Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1). Przepisy ustawy o VAT przewidują też opodatkowanie nieodpłatnej dostawy towarów.
Zarówno w przypadku odpłatnej, jak i nieodpłatnej dostawy, by doszło do opodatkowania – jej przedmiotem musi być towar. Sprawdzenie tej okoliczności jest okolicznością pierwotną, która musi być weryfikowana w pierwszej kolejności.
Towary wg ustawy o VAT
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak z powyższego wynika towarem jest rzecz ruchoma, będąca przedmiotem czynności opodatkowanej. Rzecz taka powinna podlegać sprzedaży, musi zatem wystąpić przysporzenie majątkowe z tytułu jej wykonania.
ZOBACZ TAKŻE: Co nie podlega opodatkowaniu VAT
Odnosząc powyższą definicję towaru do ulotek i broszur przekazywanych nieodpłatnie w celach informacyjno-reklamowych trzeba stwierdzić, iż w odniesieniu do nich nie jest spełniony warunek przysporzenia majątkowego. Biorąc bowiem pod uwagę względy racjonalności i doświadczenia życiowego ulotek czy broszur reklamowych nie można uznawać za towar o charakterze konsumpcyjnym, przynoszącym nabywcy pewną korzyść ekonomiczną.
Kluczem, którym należy się posługiwać przy ocenie czy mamy do czynienia z towarem w ujęciu przepisów o VAT będzie więc ocena swoistego przysporzenia występującego u odbiorcy towaru/wyrobu. Jeśli więc towar/wyrób nie może być przedmiotem konsumpcji, czy korzyści majątkowej trudno mu będzie raczej dać przymiot towaru.
Nie należy jednak zapominać o tym, że ocena dotycząca przedmiotu czynności warunkowana jest okolicznościami sprawy.
Ten sam produkt/towar w jednych okolicznościach może być bowiem uznany za towar w rozumieniu przepisów VAT, w innych już nie. Przywołane ulotki i broszury o charakterze informacyjno-reklamowym świetnie tą kwestię ilustrują.
Dla wytwórcy ulotki są towarem
Podmiot, który dokonał rozprowadzenia ulotek i broszur wcześniej musiał je zamówić w drukarni. Wytwarzający ulotki podmiot dokonał następnie ich odsprzedaży. W takim przypadku wytwórca dokonał dostawy, która w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług będzie podlegać opodatkowaniu.
W tym kontekście te same ulotki stanowić będą towar w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Nabywca dokona bowiem ich swoistej konsumpcji – spożytkuje je bowiem w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
ZOBACZ TAKŻE: Zasady odliczania w VAT
Fakt nabycia ulotek od ich wytwórcy ma swe konsekwencje w podatku naliczonym. Kwota podatku VAT wynikająca z faktury nabycia ulotek i broszur stanowi bowiem podstawę do obniżenia podatku należnego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego jeśli nabyte towary mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Związek ten przy tym nie musi być bezpośredni.
Wystarczy, że podatnik wykaże choćby pośrednią relację pomiędzy dokonanym zakupem, a prowadzoną działalnością gospodarczą. W przypadku ulotek i broszur informacyjno-reklamowych dotyczących prowadzonej działalności związek taki z pewnością zachodzi. Dzięki takim działaniom podatnik ma bowiem szansę poszerzyć zakres odbioru sprzedawanych towarów czy świadczonych usług.
Źródło: wyrok NSA z 28 lipca 2011 r. - sygn. akt. 1201/10