Odszkodowanie za wywłaszczenie pod budowę drogi a VAT

Tak, w przedstawionej sytuacji dojdzie do dostawy gruntów podlegającej opodatkowaniu VAT według stawki 23%.

Opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Za dostawę towarów według ustawy o VAT uznaje się także przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A zatem odszkodowanie, które otrzyma podatnik, będzie stanowić wynagrodzenie z tytułu podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy gruntu.

Dostawą towarów jest także przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Wyjaśnić jednocześnie należy, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się z VAT dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Co należy rozumieć przez tereny budowlane, zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Definicja
Tereny budowlane - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 2 pkt 33 ustawy o VAT).

Przyjmuje się przy tym, że na równi z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu należy traktować decyzję o ustaleniu lokalizacji celu publicznego (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2 maja 2014 r., sygn. IPTPP1/443-127/14-4/RG).

Jednocześnie z udzielanych przez organy podatkowe wyjaśnień wynika, że wydawana na podstawie art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej może zastępować decyzję o ustaleniu lokalizacji celu publicznego (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 września 2015 r., sygn. ILPP5/4512-1-133/15-4/KS). Co istotne, stanowisko to podzielają również sądy administracyjne, czego przykładem są wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 22 maja 2015 r. (sygn. akt I SA/Op 162/15) czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 września 2017 r. (sygn. akt I FSK 1732/15). Jak czytamy w pierwszym z tych wyroków:

(…) ostateczna decyzja wojewody, na mocy której zezwolono na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie obwodnicy miasta przesądza o charakterze wywłaszczonych gruntów, jako przeznaczonych pod zabudowę i to nawet w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie, gdy dotychczasowe przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego tego gruntu było inne. (...) Reasumując przedstawione w tej sprawie wywody, podzielić należy stanowisko organu interpretacyjnego przedstawione w zaskarżonej interpretacji i stwierdzić, że dostawa gruntów dokonana w formie przejęcia na rzecz Województwa w zamian za odszkodowanie - art. 7 ust. 1 pkt 1 uptu - jako przeznaczonych pod zabudowę, nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 uptu.

Prowadzi to do wniosku, że w przedstawionej sytuacji dojdzie do podlegającej opodatkowaniu VAT według stawki 23% dostawy gruntów. Dostawa ta nie będzie bowiem korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Polecamy: Biuletyn VAT

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Podstawa prawna:

• art. 2 pkt 33, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 oraz art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650

  

  Autopromocja

  Instrukcje VAT
  15 praktycznych procedur dla podatników

  Sprawdź

Tomasz Krywan, doradca podatkowy, autor komentarza do VAT 2018 wydanego przez INFOR PL S.A.