Firma bazowała na korzystnym orzecznictwie TSUE
Pewna spółka dokonała dostawy towaru do hiszpańskiego kontrahenta, który w przeciwieństwie do polskiego podmiotu nie zarejestrował się dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych (VAT-UE). Powołując się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 27 września 2012 r. w sprawie C-587/10 podatnik wskazał we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, że numer rejestracji do celów transakcji unijnych jest formalnie wymagany przez krajowe regulacje, ale jego brak nie może skutkować pozbawieniem firmy prawa do zastosowania stawki 0%.
Fiskus i WSA zajęły nieprzychylne stanowisko
Zarówno organ podatkowy, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie podzieliły stanowiska podatnika. Fiskus wskazał, że warunkiem uznania transakcji za wewnątrzwspólnotową, korzystającą ze stawki 0% VAT, jest to, aby nabywca był podatnikiem zidentyfikowanym dla celów obrotu unijnego i dysponował ważnym numerem rejestracji. Co ciekawe, uzasadniając swoje stanowisko organ powołał się na to samo orzeczenie, którym wspierał swoją argumentację podatnik, wyciągając jednak z jego uzasadnienia niekorzystne dla firmy wnioski. Według urzędu podatnik nie wykazał w inny sposób, że jego kontrahent w istocie działa w charakterze podatnika VAT-UE, co w świetle cytowanego wyroku TSUE jest warunkiem dla zastosowania stawki 0 %. Wobec braku stosownego potwierdzenia, polski podatnik powinien, zdaniem skarbówki, opodatkować transakcję krajową stawką 23 %.
Podobny pogląd wyraził WSA w Gliwicach stwierdzając, że w opisie stanu faktycznego sformułowanym we wniosku o wydanie interpretacji spółka nie przedstawiła innych okoliczności wskazujących, że hiszpański kontrahent działa jako podatnik unijny. W świetle polskich przepisów warunkiem zastosowania stawki 0% VAT jest bowiem to, aby nabywca towaru był podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego UE, niż terytorium kraju (Polski).
NSA zwrócił uwagę na ważny szczegół
Ze stanowiskiem Sądu I instancji zgodził się także Naczelny Sąd Administracyjny, który wyrokiem z dnia 6 sierpnia br. (sygn. akt I FSK 1650/17) oddalił skargę kasacyjną podatnika. Skład orzekający podkreślił, że powołany w toku postępowania wyrok TSUE w sprawie C-587/10 znajdzie zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy polski podatnik jest nieświadomy, że nabywca dostarczanych wewnątrzwspólnotowo towarów nie zarejestrował się dla celów obrotu unijnego. Tymczasem ze złożonego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynikało, iż spółka wiedziała o braku rejestracji hiszpańskiego podmiotu jako podatnika VAT-UE. W konsekwencji teza sformułowana w wyroku Trybunału nie mogła mieć, zdaniem NSA, zastosowania w omawianym przypadku, a tym samym podatnik powinien opodatkować dostawę krajową stawką VAT.
Z opisanej sprawy wynika szereg istotnych dla podatników wniosków. Orzecznictwo sądowe, bazujące w tym względzie na dorobku TSUE, zarówno w zakresie prawa do zastosowania stawki 0% VAT oraz odliczenia podatku naliczonego, dopuszcza generalnie możliwość dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych z kontrahentem formalnie niezarejestrowanym dla celów unijnego obrotu, przy jednoczesnym wykazaniu statusu podatnika VAT-UE za pomocą innych dowodów i okoliczności. Z tego względu niezmiernie ważne jest dochowanie należytej staranności w relacjach z partnerami biznesowymi, jak również prawidłowe dokumentowanie transakcji. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować także sankcjami, o których mowa w przepisach o ‘Białej liście’ podatników oraz mechanizmie podzielonej płatności.
Omawiany wyrok to także ważna lekcja dla wszystkich podatników, jeśli chodzi o kierowanie się pozornie korzystnym orzecznictwem sądów i trybunałów, jak również interpretacjami Dyrektora KIS. Każda sprawa to osobna historia i często drobne niuanse mogą zdecydować o tym, że przychylne dla innych podatników rozstrzygnięcie niekoniecznie będzie miało zastosowanie w naszym przypadku. Z tego względu do każdej sprawy należy podchodzić indywidualnie, wnikliwie analizując jej okoliczności, zarówno te przemawiające na korzyść podatnika, jak i te które mogą pogorszyć jego sytuację prawno-podatkową. Zestaw mocnych argumentów na obronę swoich racji to klucz do sukcesu w sporze z fiskusem.
Doradca podatkowy Jakub Jaroń
Kancelaria Empirium
Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020