Na początku zeszłego roku wprowadziłem do ewidencji środek trwały, ale ponieważ działalność przynosiła mi straty obniżyłem stawkę amortyzacji. W tym roku zastosowałem już stawkę w ustawowej wysokości. W urzędzie skarbowym poinformowano mnie jednak, że są wątpliwości co do tego, czy po obniżeniu można wrócić do normalnej stawki. Proszę o wyjaśnienie tego problemu.
Przepisy rzeczywiście nie zezwalają wyraźnie na powrót do normalnej stawki amortyzacji. Kłóci się to jednak z wykładnią celowościową regulacji przewidujących obniżenie wysokości odpisów. Dlatego też uważam, że podatnicy powinni mieć możliwość podwyższenia obniżonej stawki, gdyż pozwoli im to kształtować wysokość odpisów amortyzacyjnych stosownie do ich potrzeb.
Przypomnijmy, że art. 22i ust. 5 ustawy o p.d.o.f. przewiduje możliwość obniżenia określonych w wykazie stawek, przy czym nie ma tu żadnych ograniczeń co do ich wysokości, co powoduje, iż podatnicy mogą dowolnie wydłużać okres amortyzacji. Dzięki temu mogą oni odpowiednio zaplanować wysokość odpisów amortyzacyjnych w okresie ponoszenia strat podatkowych. Obniżenia stawki można dokonać począwszy od miesiąca, w którym dany środek trwały został wprowadzony do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
Przepisy nie mówią natomiast, kiedy można wrócić do stawek ustawowych. Powoduje to, że urzędy skarbowe niejednolicie podchodzą do tej kwestii. Część z nich uważa bowiem, że skoro przepisy nie zezwalają wyraźnie na zwiększenie obniżonej stawki, to podatnik musi ją stosować już do końca amortyzacji. Jednak stanowisko takie kłóci się z samą ideą wprowadzenia możliwości obniżania stawek. Ma ona bowiem na celu umożliwienie podatnikowi kształtowania wysokości swojego dochodu w danych okresach rozliczeniowych.
Na szczęście, korzystne dla podatników stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów, które w piśmie z 9 czerwca 2004 r. („Rzeczpospolita” z 17 czerwca 2004 r.) stwierdziło: „Zmiana stawki (zmniejszenie bądź zwiększenie uprzednio obniżonej) może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Podatnik ma zatem możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy, z tym zastrzeżeniem, że stawki te nie mogą być wyższe od stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych”.
Wprawdzie wyjaśnienia ministerstwa nie są wiążące dla organów podatkowych, jednak z analizy ostatnich odpowiedzi na pytania podatników wynika, że stanowisko to jest akceptowane przez urzędy skarbowe.
Tak więc podatnicy, którzy zdecydowali się na obniżenie stawek amortyzacji, mogą je podwyższyć, przy czym muszą pamiętać, że może to nastąpić od pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.
Anna Lesińska
Podstawa prawna:
art. 22i ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.).