Jak należy rozumieć nowelizację ustawy o rachunkowości, tj. art. 21 ust 1a, który stwierdza, że można zaniechać zamieszczania na dowodzie księgowym dekretacji z uwagi na technikę dokumentowania zapisów księgowych. Czy zaniechanie dekretacji ręcznej na dokumentach i oznaczenie ich numerem automatycznie nadanym przez system f-k oraz załączenie wydruku komputerowego dekretów jest wystarczającym argumentem do zaniechania pracochłonnego dekretowania ręcznego tych dokumentów?
Dekretacja to sposób ujęcia dowodu w księgach rachunkowych. Polega ona na umieszczeniu na dowodzie księgowym dyspozycji (dekretu) ujęcia go na kontach księgi głównej, ksiąg pomocniczych czy na kontach pozabilansowych.
Dekret powinien zawierać:
• nazwę (symbole) i strony kont syntetycznych, na których ma być zaksięgowana operacja ujęta w dokumencie,
• datę, pod którą dowód powinien być zaksięgowany,
• kwotę operacji gospodarczej,
• sposób ujęcia operacji w ewidencji analitycznej, jeżeli jest ona prowadzona,
• podpis osoby dokonującej dekretu wraz z podaniem daty dekretacji.
Ustawa o rachunkowości dopuszcza zaniechanie zamieszczania na dowodzie księgowym sposobu ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacji), jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub techniki dokumentowania zapisów księgowych (art. 21 ust. 1a ustawy o rachunkowości). Zaniechanie zamieszczenia dekretu księgowego jest możliwe, jeśli dane te można ustalić z treści zapisów księgowych w księgach prowadzonych komputerowo. Czyli program finansowo-księgowy powinien pozwalać uzyskiwać informacje o sposobie ewidencji dowodu na kontach księgi głównej (i/lub ksiąg pomocniczych) zgodnie z zasadą podwójnego zapisu. Sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umożliwiać ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi. Jeżeli ponadto program finansowo-księgowy pozwala na wydruk dekretu, to nie ma potrzeby nanoszenia go na dokument ręcznie. Dekretację można wydrukować i podpiąć pod dokument źródłowy. Ponadto nie ma potrzeby dekretowania ręcznego, jeśli dekretacja w sposób oczywisty wynika z rodzaju dokumentu (np. faktury własne i obce).
Na dowodzie nie może jednak zabraknąć zakwalifikowania do ujęcia w księgach rachunkowych oraz wskazania okresu, w którym dany dokument ma być zaksięgowany.
Ponadto na dowodzie musi się nadal znaleźć podpis upoważnionej osoby, która ponosi odpowiedzialność za poprawność formalną, merytoryczną i rachunkową dokumentu.
Przyjęte rozwiązania powinny znaleźć swoje odbicie w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę gospodarczą zasady (politykę) rachunkowości (art. 10 ustawy o rachunkowości).
W przypadku prowadzenia rachunkowości w technice komputerowej wprowadzanym dokumentom nadawane są numery identyfikacyjne, które następnie są nanoszone na dokument źródłowy, wskazując miejsce, pod którym został ujęty w księgach rachunkowych. Naniesienie tego numeru sprawia, że można w każdym momencie sprawdzić dokonany zapis (dekretację) w księgach rachunkowych. Należy pamiętać, że przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera za równoważne z dowodami źródłowymi uważa się zapisy w księgach rachunkowych, wprowadzane automatycznie za pośrednictwem urządzeń łączności, komputerowych nośników danych lub tworzone według algorytmu (programu) na podstawie informacji zawartych już w księgach, przy zapewnieniu, że podczas rejestrowania tych zapisów zostaną spełnione co najmniej następujące warunki:
• uzyskają one trwale czytelną postać zgodną z treścią odpowiednich dowodów księgowych,
• możliwe jest stwierdzenie źródła ich pochodzenia oraz ustalenie osoby odpowiedzialnej za ich wprowadzenie,
• stosowana procedura zapewnia sprawdzenie poprawności przetworzenia odnośnych danych oraz kompletności i identyczności zapisów,
dane źródłowe w miejscu ich powstania są odpowiednio chronione, w sposób zapewniający ich niezmienność, przez okres wymagany do przechowywania danego rodzaju dowodów księgowych.
Izabela Gras
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66)