotyczące m.in. rozliczania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), czy przepisy Dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r., z powodu niewdrożenia przez Polskę tzw. szybkich poprawek do unijnych przepisów VAT (ang. quick fixes), na co członkowie Unii Europejskiej mieli czas do końca 2019 r. W związku z tym, od 1 stycznia 2020 r. do momentu uchwalenia nowelizacji przepisów VAT podatnicy mają wybór – mogą stosować przepisy wynikające z Dyrektywy albo z ustawy o VAT. Wybrane przepisy (krajowe albo unijne) należy stosować konsekwentnie we wszystkich aspektach danej transakcji, które wiążą się z podatkiem VAT – co zostało potwierdzone w komunikacie Ministerstwa Finansów.

Na czym polega uproszczenie?

Już teraz zastosowanie procedury magazynu konsygnacyjnego oznacza odroczenie momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT dla towarów tego samego przedsiębiorcy przemieszczanych z jednego do drugiego państwa członkowskiego do dnia pobrania towarów z magazynu przez ich nabywcę. Skorzystanie z magazynu konsygnacyjnego wyłącza bowiem stosowanie zasad typowych dla rozliczania VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowych z chwilą przemieszczenia towarów (wystawienia faktury WDT/WNT lub 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania przemieszczenia).

Tytułem przypomnienia zasada ogólna mówi, że przemieszczenie towarów w ramach przedsiębiorstwa z jednego państwa członkowskiego do drugiego państwa członkowskiego jest kwalifikowane jako tzw. nietransakcyjna wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) w państwie rozpoczęcia wysyłki towarów oraz jako tzw. nietransakcyjne wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) opodatkowane w państwie zakończenia wysyłki. W rezultacie z chwilą przemieszczenia własnych towarów przedsiębiorca jest zobowiązany do rejestracji oraz rozliczenia VAT z tytułu nietransakcyjnego WNT w państwie zakończenia wysyłki. Natomiast w momencie odsprzedaży towarów do klienta krajowego w tym państwie przedsiębiorca jest zobowiązany opodatkować taką transakcję wg stawki krajowej i odprowadzić VAT należny w tym państwie.

Na tym tle instytucja magazynu konsygnacyjnego – a na gruncie dyrektywy magazynu „call of stock” – jest szczególnie korzystna dla przedsiębiorców przemieszczających własne towary, gdyż wyłącza konieczność rejestracji i rozliczenia VAT w państwie zakończenia wysyłki. Procedura magazynu konsygnacyjnego przenosi bowiem obowiązek rozliczenia podatku na nabywcę tych towarów w państwie zakończenia wysyłki i przesuwa moment rozpoznania obowiązku podatkowego do dnia ich pobrania z takiego magazynu. Wraz z początkiem 2020 r. zmienią się jednak niektóre uregulowania ustawy VAT i zasady stosowania tej szczególnej procedury.

Magazyn „call of stock” w polskiej ustawie od stycznia 2020 r.

Ustawa nowelizująca VAT uchyla obowiązującą dotychczas definicję magazynu konsygnacyjnego (m.in. art. 2 pkt 27c i d ustawy VAT) i w to miejsce wprowadza nowe rozdziały 3a i 3b sankcjonujące procedurę magazynu typu „call of stock” znajdującego się na terytorium kraju oraz na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. Warunki uzyskania tych preferencji zostały szczegółowo uregulowane w projektowanym art. 13a ust. 2 (magazyn w kraju) oraz art. 13h ust. 2 (magazyn w innym państwie członkowskim).

Porównując cechy magazynu „call of stock” z aktualnym do tej pory magazynem konsygnacyjnym, należy zaznaczyć, iż zasadnicze preferencje w zakresie neutralnego rozliczania VAT w transakcjach transgranicznych zostały utrzymane. Zmianie uległy natomiast następujące kwestie:

- magazyn typu „call of stock” będzie się odnosić wyłącznie do towarów przeznaczonych do konkretnego nabywcy (obecnie nie ma takiego warunku); Ustawodawca przewidział natomiast możliwość zastąpienia nabywcy przez innego podatnika, jeżeli nastąpi to w terminie 12 miesięcy od dnia wprowadzenia towarów do magazynu;

- działalność objęta procedurą magazynu „call of stock” została rozszerzona o działalność handlową;

- w przypadku, gdy przechowywane towary nie zostaną pobrane w terminie 12 miesięcy, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych (termin został skrócony z 24 miesięcy).

Polecamy: PODATKI 2020 – Komplet

Pomimo tego, że niektóre z wprowadzonych zmian zaostrzają warunki skorzystania z procedury magazynu „call of stock” w stosunku do wciąż funkcjonującego w polskich przepisach magazynu konsygnacyjnego, to niewątpliwym sukcesem jest uporządkowanie zasad prowadzenia działalności transgranicznej w całej Unii Europejskiej. W efekcie zostaną zredukowane bariery administracyjne w różnych państwach, które do tej pory odmiennie regulowały przemieszczanie towarów własnych w ramach przedsiębiorstwa. Jest to korzystne nie tylko dla polskich dostawców, którym prościej będzie zwiększyć obroty za granicą, ale również dla przedsiębiorców z UE zainteresowanych rozwojem biznesu w Polsce.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec