Sprzeczność przepisu krajowego z dyrektywą
W przytaczanym wyroku TSUE ocenił, że artykuł 12 ust. 1 i 2 oraz art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, takim jak będące przedmiotem postępowania głównego, które uzależniają zwolnienie z podatku od wartości dodanej w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu. Wskazane przepisy tejże dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one, aby takie przepisy krajowe uzależniały owo zwolnienie od warunku, zgodnie z którym w wypadku „ulepszenia” istniejącego budynku poniesione wydatki nie mogą przekroczyć 30% początkowej wartości tego budynku, o ile rzeczone pojęcie „ulepszenia” jest interpretowane w taki sam sposób jak pojęcie „przebudowy” zawarte w art. 12 ust. 2 dyrektywy 2006/112, to znaczy tak, że odnośny budynek powinien być przedmiotem istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia.
W obecnym brzmieniu przepisu odstąpiono od warunku, zgodnie z którym do 31.08.2019 r. przez pierwsze zasiedlenie - rozumiało się oddanie do użytkowania budynków, budowli lub ich części, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu.
Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!
Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!
Nowe brzmienie przepisu
Przepis art. 2 ust.14 ustawy o VAT stanowi (od 1 września 2019 r.), że ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: pierwszym zasiedleniu − rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Ustawodawca w znowelizowanym brzmieniu przepisu, nie uzależnia pierwszego zasiedlenia, od oddania do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Uszczegółowił również ten przepis. Poprzez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania nie tylko pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi, ale również oddanie do użytkowania na potrzeby własne. Uwzględniony został wyrok TSUE.
Nowa definicja pierwszego zasiedlenia ma wpływ na stosowanie zwolnienia przedmiotowego z art.43 ust.1 pkt.10 ustawy o VAT. Artykuł ten stanowi, że zwalnia się od podatku od towarów i usług dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Biorąc pod uwagę powyższe, pierwsze zasiedlenie będzie mogło być rozpoznane znacznie wcześniej. Dostawa budynków, budowli lub ich części jest zwolniona z opodatkowania, gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynęły co najmniej 2 lata.
Monika M.Brzostowska