Tak stwierdził Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej w interpretacji z 5 grudnia 2017 r. znak 0113-KDIPT1-2.4012.642.2017.4.AJB.
Sprawa dotyczyła podatnika (wspólniczki spółki cywilnej), który wytworzył we własnym zakresie znak towarowy, do którego przysługują mu prawa autorskie – zarówno majątkowe, jak i niemajątkowe. Znak ten spełnia przesłanki do uznania go za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wykorzystywany jest on na podstawie umowy o użyczenie przez spółkę cywilną prowadzoną przez wnioskodawczynię i jej współmałżonka. Wnioskodawczyni postanowiła dokonać darowizny autorskich praw majątkowych do znaku do majątku spółki cywilnej. Podatnik miał jednak wątpliwości, czy powyższa darowizna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT i zwrócił się z tym zapytaniem do organów podatkowych.
Zdaniem wnioskodawczyni, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną VAT nie jest wystarczające stwierdzenie wystąpienia czynności opodatkowanej np. usługi, lecz należy również określić, czy podmiot świadczący tę usługę występuje jako podatnik VAT. W jej ocenie powyższa darowizna nie będzie podlegać opodatkowaniu, gdyż w opisanej sytuacji nie występuje ona w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Argumentowała, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej z wykorzystaniem tych praw do własności materialnych lub prawnych i nie wykonuje działań w ramach profesjonalnego obrotu prawami w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2018. Komentarz
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem. Zauważył, że znak towarowy to graficzny sposób oznaczenia towarów gwarantujący ich jakość i pochodzenie. Co więcej charakter tego znaku i korzyści, jakie wynikają z faktu bycia jego właścicielem wykluczają, by mógł być on wykorzystywany na cele osobiste. Organ podatkowy wyjaśnił, że „(…) charakter znaku towarowego i korzyści wynikające z faktu bycia jego właścicielem wykluczają, by mógł być on wykorzystywany na cele osobiste. Funkcje znaku towarowego, czyli oznaczanie pochodzenia, jakościowa oraz reklamowa powodują, że niemożliwym jest skuteczne realizowanie praw z niego wynikających w sferze „życia prywatnego”, w oderwaniu od działalności gospodarczej. Trudno jest wskazać okoliczności, kiedy i w jaki sposób znak towarowy miałby służyć celom osobistym osoby fizycznej. Jakkolwiek możliwe jest samo posiadanie praw do znaku towarowego i niekorzystanie z nich, jednak w przypadku kiedy dochodzi do realizacji uprawnień z nich wynikających, zawsze jest to cel zarobkowy, a nie osobisty. Fakt, że Wnioskodawczyni nie wykorzystuje przedmiotowego znaku towarowego w prowadzonej działalności gospodarczej nie może stanowić argumentu przemawiającego za potraktowaniem posiadanego składnika majątku jako majątku osobistego”.
W następstwie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że czynność przekazania autorskich praw majątkowych do znaku towarowego w formie darowizny na rzecz spółki cywilnej nosi znamiona działalności gospodarczej, a wnioskodawczyni działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zdaniem organu podatkowego, wspomniana darowizna nie będzie jednak dokonywana przez podatnika na cele własnej działalności gospodarczej, lecz na potrzeby spółki cywilnej (znak będzie wykorzystywany do działalności spółki). Ostatecznie organ stwierdził, że przekazanie znaku towarowego przez wnioskodawczynię spółce w formie darowizny należy uznać za czynność opodatkowaną podatkiem VAT na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.
Powyższa interpretacja rodzi jednak wiele niejasności. Jest prawdą, że wspólnik spółki cywilnej może prowadzić działalność gospodarczą również poza samą spółką cywilną (może np. uczestniczyć w spółce cywilnej zajmującej się handlem i jednocześnie prowadzić indywidualną działalność w zakresie świadczenia usług, np. transportowych). Wspólnik zatem może prowadzić inną działalność i być osobnym podatnikiem (w stosunku do samej spółki cywilnej). Powyższe prowadzi do wniosku, że czynność wspólnika na rzecz spółki podlega opodatkowaniu VAT, pod warunkiem że wspólnik działa w ramach tego świadczenia jako podatnik VAT, czyli podmiot realizujący samodzielną działalność gospodarczą (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT).
Przede wszystkim wątpliwości budzić może to, że organ podatkowy (wychodząc poza okoliczności przedstawione w stanie faktycznym) zdecydował się samodzielnie rozstrzygnąć o tym, że znak towarowy nie stanowi majątku osobistego wnioskodawczyni, lecz został wytworzony i jest wykorzystywany w ramach jej indywidualnej działalności gospodarczej. Organ bowiem stwierdził: „(...) przekazanie znaku towarowego w drodze umowy darowizny nie pozwala na przyjęcie, że mamy tutaj do czynienia z majątkiem osobistym, który nie był wytworzony przez Wnioskodawczynię w celu wykorzystania go do celów prowadzonej działalności gospodarczej”. W podobnej sprawie dotyczącej przesunięcia znaku towarowego z majątku prywatnego do działalności gospodarczej WSA w Gliwicach w wyroku z 08.12.2015 sygn. III SA/Gl 1976/15 (niepraw.) stwierdził, że organ podatkowy wykracza poza swoje kompetencje: „A zatem to przedstawiony przez Wnioskodawcę we wniosku o interpretację stan faktyczny wyznacza granice, w których "porusza" się organ. Skoro Strona wskazała, że prawo do znaku towarowego stanowi jej majątek osobisty, to Organ nie miał prawa tego elementu stanu faktycznego kwestionować, a dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy, powinien mieć na względzie ten element stanu faktycznego”.
Uwzględniając ww. przedstawioną argumentację, można odnieść wrażenie, że organ podatkowy w interpretacji znak 0113-KDIPT1-2.4012.642.2017.4.AJB po pierwsze niedokładnie zanalizował okoliczności faktyczne przedstawione w sprawie przez wnioskodawczynię. Ponadto, rozważenia wymaga to, czy organ podatkowy mógł dokonywać samodzielnych ustaleń w zakresie tego, do jakiego majątku przynależy znak towarowy (prywatnego majątku wspólnika, czy też do majątku wykorzystywanego przez ten podmiot w działalności gospodarczej).
Katarzyna Bartniak
Młodszy konsultant podatkowy
ECDDP Sp z o.o.
Ewelina Kalita
Kierownik ds. Podatków Pośrednich
ECDDP Sp z o.o.