Tak. Spółka jawna postępuje prawidłowo nie dokonując odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych od posiadanej nieruchomości.
Z pytania nie wynika w sposób jednoznaczny, co było przedmiotem wkładu do spółki cywilnej. Czy wkładem tym miało być prawo własności nieruchomości, czy też prawo do jej bezpłatnego używania.
Jeśli wkładem miało być wniesienie własności nieruchomości z majątku osobistego wspólnika do majątku stanowiącego tzw. współwłasność łączną wspólników (w przypadku spółki cywilnej), a następnie - w wyniku przekształcenia - do majątku spółki jawnej, to zgodzić należy się ze stanowiskiem, że niezachowanie formy aktu notarialnego pociąga za sobą bezwzględną nieważność dokonanej czynności, skutkującą brakiem prawa do zaliczenia tej nieruchomości do środków trwałych w rozumieniu art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i dokonywania od niej amortyzacji podatkowej (por. wyrok NSA z 11 marca 2003 r. sygn. SA/Rz 1485/02, niepublikowany).
Jeśli natomiast wkładem do spółki cywilnej, a następnie - do spółki jawnej miało być prawo do używania nieruchomości stanowiącej własność wspólnika, to w takim przypadku dokonana przez strony czynność pozostaje prawnie skuteczna. Wniesienie do spółki nieruchomości wyłącznie do używania, bez przenoszenia jej własności, nie wymaga formy aktu notarialnego. Powyższe nie oznacza jednak, że w tego rodzaju sytuacji nieruchomość będzie podlegać amortyzacji w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jako że wspólnicy spółki cywilnej nie stają się współwłaścicielami wniesionej do używania nieruchomości, a - po przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną - właścicielem tej nieruchomości nie staje się spółka jawna, to brak jest podstaw do uznania tej nieruchomości za środek trwały w rozumieniu art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i dokonywania od niej odpisów amortyzacyjnych.
Bez względu zatem, z którym z dwóch przypadków będziemy mieli do czynienia, spółka jawna postępuje prawidłowo nie dokonując odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych od wskazanej w pytaniu nieruchomości.
Odrębną kwestią pozostaje natomiast możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów bilansowych, tj. w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości.
Zgodnie z przepisami tej ustawy przez aktywa należy rozumieć kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Środkami trwałymi są rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, a wartościami niematerialnymi i prawnymi - nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki.
Ustawa o rachunkowości nie zawiera wymogu, aby składniki majątkowe zaliczane do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych stanowiły własność jednostki. Wystarczy, że są przez jednostkę kontrolowane. Kontrola zaś oznacza, że jednostka jest uprawniona do uzyskiwania korzyści ekonomicznych, powstających za przyczyną danego składnika aktywów i jest w stanie ograniczyć dostęp do tych korzyści osobom trzecim. Oznacza to, że nieruchomość może podlegać amortyzacji bilansowej.
Podstawa prawna:
- Art. 22a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
- Art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
Julia ZaŁęska
doradca podatkowy kancelaria radcy prawnego Lecha Obary w Olsztynie