Zajęcie wynagrodzenia
Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia
wynagrodzenia za pracę przez przesłanie do pracodawcy zobowiązanego zawiadomienia o zajęciu tej części jego
wynagrodzenia, która nie jest zwolniona spod egzekucji, na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia zobowiązanemu, lecz przekazał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych.
Zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą doręczenia pracodawcy zawiadomienia o zajęciu. Zajęcie to zachowuje moc również w przypadku zmiany stosunku pracy lub zlecenia, nawiązania nowego stosunku pracy lub zlecenia z tym samym pracodawcą, a także w przypadku przejęcia pracodawcy przez innego pracodawcę.
W stosunku do egzekwowanej należności pieniężnej nieważne są rozporządzenia wynagrodzeniem przekraczające część wolną od zajęcia, dokonane po jego zajęciu, a także przed tym zajęciem, jeżeli są wymagalne po zajęciu.
Jednocześnie z przesłaniem zawiadomienia organ egzekucyjny:
- zawiadamia zobowiązanego o zajęciu jego wynagrodzenia za pracę, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, i odpis wezwania przesłanego do pracodawcy, pouczając ponadto zobowiązanego, że nie może odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób,
- wzywa pracodawcę, aby:
a) w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia zawiadomienia złożył za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie otrzymanego w tym czasie wynagrodzenia zobowiązanego z wyszczególnieniem wszystkich jego składników,
b) składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę, oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa do zajętego wynagrodzenia, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o to
wynagrodzenie oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do tego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli,
- poucza pracodawcę o skutkach niestosowania się do wezwań.
Jeżeli
wynagrodzenie za pracę zostało uprzednio zajęte przez inny organ egzekucyjny,
pracodawca niezwłocznie zawiadamia o tym właściwe organy egzekucyjne. Jeżeli w czasie prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę zobowiązany przestał pracować u pracodawcy, u którego dokonano zajęcia wynagrodzenia,
pracodawca ten niezwłocznie zawiadamia o tym organ egzekucyjny oraz we wzmiance o zajęciu wynagrodzenia w wydanym zobowiązanemu świadectwie pracy wskazuje organ egzekucyjny, numer sprawy egzekucyjnej i wysokość potrąconych już kwot. Jeżeli nowe miejsce pracy zobowiązanego jest znane dotychczasowemu pracodawcy,
pracodawca ten przesyła niezwłocznie dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia zobowiązanego nowemu pracodawcy i zawiadamia o tym organ egzekucyjny. Doręczenie tych dokumentów nowemu pracodawcy ma skutki prawne zajęcia wynagrodzenia zobowiązanego u tego pracodawcy.
Nowy
pracodawca, któremu zobowiązany przedstawił
świadectwo pracy ze wzmianką o zajęciu wynagrodzenia, zawiadamia niezwłocznie o zatrudnieniu dawnego pracodawcę oraz organ egzekucyjny.
Zarzuty przeciwko egzekucji
Podatnik, przeciwko któremu wszczęto egzekucję za
zaległości podatkowe, może się bronić, wnosząc zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Wniesienie przez zobowiązanego zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie wstrzymuje tego postępowania. Organ egzekucyjny może jednak w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne lub niektóre czynności egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zarzutu. Również organ nadzoru (izba skarbowa) w uzasadnionych przypadkach może wstrzymać czynności egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zażalenia.
Podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być:
- wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku,
- odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej,
- określenie egzekwowanego niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia,
- błąd co do osoby zobowiązanego,
- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym,
- niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego,
- brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia,
- zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego,
- prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny,
- niespełnienie wymogów, którym powinien odpowiadać tytuł wykonawczy.
Zarzuty zgłoszone (oprócz zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego), a przy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym (także przy zarzucie zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego), organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów.
Jeżeli zarzut zobowiązanego jest lub był przedmiotem rozpatrzenia w odrębnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym lub sądowym albo zobowiązany kwestionuje w całości lub w części wymagalność należności pieniężnej z uwagi na jej wysokość ustaloną lub określoną w orzeczeniu, od którego przysługują środki zaskarżenia, wierzyciel wydaje postanowienie o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu. Na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela przysługuje zażalenie.
