Minister Finansów 6 października 2017 r. wydał interpretację ogólną o nr PT3.8101.11.2017 dotyczącą usług wykonywanych przez członków zarządu spółek na podstawie umów cywilnoprawnych i ich kwalifikacji w świetle ustawy o VAT, gdy :
- przychody są zaliczone do źródła przychodów określonego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, czyli przychody otrzymywane są przez osoby, niezależnie od sposobu ich powołania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (nie dotyczy to umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich realizowanych w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, bo do nich odnosi się art. 13 pkt 9 ustawy o PIT) oraz
- zostały zawarte w związku z regulacjami ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
W interpretacji zwrócono uwagę na wykładnię wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej, która ma istotny wpływ na uznanie podmiotu świadczącego usługi za podatnika podatku VAT. Artykuł 15 ust. 3 ustawy o VAT przewiduje, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności:
- z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy o PIT (np. umowa o pracę);
- z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o PIT, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonywanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do:
a) warunków wykonywania tych czynności,
b) wynagrodzenia i
c) odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Spełnienie wszystkich warunków (a-c) będzie oznaczać, że wykonujący czynności nie będzie uznany za podatnika VAT. Natomiast, brak wypełnienia dowolnej przesłanki będzie przesądzał o kwalifikacji jako podatnika VAT.
Właśnie te trzy warunki zostały przeanalizowane przez Ministra Finansów w w/w interpretacji ogólnej.
A.
W kontekście warunków wykonywania zleconych czynności MF wskazuje, że wykorzystanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej danej spółki będzie wskazywać na brak samodzielności w świetle art. 15 ust. 3 ustawy o VAT. Ponadto, wykorzystanie majątku spółki będzie przemawiać za brakiem ponoszenia ryzyka ekonomicznego przez zarządzającego, niezależnie od tego jak szerokie posiada on kompetencje w organizowaniu swojej pracy.
B.
Zdaniem Ministra Finansów, w sytuacji, gdy zarządzający otrzymuje stałe wynagrodzenie (także wtedy, gdy otrzymuje dodatkowe zmienne wynagrodzenie, np. zależne od realizacji celów), to nie można uznać, że ponosi on ryzyko ekonomiczne. Na kwalifikację otrzymywanego wynagrodzenia nie ma wpływu fakt, że może być ono zmniejszane z powodu braku wykonywania zadań. W konsekwencji, trudno uznać, aby zarządzający wykonywał samodzielnie działalność gospodarczą.
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
C.
Najbardziej kontrowersyjny może wydać się trzeci warunek dotyczący ponoszenia odpowiedzialności wobec osób trzecich. Zgodnie z ustawą, nie można uznać za podatnika VAT tego, kto nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich. Oznacza to, że w sytuacji, gdy ponosi ją zlecający, zarządzający nie będzie mógł być uznany za wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą, ergo, nie będzie podatnikiem VAT. Zdaniem MF, nie jest tutaj istotna odpowiedzialność zarządzającego wynikająca z przepisów kodeksu spółek handlowych. Oznaczałoby to, że tylko wskazanie w umowie expressis verbis ponoszenia odpowiedzialności przez zarządzającego wobec spółki i osób trzecich umożliwia działanie w charakterze podatnika VAT.
Autor: Katarzyna Berej-Bartoszczyk, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.