Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; eksport towarów; import towarów na terytorium kraju; wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Jednak ustawodawca przewidział różnego typu zwolnienia z opodatkowania, w tym podmiotowe. U podatników korzystających z tego zwolnienia cała sprzedaż jest zwolniona z VAT, a sami podatnicy zwolnieni są z większości obowiązków ciążących na zwykłych podatnikach VAT.
Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego ma swoje zalety i wady. Największą zaletą jest oczywiście brak podatku od wykonywanych przez podatników czynności. Kolejną jest również ograniczenie do minimum obowiązków związanych ze statusem podatnika podatku od towarów i usług.
Polecamy: Biuletyn VAT
Plusy zwolnienia:
● brak obowiązku naliczania VAT od dokonywanych czynności,
● brak obowiązku rejestrowania się jako podatnik VAT,
● brak obowiązku składania deklaracji VAT-7/VAT-7K,
● brak obowiązku prowadzenia pełnej ewidencji VAT (konieczne jest jednak prowadzenie ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 109 ust.1 ustawy o VAT),
● brak obowiązku wystawiania faktur, jeżeli ich wystawienia nie zażąda nabywca,
● możliwość wystawiania faktur o uproszczonej treści.
Z kolei wadą korzystania ze zwolnienia podmiotowego jest brak możliwości odliczania podatku naliczonego. Z tego względu korzystanie z omawianego zwolnienia jest opłacalne dla podatników, u których zysk z braku opodatkowania przekracza stratę z tytułu braku możliwości odliczenia podatku naliczonego. Szczególnie często korzystanie ze zwolnienia podmiotowego jest opłacalne dla podatników świadczących usługi (zwłaszcza opodatkowane według stawki podstawowej 23 proc.), których znaczną część wartości stanowi wkład pracy podatnika lub jego pracowników.
Zastrzec ponadto należy, że podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego są zwolnieni z większości, ale nie ze wszystkich obowiązków określonych przepisami VAT. W konsekwencji mogą być oni zobowiązani do zarejestrowania się jako podatnicy VAT-UE (z czym wiąże się konieczność rejestracji jako podatników VAT zwolnionych), jak również do składania informacji podsumowujących VAT-UE (zob. art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).
Jednak obowiązkowi składania informacji podsumowujących przez podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego nie towarzyszy obowiązek składania deklaracji VAT-7/VAT-7K.
Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 maja 2015 r. (nr IPPP3/4512-165/15-2/KT). Czytamy w niej, że: „W opisanej sprawie świadczone przez wnioskodawcę usługi nie będą podlegały opodatkowaniu na terytorium kraju, będzie on miał obowiązek, w myśl art. 97 ust. 1 w związku z art. 97 ust. 3 oraz art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy [o VAT – red.] zarejestrować się jako podatnik VAT UE, z możliwością skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy. Wnioskodawca będzie również zobowiązany do składania w urzędzie skarbowym »informacji podsumowujących« o wykonanych usługach, których miejscem świadczenia i opodatkowania będzie terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE. Jako podatnik zwolniony podmiotowo na podstawie art. 113 ustawy, wnioskodawca nie będzie miał natomiast obowiązku – w oparciu o art. 99 ust. 7 ustawy – składania deklaracji podatkowej, o której mowa w art. 99 ust. 1 ustawy”.
ⒸⓅ
Tomasz Krywan