Jeżeli wierzyciel nie wyraził stanowiska w terminie 14 dni od dnia powiadomienia go przez organ egzekucyjny o wniesionych zarzutach, organ egzekucyjny wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego do czasu wydania postanowienia, w sprawie zgłoszonych zarzutów. Organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione - o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego. Na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów służy zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie. Zażalenie na postanowienie w sprawie zarzutów podlega rozpatrzeniu w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odwoławczemu.
Co zawiera tytuł wykonawczy
- oznaczenie wierzyciela,
- wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taką informację,
- treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej - także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się
odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek,
- wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń,
- wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i
prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej,
- wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej,
- datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego,
- odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela,
- pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu,
- pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego,
- klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej,
- wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.
W zakresie zobowiązań: powstałych w przypadkach dotyczących płatników oraz podatników, gdy zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, niektórych długów celnych powstałych w oparciu o przepisy ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny, podatków wykazanych w zgłoszeniu celnym, składek na
ubezpieczenie społeczne, a także opłat paliwowych, stosuje się również egzekucję administracyjną, jeżeli wynikają one odpowiednio:
- z deklaracji lub zeznania złożonego przez podatnika lub płatnika,
- ze zgłoszenia celnego złożonego przez zobowiązanego,
- z deklaracji rozliczeniowej złożonej przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne,
- z informacji o opłacie paliwowej.
W tych przypadkach stosuje się egzekucję administracyjną, jeżeli:
- w deklaracji, w zeznaniu, w zgłoszeniu celnym, w deklaracji rozliczeniowej albo w informacji o opłacie paliwowej zostało zamieszczone pouczenie, że stanowią one podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego,
- wierzyciel przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego przesłał zobowiązanemu upomnienie.
Ile wynoszą opłaty egzekucyjne
- 5 proc. kwoty pobranej należności, nie mniej jednak niż 2,50 zł - za pobranie pieniędzy na miejscu u zobowiązanego
- 4 proc. kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 1,40 zł - za zajęcie świadczeń z ubezpieczenia społecznego
- 4 proc. egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 2,50 zł - za zajęcie wynagrodzenia za pracę
- 5 proc. kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 4,20 zł - za zajęcie innych wierzytelności pieniężnych lub innych praw majątkowych
- 6 proc. kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 6,80 zł - za zajęcie ruchomości
- 8 proc. kwoty egzekwowanej należności, nie więcej jednak niż 34 200 zł - za zajęcie nieruchomości
- 5 proc. kwoty wartości szacunkowej tych ruchomości, nie mniej jednak niż 6,80 zł - za odebranie zajętych ruchomości od zobowiązanego
- 6,80 zł od każdej izby - za odebranie pomieszczeń w zajętej nieruchomości
- 6,80 zł - za ogłoszenie sprzedaży zajętych ruchomości w drodze licytacji lub przetargu ofert lub za czynności przygotowawcze do sprzedaży egzekucyjnej w inny sposób
- 10 zł - za ogłoszenie sprzedaży zajętej nieruchomości
- 5 proc. kwoty uzyskanej ze sprzedaży, nie mniej jednak niż 6,80 zł - za przeprowadzenie licytacji lub dokonanie sprzedaży egzekucyjnej w inny sposób
- 10 proc. wartości szacunkowej tych ruchomości, nie mniej jednak niż 13,50 zł - za spisanie protokołu o udaremnieniu przez zobowiązanego przeprowadzenia egzekucji z zajętych ruchomości lub praw majątkowych przez ich usunięcie, zbycie lub uszkodzenie
- 13,50 zł - za wezwanie pomocy Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej lub wojskowych organów porządkowych
- 10 proc. kwoty egzekwowanej należności, nie więcej jednak niż 3 zł - za spisanie na miejscu u zobowiązanego protokołu o stanie majątkowym zobowiązanego.
Zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji poborca skarbowy to
pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do dokonywania czynności egzekucyjnych w egzekucji obowiązku o charakterze pieniężnym. Zatem w przypadku zaległości podatkowych w roli poborcy najczęściej wystąpi
pracownik urzędu skarbowego, choć może być to również pracownik urzędu gminy (miasta), jeżeli będziemy zalegali np. z podatkiem od
nieruchomości, albo pracownik izby celnej, gdy nie uiścimy w porę podatku akcyzowego.
