Czy sprzedaż działki budowlanej należy opodatkować podatkiem VAT? Działka jest własnością obojga małżonków, z których jedno prowadzi działalność gospodarczą i jest podatnikiem VAT. Sprzedawana jest tylko jedna działka i nie będzie sprzedaży innej działki (czynność sporadyczna).
O opodatkowaniu sprzedaży działki budowlanej decyduje w wymienionym przypadku to, czy stanowi ona przejaw działalności osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą jako podatnik VAT (czy jest wykonywana w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą).
Od 1 maja 2004 r. grunty są uważane za towary, a tym samym ich dostawa stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. W omawianym przypadku grunt jest własnością obojga małżonków, z których jedno prowadzi działalność gospodarczą i jest podatnikiem VAT.
Nie zostało niestety wskazane, czy przedmiotowy grunt wykorzystywany jest w działalności gospodarczej jednego z małżonków. Jest to bardzo istotne w omawianym przypadku. Co prawda, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie formułują tej zasady wprost, lecz nie ulega wątpliwości, iż status podatnika VAT nie oznacza, że każde działanie tego podmiotu jest działaniem jako podatnika VAT. Dlatego też nie wszystkie czynności wykonywane przez osobę posiadającą status podatnika podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.
Przykład 1
Pan Jerzy prowadzi działalność gospodarczą, a tym samym posiada status podatnika VAT. W sobotnie popołudnie wybrał się wraz z żoną i dziećmi na zakupy. Nabywając różnego rodzaju towary pan Jerzy nie działa jako podatnik VAT, a tym samym sprzedawcy nabywanych towarów nie są obowiązani do wystawiania faktur (chyba że pan Jerzy zażąda tego).
Przykład 2
Pan Michał prowadzi hurtownię obuwia. Jest podatnikiem VAT. W najbliższym czasie zamierza sprzedać swoje mieszkanie. Sprzedając to mieszkanie pan Michał nie musi rozważać obowiązku rozliczenia VAT, gdyż mieszkanie to nigdy nie służyło prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Jak widać, ustalenie, czy określona czynność jest wykonywana przez dany podmiot jako podatnika VAT, czy też nie, ma fundamentalne znaczenie dla opodatkowania tej czynności. W omawianym przypadku sprzedaż (dostawa) działki budowlanej będzie podlegać opodatkowaniu, jeśli działka ta była wykorzystywana przez podatnika w jego działalności. Jeśli tak, sprzedaż ta będzie podlegać opodatkowaniu jako czynność wykonywana przez podatnika VAT. Wyjaśnić przy tym należy, iż przepisy nie przewidują możliwości wyłączenia opodatkowania ze względu na sporadyczność danej czynności (fakt ten ma jednak znaczenie przy ustalaniu proporcji sprzedaży (art. 90 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług). Przepisy nie uzależniają również opodatkowania danej czynności od wysokości kwoty sprzedaży uzyskanej z jej tytułu.
Sprzedaż działki nie będzie natomiast podlegać opodatkowaniu, jeśli okoliczności jej sprzedaży pozwolą na uznanie, iż nie odbywa się ona w ramach wykonywania czynności podatnika VAT. W takim przypadku sprzedaż działki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
• art. 5, art. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy