Spółka Alfa (dalej jako Spółka lub Podatnik) jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Spółka świadczy usługi najmu samochodów na terytorium Polski. Spółka dokumentuje usługi najmu, wystawiając faktury z należnym podatkiem VAT. Spółka zawiera z klientami umowy najmu, w których zaznacza, iż w przypadku zgubienia kluczyków do samochodu zostanie naliczona dodatkowa opłata.
W związku z powyższym powstaje pytanie, czy odszkodowanie w postaci dodatkowej opłaty za zgubione kluczyki samochodowe będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem należnym?
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), natomiast przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Każde świadczenie niebędące dostawą towarów, stanowi usługę pod warunkiem, iż jednocześnie spełnia następujące przesłanki:
- świadczona usługa ma charakter wzajemny;
- w następstwie wykonanej usługi, druga storna staje się beneficjentem tego świadczenia.
Spółka wydaje kluczyki swoim klientom w momencie udostępnienia samochodu. Kluczyki bowiem są niezbędne do korzystania z udostępnionego samochodu. Spółka nie przenosi na klientów prawa od rozporządzania samochodami i kluczykami do nich jak właściciel. Wydawanie kluczyków stanowi czynność umożliwiającą klientom korzystanie z usług najmu konkretnego auta. Należy zauważyć, że opłata odszkodowawcza jest nakładana na klienta tylko w przypadku utraty kluczyków. Pobierane przez Spółkę odszkodowanie za utracone kluczyki nie stanowi wynagrodzenia z tytułu czynności wzajemnych.
Odszkodowanie stanowi jedynie rekompensatę - ekwiwalent pieniężny o charakterze jednostronnym, wynikający z nienależytego wykonania umowy. Spółka nalicza opłatę wyłącznie wówczas, gdy klient w trakcie najmu samochodu nie zachowa należytej staranności (tj. zgubi kluczyki), a tym samym wyrządzi szkodę na rzecz Spółki. Pomiędzy Spółką a klientem nie dojdzie do świadczenia wzajemnego, ponieważ klient korzystający z najmu samochodu nie otrzymuje towarów lub innych świadczeń w zamian za uiszczoną opłatę. W związku z powyższym należy stwierdzić, że naliczenie rekompensaty finansowej w przypadku utraty kluczyków samochodowych nie stanowi wynagrodzenia z tytułu odpłatnego świadczenia, a w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2017 r., znak: 0114-KDIP4.4012.376.2017.1.MPE wskazał, że:
„Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. (…) opłaty za zagubione wyposażenie elementy przyczepy lub ich zwrot w stanie uszkodzonym - w przypadku, gdy szkody te nie są pokryte przez ubezpieczenie, mają charakter odszkodowawczy i pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług”.
Z uwagi na powyższe, pobierane przez Spółkę odszkodowanie z tytułu zgubienia kluczyków samochodowych nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem należnym.
Maria Strelczenko, młodszy konsultant podatkowy w ECDP TAX Mazur i Wspólnicy sp.k. Spółka doradztwa podatkowego