Będzie VAT od bonów
Zmiany w tym zakresie przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, który 10 października br. trafił do Sejmu, a po pierwszym czytaniu w dniu 23 października został skierowany do dalszych prac w sejmowej komisji finansów publicznych. Nowe regulacje miałyby wejść w życie już od 1 stycznia 2019 r.
Projekt ma na celu implementację dwóch unijnych dyrektyw, tj. dyrektywy Rady (UE) 2016/1065 z dnia 27 czerwca 2016 r. oraz dyrektywy Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 r. Obie dyrektywy mają zostać zaimplementowane do końca 2018 r.
W świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy o VAT, odpłatne wydanie bonu (lub vouchera) co do zasady nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Innymi słowy, w momencie odpłatnego wydania bonu nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT, ponieważ sprzedaż bonów nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych (tj. samo wydanie bonu nie spełnia przesłanek definicji dostawy towarów ani świadczenia usług).
Projektowana ustawa o zmianie ustawy o VAT zawiera przepisy mające na celu implementację powyższych przepisów unijnych w tym zakresie. W celu zapewnienia prawidłowej implementacji, jak podkreśla ustawodawca w uzasadnieniu do projektu, dążono do tego, by zapisy ujęte w projekcie jak najdokładniej odzwierciedlały brzmienie przepisów unijnych.
Definicja bonu w ustawie o VAT
W efekcie do ustawy o VAT zostaną wprowadzone definicje dotyczące bonu, tj. bonu jednego przeznaczenia, bonu różnego przeznaczenia, emisji bonu oraz transferu bonu.
1) Definicja bonu
W związku z propozycją, przez bon należy rozumieć instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu (nowy pkt 41 w art. 2 ustawy o VAT).
W świetle tej definicji nie będą uznane za bony na towary lub usługi bony dające posiadaczowi prawo do zniżki przy zakupie towarów lub usług, ale niedające mu prawa do otrzymania takich towarów lub usług.
2) Definicja bonu jednego przeznaczenia
Do ustawy o VAT dodana zostanie definicja bonu jednego przeznaczenia. Za bon jednego przeznaczenia będzie uznawany bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku od towarów i usług, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia usług są znane w chwili emisji tego bonu (dodany pkt 43 w art. 2 ustawy o VAT). Przykładem bonu jednego przeznaczenia może być bon, który uprawnia konsumenta do „otrzymania” określonej usługi (np. usługi fryzjerskiej) w konkretnym państwie członkowskim.
3) Definicja emisji bonu
Natomiast przez pojęcie emisji bonu będzie rozumiane pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu (dodany pkt 42 w art. 2 ustawy o VAT). Tak zdefiniowane pojęcie emisji nie obejmuje samego wytworzenia bonów. Nie należy bowiem, jak zaznacza ustawodawca, utożsamiać emisji z czynnościami technicznymi związanymi z samym tylko wytworzeniem instrumentu. Przykładowo emisją nie będzie wydrukowanie bonów przez drukarnię na zlecenie emitenta ani też przekazanie tak wydrukowanych bonów emitentowi.
4) Definicja bonu różnego przeznaczenia
Projektowana ustawa wprowadza również definicję bonu różnego przeznaczenia, za który będzie uznany bon inny niż bon jednego przeznaczenia (dodany pkt 44 w art. 2 ustawy o VAT). W przypadku braku spełnienia choćby jednego z warunków charakteryzujących bon jednego przeznaczenia, taki bon na towary lub usługi będzie uznany za bon różnego przeznaczenia, którego przekazanie nie będzie rodziło skutków dla VAT.
Przy emisji lub sprzedaży bonów różnego przeznaczenia nie wiadomo jeszcze, jakie będzie opodatkowanie podatkiem VAT dostawy towarów lub świadczenia usługi, na które bon zostanie wykorzystany. Może tak być, ponieważ miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług nie jest jeszcze znane lub ponieważ nie wiadomo jeszcze, jaka jest wysokość podatku VAT należnego od dostarczonych towarów lub usług. Opodatkowana VAT-em będzie dopiero dostawa towarów lub świadczenie usług w zamian za ten bon. Przykładem takiego bonu może być bon wyemitowany przez międzynarodową sieć hoteli uprawniający do skorzystania z zakwaterowania w pokoju w hotelach znajdujących się w kilku państwach członkowskich, w których sieć prowadzi działalność.