Niestety stawianie jakiegokolwiek oporu fizycznego wobec działań poborcy skarbowego, w tym niewpuszczenie go do domu, jest bezcelowe, albowiem ustawodawca wyposażył poborcę w szereg uprawnień, które mają mu pozwolić skutecznie doprowadzić do przymusowego wyegzekwowania należności pieniężnej. W każdym razie w pierwszym etapie poborca będzie próbował wejść do lokalu dłużnika i zająć jego ruchomości za zgodą dłużnika. Jeżeli poborca spotka się z odmową wpuszczenia do lokalu, wówczas, po wydaniu dodatkowego zarządzenia pisemnego przez naczelnika urzędu skarbowego, będzie uprawniony do sforsowania zabezpieczeń i wejścia do lokalu nawet pod nieobecność dłużnika. Poborca będzie również uprawniony do przeszukania odzieży na osobie dłużnika oraz teczek, walizek i temu podobnych przedmiotów, które
dłużnik będzie miał przy sobie. Stawianie oporu przy próbie wejścia poborcy do lokalu albo próbie przeszukania może doprowadzić do tego, że wezwie on policję, która będzie obowiązana udzielić mu wszelkiej pomocy przy wykonywaniu jego obowiązków.
Mimo braku możliwości fizycznego powstrzymania poborcy dłużnikowi przysługuje kilka środków prawnych, które mogą doprowadzić do podjęcia kontroli czynności dokonywanych przez poborcę. Przede wszystkim dłużnikowi przysługuje
prawo wniesienia zarzutów, których podstawą może być m.in. brak uprzedniego doręczenia upomnienia, niespełnienie wymogów, jakie musi spełniać prawidłowo sporządzony tytuł wykonawczy, prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ, zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. Niestety wniesienie zarzutów nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, choć w uzasadnionych przypadkach może być ono wstrzymane przez organ egzekucyjny. Ewentualne uwzględnienie zarzutów doprowadzi do umorzenia postępowania albo zastosowania mniej uciążliwego środka egzekucyjnego.
Ponadto, jeżeli dłużnik okaże dowody stwierdzające wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie lub nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu jego wykonania, rozłożenie spłaty na raty albo gdy zachodzi błąd co do osoby dłużnika, wówczas poborca skarbowy będzie obowiązany do odstąpienia od czynności egzekucyjnych. Powyższe okoliczności stanowią również podstawy do wniesienia zarzutów.
W sytuacji gdy dłużnikowi nie przysługują inne środki zaskarżenia, a zwłaszcza zarzuty, może on złożyć do organu nadzoru (a więc, gdy egzekucję prowadzi
urząd skarbowy do dyrektora izby skarbowej) skargę na czynności egzekucyjne poborcy. Może to zrobić np. gdy poborca dokona zajęcia ruchomości, które z mocy prawa wyłączone są spod egzekucji. Skargę należy wnieść w terminie 14 dni od dokonania zakwestionowanej czynności. Na postanowienie o oddaleniu skargi przysługuje zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego. Niestety również wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, choć w uzasadnionych przypadkach może być ono wstrzymane przez organ egzekucyjny.
ALEKSANDER GAŁEK
prawnik, Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna w Poznaniu
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 33-35, art. 48, art. 54 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 z późn. zm.).
Zajęcie samochodu musi być poprzedzone wystawieniem tytułu wykonawczego. Następuje to natomiast poprzez wpisanie samochodu do protokołu zajęcia i podpisanie protokołu przez osobę dokonującą zajęcia, czyli przez poborcę skarbowego oraz przez podatnika. O zajęciu samochodu organ egzekucyjny niezwłocznie informuje właściwy organ rejestracyjny samochodu. Na samochodzie poborca podatkowy powinien umieścić (nalepić) oznaczenie wskazujące, że
samochód został zajęty.
Należy pamiętać, że jeżeli egzekucja jest skierowana do samochodu wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, to tytuł wykonawczy powinien zostać wystawiony łącznie na oboje małżonków. Brak w tym zakresie może być podstawą zarzutu przeciwegzekucyjnego i spowodować, że wszczęcie egzekucji skierowanej do samochodu okaże się wadliwe.
Zajęty na poczet egzekucji
samochód, aż do czasu jego sprzedaży przez organ egzekucyjny, pozostawia się najczęściej w posiadaniu podatnika, który może z niego korzystać.
Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie podlega zajęciu ruchomość, czyli np. samochód, posiadająca wartość przekraczającą kwotę egzekwowanej należności wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi, jeżeli jej właściciel posiada inną ruchomość o wartości wystarczającej na zaspokojenie tych należności, a ze sprzedażą egzekucyjną tej innej ruchomości nie będzie trudności. Jeżeli zatem na pokrycie egzekwowanej kwoty wystarczy suma uzyskana ze sprzedaży np. sprzętu elektronicznego, to nie ma potrzeby zajmowania samochodu. Na taką okoliczność powinien jednak wskazać sam podatnik albo przy wszczęciu egzekucji, albo później, wnosząc zarzuty przeciwegzekucyjne lub składając skargę na czynności egzekucyjne.
Wspomniane zarzuty przeciwegzekucyjne dają szersze możliwości uchronienia samochodu od egzekucji w zależności od konkretnej sytuacji. Wnosząc zarzuty przeciwegzekucyjne, podatnik może zwalczać egzekucję, jeśli faktycznie istnieją ku temu przesłanki określone w zamkniętym katalogu, wskazanym w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Do przesłanek tych należą między innymi zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. Jeżeli chodzi o tę przesłankę, to ma ona szczególne znaczenie w sytuacji, gdy nie ma podstaw do zaniechania egzekucji z majątku podatnika, lecz podatnik chciałby uratować od niej samochód. W takim przypadku powinien on na piśmie wykazać, że egzekucja z samochodu powoduje dla niego znaczne uciążliwości, gdyż np. samochód potrzebny jest mu do wykonywania pracy, do dojazdów z miejsca zamieszkania w miejscowości, z którą nie ma połączenia środkami komunikacji publicznej lub istniejące połączenie nie odpowiada jego potrzebom. Podatnik powinien jednak przedstawić inne środki, z których egzekucja będzie mogła być prowadzona.
Innym środkiem jest złożenie skargi na czynności organu egzekucyjnego. W przeciwieństwie do zarzutów przeciwegzekucyjnych przepisy prawa nie zawierają tutaj zamkniętego katalogu przyczyn jej wniesienia, jednakże orzecznictwo wskazuje, iż przedmiotem skargi mogą być tylko takie okoliczności, które nie są objęte katalogiem zarzutów przeciwegzekucyjnych.
Samochód powinien zostać także wyłączony spod egzekucji, jeśli podatnik nie jest jego właścicielem. Ma to miejsce w szczególności, gdy podatnik korzysta z niego na podstawie umowy najmu lub leasingu operacyjnego. Wyłączenie następuje na wniosek właściciela.
MIROSŁAWA PRZEWOŹNIK-KURZYCA
radca prawny, menedżer, PricewaterhouseCoopers
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 33 pkt 8 oraz art. 97 par. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 z późn. zm.).
Do zajęcia pensji pracownika konieczne jest zawiadomienie o zajęciu wierzytelności, tj. w tym przypadku wynagrodzenia za pracę, które musi zostać doręczone dłużnikowi tej wierzytelności, czyli pracodawcy, w formie pisemnej. Od momentu otrzymania takiego zawiadomienia pracodawca nie może wypłacić pracownikowi kwoty wyższej niż ta, która została określona jako wolna od egzekucji. Za złamanie tego zakazu grozi pracodawcy (lub kierownikowi zakładu pracy - jeśli pracodawcą nie jest osoba fizyczna) sankcja w postaci 3,8 tys. zł. Kara ta może być powtarzana.
Dokonane zajęcie pozostaje w mocy również w przypadku zmiany stosunku pracy lub zlecenia, nawiązania nowego stosunku pracy lub zlecenia z tym samym pracodawcą, a także w przypadku przejęcia pracodawcy przez innego pracodawcę.
Niecałe
wynagrodzenie za pracę podatnika może być zajęte przez organ egzekucyjny, aby pokryć jego zaległość podatkową. Egzekucja należności podatkowych z wynagrodzenia za pracę może objąć maksymalnie połowę otrzymywanego wynagrodzenia, po uprzednim odliczeniu
składki na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na
podatek dochodowy od osób fizycznych, lecz przy uwzględnieniu wszystkich dodatków i świadczeń w naturze. Pracodawca jest zobowiązany do złożenia organowi egzekucyjnemu w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia za pracę wyszczególnienia poszczególnych składników wynagrodzenia wypłaconego dłużnikowi w ciągu ostatnich trzech miesięcy przed zajęciem.
