W listopadzie 2006 r. otrzymaliśmy zaliczkę na poczet dostawy ze Szwajcarii, którą rozliczyliśmy w deklaracji za listopad ze stawką 0%. W maju dokonaliśmy dostawy tych towarów do Niemiec. Kontrahent nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT UE w Niemczech. Jak powinnyśmy rozliczyć tę transakcję?
RADA
W tym przypadku należy skorygować deklarację za listopad i opodatkować otrzymaną zaliczkę według stawki krajowej. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
W obecnie obowiązującej ustawie o VAT otrzymanie zaliczki w jakiejkolwiek wysokości powoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą jej otrzymania, w tej części. W przypadku otrzymania zaliczki na poczet eksportu towarów przewidziano szczególne zasady jej rozliczania, ponieważ obowiązek podatkowy powstaje z tytułu jej otrzymania, jeżeli wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy, licząc od dnia otrzymania części należności. Dlatego jeżeli otrzymujemy zaliczkę na poczet eksportu towarów, który nastąpi po upływie 6 miesięcy od jej otrzymania, nie rozliczamy jej w ogóle w deklaracji VAT-7. W takim przypadku rozliczamy VAT dopiero z tytułu dokonania dostawy w miesiącu, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu eksportu towarów.
Przykład
Spółka 15 października otrzymała zaliczkę na poczet eksportu w wysokości 100% ceny. W kontrakcie ustalono, że dostawa nastąpi 20 maja, która nastąpiła w tym dniu. W związku z tym w deklaracji za październik nie należało rozliczać VAT. 5 czerwca spółka otrzymała dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE. Dlatego należało rozliczyć tę transakcję w deklaracji za maj, stosując stawkę 0%.
Natomiast gdy nie rozliczamy otrzymanej zaliczki, przewidując, że wywóz nastąpi w terminie dłuższym niż 6 miesięcy, a nastąpi przed tym terminem, będziemy zobowiązani do skorygowania deklaracji za miesiąc, w którym otrzymaliśmy zaliczkę, i rozliczenia w niej VAT.
Przykład
Spółka 15 października otrzymała zaliczkę na poczet eksportu w wysokości 100% ceny. W kontrakcie ustalono, że dostawa nastąpi 20 maja. Nastąpiła jednak 30 marca. Dlatego należy skorygować deklarację za październik i rozliczyć w niej transakcję.
Gdy przewidywany wywóz towarów nastąpi w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania zaliczki, należy taką zaliczkę rozliczyć w miesiącu jej otrzymania w poz. 31 deklaracji. Przysługuje nam w tym przypadku prawo do zastosowania stawki 0%. W dacie składania deklaracji za dany okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki na poczet eksportu towarów, nie jest konieczne posiadanie dokumentów, o których mowa w art. 41 ust. 6 ustawy (eksport bezpośredni) i art. 41 ust. 11 ustawy (eksport pośredni).
Gdy otrzymujemy zaliczkę, od której powstaje obowiązek podatkowy, należy ją udokumentować fakturą, którą wystawia się w terminie 7 dni od jej otrzymania.
Jeśli warunek wywozu nie zostanie dotrzymany, tj. towar zostanie wywieziony w okresie dłuższym niż 6 miesięcy, wówczas podatnik ma obowiązek dokonania korekty rozliczeń. Sposób korekty należy uzależnić od tego, czy:
1) wywóz towarów poza granice UE nastąpi w terminie dłuższym niż 6 miesięcy,
2) towary nie zostaną wywiezione poza granice UE, ale np. do innego kraju UE lub miejsca na terytorium kraju.
W pierwszym przypadku obowiązek podatkowy nie powstał w ogóle. Powstaje dopiero z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. W takim przypadku podatnik jest zobowiązany dokonać korekty. Problem tkwi w tym, kiedy należy takiej korekty dokonać. Organy podatkowe uznają, że takiej korekty należy dokonać w deklaracji składanej za okres, w którym mija 6 miesiąc od dnia otrzymania zaliczki.
Przykład
Spółka 15 października otrzymała zaliczkę na poczet eksportu w wysokości 100% ceny 100 000 zł. W kontrakcie ustalono, że dostawa nastąpi 5 maja. Nastąpiła jednak 2 czerwca. 15 czerwca spółka otrzymała dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium UE. W związku z tym w deklaracji za maj należy dokonać korekty, wykazując w poz. 31 kwotę 100 000 ze znakiem (-). Natomiast w deklaracji za czerwiec należy wykazać tę transakcję jako eksport towarów.
Natomiast w drugim przypadku, gdy nabywca towarów zmieni dyspozycję co do wywozu towarów, jesteśmy zobowiązani do korekty deklaracji, w której rozliczyliśmy zaliczkę. Gdy towary nie opuszczą terytorium Polski lub zostaną wywiezione do innego kraju UE, ale nabywca nie będzie posiadał NIP VAT UE, to wtedy jesteśmy zobowiązani zastosować stawkę krajową. Przyjmuje się w tym przypadku, że otrzymana kwota jest kwotą brutto.
Przykład
Spółka 15 października otrzymała zaliczkę na poczet eksportu w wysokości 100% ceny - 100 000 zł. W kontrakcie ustalono, że dostawa nastąpi 5 maja i nastąpiła w tym dniu, ale do Niemiec. Szwajcarski kontrahent nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT UE. Dlatego transakcję należy rozliczyć jak dostawę krajową, w tym przypadku opodatkowaną stawką 0%. W deklaracji za październik należy dokonać korekty, wykazując w poz. 31 kwotę 100 000 ze znakiem (-) oraz w poz. 28 - 81 967, a w poz. 29 - 18 033.
Podstawa prawna:
- art. 19 ust. 12 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT