Tak wynika z wyroku NSA z 3 sierpnia 2018 r., I FSK 449/16.
Sprawa dotyczyła spółki, która prowadzi działalność głównie w zakresie handlu. W celu zwiększenia przychodów, dla klientów, którzy w określonym przedziale czasowym osiągną określony pułap obrotów, spółka organizuje imprezy wyjazdowe, podczas których zaproszeni goście mają zapewnione przejazdy, zakwaterowanie, wyżywienie oraz atrakcje turystyczne, kulturalne i rozrywkowe. Zdarza się, że podczas takiej imprezy odbywają się konkursy z nagrodami. Ponadto w wybranych okresach, np. świątecznych, gdy zakupy klientów osiągające określoną kwotę są premiowane upominkami.
Zdarzają się także sytuacje, kiedy spółka kupuje poszczególne usługi kompleksowo lub odrębnie od różnych podmiotów zewnętrznych, tj. osobno usługę transportu, osobno hotelową, osobno bilety wstępu itp. Spółka nie świadczy tych usług we własnym zakresie, są one nabywane od osób trzecich. Wydawane w ramach konkursów nagrody są nabywane przez spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś zakupy są dokumentowane fakturami VAT wystawionymi na spółkę. Do wydawania nagród nie jest zobowiązany organizator rozumiany jak podmiot zewnętrzny, robi to spółka we własnym zakresie.
Polecamy: Biuletyn VAT
Na tym tle spółka zapytała organ podatkowy, czy będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z zakupem wskazanych towarów i usług.
Prezentując własne stanowisko spółka wskazała, że może ona pomniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług stanowiących nagrody w sprzedaży premiowej. Towary i usługi stanowiące nagrody w sprzedaży premiowej są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, albowiem wpływają na poziom sprzedaży towarów i usług. W ocenie spółki nawet w sytuacji uznania przedmiotowych wydatków za poniesione na reprezentację, nie wpływa to na prawo do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ich zakupem.
Organ uznał stanowisko w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w ramach organizowanej imprezy wyjazdowej dla swoich klientów za nieprawidłowe, natomiast w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od nabywanych nagród przekazywanych uczestnikom konkursów oraz upominków wręczanych klientom w wybranych okresach np. świątecznych za prawidłowe. Charakter świadczonych przez spółkę usług i sposób ich realizacji wskazuje na konieczność zastosowania szczególnej procedury w rozliczaniu podatku VAT, o której mowa w art. 119 ustawy o VAT (VAT marża).
Z art. 119 ust. 4 ustawy o VAT wynika, że podatnikom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty. Wobec tego, w związku z faktem, że spółka nabywa towary i usługi (przejazdy, zakwaterowanie, wyżywienie oraz atrakcje turystyczne, kulturalne i rozrywkowe, itp.) we własnym imieniu i na własny rachunek od innych podatników dla bezpośredniej korzyści klientów i tym samym świadczy usługi turystyki opodatkowane na zasadzie VAT marża, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z organizowaniem imprezy wyjazdowej.
Innego zdania był WSA w Krakowie. W jego ocenie organ nie wziął pod uwagę, że spółka nie jest podmiotem świadczącym usługi turystyczne ogólnodostępne na rynku, nie jest bowiem biurem podróży. Czynności wykonywane przez spółkę to organizacja bezpłatnych wyjazdów dla własnych klientów, którzy osiągnęli pewien pułap zakupów. Ponadto organ kwalifikując zupełnie inaczej czynności dokonywane przez spółkę, jako usługi turystyki opodatkowane na zasadzie VAT marża, powinien wskazać na prawidłowe rozliczenie w tym trybie faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w ramach organizowanej przez spółkę imprezy wyjazdowej dla jej klientów.
NSA przychylił się o tego stanowiska.
Za kluczowy w tej materii NSA uznał ten element art. 119 ust. 3 ustawy o VAT, który mówi o tym, że przepis dotyczący stosowania procedury VAT marża przy wykonywaniu usług turystyki stosuje się w przypadku, gdy podatnik „działa na rzecz nabywcy usług we własnym imieniu i na własny rachunek”, a „przy świadczeniu tych usług nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty”.
Kluczowy w tej sprawie jest element działania na rzecz nabywcy usługi. W tym przypadku takiej relacji nie było pomiędzy spółką jako organizatorem a jej klientem. Klient spółki nie dokonywał zamówienia usługi turystyki, z której później korzystał. Nie można więc przyjąć, że klient który korzystał będzie z wyjazdu, wyjazd ten u spółki zamówił. Nie ma tu działania na rzecz nabywcy usługi w tym znaczeniu, że klient, który za uzyskanie określonego poziomu obrotu otrzyma bonus - imprezą wyjazdową, nie przedstawia oczekiwań co konkretnej wycieczki, która ma spełniać określone przez niego kryteria.
Zatem, nie można uznać, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z usługą turystyki świadczoną przez spółkę na rzecz swoich klientów i w związku z tym opodatkowaną według szczególnej procedury VAT marża.
Wybór przepisów
Art. 119 ust. 1. Podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.
3. Przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:
1) (uchylony);
2)działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;
3)przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty;
4)(uchylony).
Patrycja Łukasiewicz
Źródło: taxonline.pl