Wartość limitu zwolnienia podmiotowego z VAT
Zwolnieni podmiotowo z VAT są także ci przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają w trakcie 2012 roku wykonywanie czynności opodatkowanych VAT - jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150 tys. zł.
Do wartości sprzedaży liczonej dla potrzeb tego limitu nie wlicza się:
- odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także
- odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (art. 113 ust. 2 ustawy o VAT).
W przypadku prowadzenia przez rolnika ryczałtowego korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (dostawa towarów z własnego gospodarstwa) także działalności innej niż działalność rolnicza do wartości sprzedaży dokonywanej przez tego podatnika (liczonej dla potrzeb limitu zwolnienia podmiotowego z VAT) nie wlicza się sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej przez niego działalności rolniczej.
Kiedy podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego działalność gospodarczą traci zwolnienie podmiotowe z VAT?
Zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy o VAT, podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego
działalność gospodarczą traci zwolnienie podmiotowe od podatku od towarów i usług w
momencie, gdy faktyczna wartość jego sprzedaży opodatkowanej przekroczy w roku
podatkowym kwotę zwolnienia obliczoną w proporcji do okresu prowadzonej działalności
gospodarczej.
Limit zwolnienia dla podatnika prowadzącego działalność gospodarczą przez cały rok, tj.
wartość sprzedaży opodatkowanej, na 2012 rok wynosi 150.000 zł.
Limit zwolnienia dla podatnika, który rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie 2012 roku (liczącego 366 dni), oblicza się w sposób następujący:
Limit zwolnienia = (150.000 zł / 366 dni) x ilość dni prowadzonej działalności gospodarczej w 2012 r.
Kiedy warto być podatnikiem VAT, a kiedy wybrać zwolnienie?
Podatnicy, których sprzedaż nie przekroczyła w 2011 roku 150 tys. zł - mogą zrezygnować w 2012 roku ze zwolnienia podmiotowego z VAT, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
Jednak podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie 2012 roku podatkowego (i nie przewidujący przekroczenia limitu - w proporcji do okresu prowadzenia działalności w 2012 roku) muszą zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT.
Zwolnienie podmiotowe z VAT, to brak konieczności płacenia i naliczania VAT, składania deklaracji VAT, mimo dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu w ramach działalności gospodarczej.
Zwolnieni podmiotowo nie mogą też oczywiście odliczać VAT naliczonego.
Uproszczona ewidencja sprzedaży i przekroczenie limitu
Podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT mają obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym (art. 109 ustawy o VAT).
Ewidencja ta zawierać powinna de facto tylko trzy kolumny: Data, Sprzedaż, Sprzedaż narastająco.
Celem tej ewidencji jest ustalenie ewentualnego momentu przekroczenia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT. Sprzedaż powyżej limitu powinna być bowiem opodatkowana VAT.
Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 5 i n. ustawy o VAT jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych podmiotowo z VAT (również tych, którzy rozpoczęli działalność w trakcie roku) przekroczy kwotę limitu 150.000 zł - zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu VAT podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.
Jednak za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę VAT należnego (z własnych faktur) o kwotę VAT naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty VAT naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem:
1. sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty limitu zwolnienia podmiotowego oraz
2. przedłożenia w urzędzie skarbowym tego spisu z natury w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.
Kwotę podatku naliczonego, o której mowa w poprzednim akapicie, stanowi iloczyn ilości towarów objętych spisem z natury i kwoty podatku naliczonego przypadającej na jednostkę towaru, z podziałem na poszczególne stawki podatkowe.
Zasady te (dotyczące sporządzenia spisu z natury i odliczenia VAT naliczonego) stosuje się również do podatników, którzy rezygnują ze zwolnienia podmiotowego, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
W przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi takiej ewidencji albo prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego.
Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustala się przy zastosowaniu podstawowej stawki VAT (aktualnie 23%).
Jesteś zwolniony z VAT? I tak masz obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży.
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać z tego zwolnienia.
W przypadku gdy między podatnikiem zwolnionym podmiotowo z VAT, a kontrahentem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2–4 ustawy o VAT (w tym powiązania rodzinne, kapitałowe, zarządcze i służbowe), który wpływa na wykazywaną przez podatnika w transakcjach z tym kontrahentem wartość sprzedaży w ten sposób, że jest ona niższa niż wartość rynkowa, dla określenia momentu utraty mocy zwolnienia podmiotowego z VAT, uwzględnia się wartość rynkową tych transakcji.
Kiedy nie stosuje się zwolnienia podmiotowego z VAT
Zwolnienia podmiotowego z VAT nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, świadczenia usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT podatnikiem jest ich usługobiorca, oraz podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0) i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,
c) nowych środków transportu,
d) terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę;
2) świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
W wykonaniu delegacji ustawowej zawartej w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy o VAT, Minister Finansów wydał rozporządzenie z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360).
W załączniku do tego rozporządzenia Minister Finansów określił listę towarów i usług, do których nie ma zastosowanie zwolnienie podmiotowe z VAT.
Zwolnienie podmiotowe w VAT 2012 - kiedy przedsiębiorca może znów skorzystać?
Warto też wspomnieć, że ustawa VAT oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin "doradztwo" obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe. Zakres znaczeniowy pojęcia "usługi w zakresie doradztwa" jest przykładowo szerszy niż termin "usługi w zakresie doradztwa podatkowego". Wobec braku w ustawie definicji doradztwa należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN, Warszawa 1994 "doradzać" znaczy udzielić porady, podać, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Tak więc doradztwo jest udzieleniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych (por. wyrok WSA w Gdańsku z 28 marca 2012 r. - sygn. akt I SA/Gd 175/12).
W wyroku tym WSA stwierdził, że prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług regulowanego przepisem art. 113 ust. 1 ustawy VAT służy zatem podatnikowi, który świadczy kompleksowe usługi rachunkowo-księgowe, o ile nie świadczy przy tym usług doradztwa.