Przedmiotem mojej działalności gospodarczej jest pośrednictwo finansowe. Działalność jest prowadzona w dwóch biurach. Siedziba jest określona w mieszkaniu. Jak rozliczać koszty wody, ogrzewania oraz prądu i telefonu? Jaki największy metraż domu może być przeznaczony na biuro? Co mogę odliczać i w jakiej wysokości? Mam fakturę za ogrzewanie na olej. Jak to rozliczyć?
RADA
Przepisy nie przewidują metody rozliczania kosztów w związku z wydzieleniem części pomieszczeń mieszkalnych na działalność gospodarczą. W praktyce najczęściej stosowanym sposobem ich podziału w przypadku opłat za eksploatację jest podział proporcjonalny kosztów według metrażu używanego na potrzeby prywatne i potrzeby działalności gospodarczej. Nie jest to jednak reguła i nie dotyczy wszystkich kosztów. Szczegóły – w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Jak wiadomo, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof. Zatem zalicza się do nich wszelkie poniesione przez podatnika wydatki, jeżeli są bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. O możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków dotyczących pomieszczeń wykorzystywanych w działalności gospodarczej decyduje również właściwe określenie siedziby oraz miejsca wykonywania działalności, tzn. spełnienie wymogów formalnych związanych z rejestracją działalności.
WAŻNE!
Zarejestrowanie działalności w miejscu zamieszkania umożliwia zaliczenie kosztów związanych z eksploatacją i ubezpieczeniem pomieszczeń, kosztów utrzymania czystości oraz opłat za energię elektryczną, gaz, wodę, centralne ogrzewanie, wywóz śmieci, telefon do kosztów uzyskania przychodu.
Jednak w zakresie rozliczania wydatków związanych z wydzieleniem części pomieszczeń mieszkalnych na działalność gospodarczą nie ma w ustawie reguł określających prawidłowy sposób postępowania podatnika. W praktyce najczęściej stosowanym sposobem w przypadku opłat za eksploatację jest podział proporcjonalny kosztów według metrażu używanego na potrzeby prywatne i potrzeby działalności gospodarczej. Podatnik powinien jednak w sposób racjonalny i zgodny z faktycznym używaniem określić wielkość powierzchni mieszkalnej wydzielonej na potrzeby działalności. Nie można ustalić minimalnej ani maksymalnej powierzchni możliwej do używania w ramach prowadzonej działalności dla wszystkich podatników.
Przykładowo, podatnik może wydzielić jeden pokój, i tak pewnie będzie w przypadku osoby pytającej, gdyż świadczenie usług pośrednictwa finansowego wymaga nie tylko korzystania z komputera czy faksu, lecz również miejsca do spotkań z klientem. Natomiast w przypadku podatnika zajmującego się handlem obwoźnym i składującego niesprzedany towar w mieszkaniu można przyjąć, że rzeczywista powierzchnia mieszkania używana na działalność będzie wynosiła tyle, ile podatnik potrzebuje miejsca na przechowywany towar. Podane przykłady nie stanowią jednak żadnej sztywnej reguły. Podkreślają tylko, że należy zwrócić uwagę na rzeczywistą powierzchnię użytkową oraz rodzaj prowadzonej działalności.
WAŻNE!
Zużycie prądu w pomieszczeniu, w którym prowadzona jest działalność, może być np. większe niż w pozostałej części mieszkania. Dlatego ograniczanie się w takim przypadku do rozliczenia kosztów proporcjonalnie do zajmowanej na działalność powierzchni jest niekorzystne. W takim przypadku można sporządzić oświadczenie, że w związku z działaniem urządzeń biurowych zużycie energii jest znacznie większe, niż to wynika z proporcji, i podatnik w związku z tym zalicza do kosztów np. 55% ogólnego kosztu energii.
To samo może dotyczyć także kosztów ogrzewania w związku z całodniowym przebywaniem w pomieszczeniu, w którym prowadzona jest działalność. Należy pamiętać, że w przypadku kontroli podatnik ma obowiązek udowodnienia przyjętego sposobu rozliczania kosztów biura prowadzonego w mieszkaniu.
PRZYKŁAD
Podatnik otrzymał fakturę na kwotę 350 zł za energię elektryczną w lokalu mieszkalnym o powierzchni 80 m2, w którym zamieszkuje 4-osobowa rodzina podatnika oraz którego część, czyli 10 m2 (jeden pokój), została przeznaczona na działalność gospodarczą – usługi pośrednictwa finansowego. Fakturę można rozliczyć w sposób następujący:
80 m2 mieszkanie = 70 m2 powierzchnia mieszkalna rodziny (87,50%) + 10 m2 pokój gospodarczy (12,50%).
350 zł x 12,50% = 43,75 zł.
Do kosztów można zaliczyć 43,75 zł.
W przypadku rozliczania kosztów telefonu, które można łatwo przypisać poprzez kontrolę bilingu do działalności lub kosztów prywatnych, najlepszym sposobem rozliczania jest identyfikacja rozmów. Natomiast można przyjąć, że abonament nie obciąża kosztów działalności, ponieważ telefon i tak byłby w domu, gdyby nie prowadzono w nim działalności. Jednak w zależności od rodzaju działalności można także przyjąć ustaloną zasadę proporcji, która wcale nie musi być zgodna z proporcją przyjętą np. za czynsz. Może się bowiem zdarzyć, że proporcja za czynsz wyniesie 20%, a proporcja za abonament 70%, np. w przypadku działalności telemarketingowej prowadzonej w domu. Inna sytuacja byłaby, gdyby telefon był zarejestrowany na firmę. Wówczas cały abonament można byłoby zaliczyć do kosztów.
Dodam, że wydatki związane z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą, zalicza się do kosztów i wpisuje do pkpir na podstawie dowodu wewnętrznego. Umieszcza się na nim datę i podpis osoby prowadzącej działalność gospodarczą, określa rodzaj wydatku i jego wysokość. Podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na wymienione cele. W tym przypadku będą to faktury VAT, rachunki, książeczki czynszowe.
• art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• § 14 ust. 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807
Anna Wyrzykowska
doradca podatkowy