Ustalając więc kwotę wynagrodzenia za pracę wolną od egzekucji, najpierw należy kwotę wynagrodzenia powiększyć o te dodatki, a następnie pomniejszyć o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne i o kwotę zaliczki na
podatek dochodowy. Tak otrzymaną kwotę należy podzielić przez dwa. Przykładowo, w wyniku zajęcia wynagrodzenia za pracę w wysokości 2 tys. zł brutto podatnikowi pracodawca wypłaci tytułem wynagrodzenia kwotę 692,90 zł, która to kwota wynika z następującego wyliczenia:
składki na ubezpieczenie społeczne 374,20 zł,
zaliczka na podatek dochodowy 240 zł, wynagrodzenie po potrąceniach: 1385,80 zł, a jego połowa to 692,90 zł. A zatem, w przypadku zajęcia wynagrodzenia za pracę, pracodawca zamiast wypłacić podatnikowi kwotę 1385,80 zł, wypłaci mu tylko 692,90 zł, a resztę - czyli drugą połowę wynagrodzenia - odprowadzi na
rachunek bankowy urzędu skarbowego.
Nie można potrącić egzekwowanych należności podatkowych z pensji, która jest równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. W bieżącym roku minimalne wynagrodzenie wynosi 936 zł brutto.
Z powyższych zasad dotyczących potrącania egzekwowanych należności podatkowych z wynagrodzenia za pracę wynika, że kwota wynagrodzenia za pracę wolna od egzekucji wynosi połowę otrzymywanego wynagrodzenia za pracę (po odliczeniu
składki na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych), lecz kwota ta nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, pomniejszona o
składki na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Warto ponadto zauważyć, iż przez pojęcie wynagrodzenie za pracę, na potrzeby postępowania egzekucyjnego, należy rozumieć nie tylko wynagrodzenie otrzymywane na podstawie
umowy o pracę, ale także inne
świadczenia pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną na innej podstawie, o ile podatnik otrzymuje je okresowo. W związku z tym egzekucji podlega również wynagrodzenie wypłacane podatnikowi regularnie z tytułu zawarcia umowy o dzieło bądź umowy zlecenia.
MIROSŁAWA PRZEWOŹNIK-KURZYCA
radca prawny, menedżer, PricewaterhouseCoopers
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 87 oraz art. 871 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
- Art. 3-3a, art. 15, art. 19, art. 23, art. 26, art. 32-36, art. 46-48, art. 54, art. 64-66, art. 72-75 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 z późn. zm.).
- Art. 6 oraz art. 51-53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
- Par. 3-6 oraz par. 13 rozporządzenia ministra finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 137, poz. 1541 z późn. zm.).
- Art. 87 oraz art. 871 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Podatnik pracuje na umowę o pracę w miejscu zamieszkania i otrzymuje
wynagrodzenie minimalne 936 zł miesięcznie. W wyniku niezapłacenia podatku dochodowego za 2006 rok
urząd skarbowy skierował egzekucję zaległości poprzez zajęcie pensji. Jednak organ egzekucyjny nie może ściągnąć zaległego podatku do kwoty wolnej, która wynosi 684,70 zł:
- 175,13 zł (936,00 zł x 18,71 proc.) - składki na ubezpieczenia społeczne
- 652,00 zł [936,00 zł - (175,13 zł + 108,50 zł)] - podstawa wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
- 76,17 zł (652,00 zł x 19 proc. - 47,71 zł) - zaliczka na podatek dochodowy
- 684,70 zł [936,00 zł - (175,13 zł + 76,17 zł)] - kwota wolna od zajęcia egzekucyjnego
W przypadku przekształcenia zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne zobowiązanemu doręcza się odpis tytułu wykonawczego. Organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony.
W tytule wykonawczym powinno się znaleźć między innymi imię i nazwisko lub
firma zobowiązanego podatnika. Jeżeli tytuł wykonawczy dotyczy należności
spółki nieposiadającej osobowości prawnej, w tytule wykonawczym podaje się również imiona i nazwiska oraz adresy wspólników. Do tytułu wykonawczego wierzyciel dołącza dowód doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podaje w tytule wykonawczym podstawę prawną braku tego obowiązku.