5) Definicja transferu bonu
W słowniczku pojęć zawartym w ustawie o VAT pojawi się również definicja transferu bonu, przez który rozumie się emisję bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji (dodany pkt 45 w art. 2 ustawy o VAT).
Zasady opodatkowania
W zależności od rodzaju bonu, ustawa reguluje naliczanie VAT w chwili transferu bonu albo w chili skorzystania z bonu. Przyjrzyjmy się niektórym regulacjom z tym związanym.
Zgodnie z projektowanym art. 8a ust. 1 ustawy o VAT transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy (zasada ta będzie stosowana do emisji bonu oraz każdego przekazania tego bonu po jego emisji, z wyłączeniem przekazania bonu do realizacji).
Polecamy: Komplet podatki 2019
Oznacza to, że emitent bonu jednego przeznaczenia ma obowiązek odprowadzenia podatku VAT od pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu, tak jakby towary objęte bonem zostały dostarczone lub usługi objęte bonem zostały wykonane.
To samo dotyczy dystrybutorów, którzy w imieniu własnym i na rachunek własny sprzedają (odsprzedają) bony jednego przeznaczenia. Tacy dystrybutorzy mają obowiązek odprowadzenia podatku VAT od sprzedaży tych bonów, tak jakby otrzymane przez nich wynagrodzenie za te bony było wynagrodzeniem za towary lub usługi objęte bonem.
Natomiast opodatkowanie podatkiem VAT bonów różnego przeznaczenia określono w dodanym art. 8b do ustawy o VAT. Wskazano, że faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem VAT wcześniejszy transfer tego bonu.
W przypadku gdy transferu bonu różnego przeznaczenia dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. faktycznego przekazania towarów lub faktycznego świadczenia usługi), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można wskazać (zidentyfikować), takie jak usługi dystrybucji lub promocji dotyczące tego bonu (projektowany art. 8b ust. 2 ustawy o VAT). Usługi te będą opodatkowane na ogólnych zasadach.
A zatem faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne wyświadczenie usług w zamian za bon różnego przeznaczenia podlega podatkowi VAT. Każde wcześniejsze przekazanie bonu różnego przeznaczenia – na przykład konsumentowi lub dystrybutorowi – nie podlega podatkowi VAT. Pod tym względem przeniesienie bonów różnego przeznaczenia różni się od bonów jednego przeznaczenia. W przypadku bonów jednego przeznaczenia, przekazanie bonów jest (za każdym razem) opodatkowane, a faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne wyświadczenie usługi dla konsumenta nie podlega opodatkowaniu.
Powstanie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów/świadczenia usług, do których dochodzi na skutek transferu bonu jednego przeznaczenia, powstaje z chwilą dokonania transferu bonu jednego przeznaczenia.
Jeżeli chodzi natomiast o podstawę opodatkowania w przypadku bonów różnego przeznaczenia, to zostały one zawarte w projektowanym ust. 1a w art. 29a ustawy o VAT.
Zgodnie z tym przepisem przy dostawie towarów lub świadczeniu usług, za które konsument płaci w całości za pomocą bonu różnego przeznaczenia, jako podstawę opodatkowania w odniesieniu do tego bonu należy przyjąć wynagrodzenie płacone za ten bon przez konsumenta, przy czym wynagrodzenie to należy pomniejszyć o kwotę podatku VAT.
Polecamy: Biuletyn VAT
Natomiast podstawa opodatkowania z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług dokonanych w zamian za bon różnego przeznaczenia realizowany w części, w odniesieniu do tego bonu jest równa odpowiedniej części wynagrodzenia zapłaconego za ten bon (pomniejszonej o VAT) lub odpowiedniej części wartości pieniężnej wskazanej na tym bonie lub powiązanej dokumentacji pomniejszonej o kwotę podatku związaną z dostarczonymi towarami lub świadczonymi usługami.
W sytuacji natomiast, gdy wartość dostarczonych towarów lub świadczonych usług przewyższa wartość realizowanego bonu różnego przeznaczenia i w pozostałej części jest regulowana w inny sposób np. forma pieniężna, wówczas do kwoty przewyższającej wartość bonu zastosowanie znajdą ogólne zasady opodatkowania wyrażone w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Zobacz: Podatki 2019