Czy prowadzący działalność gospodarczą musi złożyć dodatkowy PIT dotyczący otrzymywanych alimentówProwadzę działalność gospodarczą opodatkowaną 19-procentowym podatkiem liniowym. W ubiegłym roku otrzymywałem również alimenty. Czy muszę wypełnić dodatkowy PIT dotyczący alimentów? Jeśli tak, to jaki?
Jeżeli otrzymane przez Pana alimenty nie są świadczeniem na rzecz dzieci, to jest Pan obowiązany złożyć dodatkowe zeznanie podatkowe – PIT-36. W zeznaniu PIT-36L wykaże Pan wyłącznie przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane jednolitą stawką 19%, natomiast w PIT-36 – kwotę otrzymanych alimentów.
Nie zapominajmy, że podatek dochodowy opłacany przez osoby fizyczne cechuje powszechność opodatkowania.
W myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych alimenty również stanowią źródło przychodu. Wyjątkiem od tej zasady są jedynie alimenty na rzecz dzieci. W konsekwencji osoby otrzymujące alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, są obowiązane zapłacić podatek od kwoty otrzymanego świadczenia. Przepisy ustawy nie zawierają bowiem regulacji, która równolegle ze zdefiniowaniem alimentów jako źródła przychodu wyłączałaby je z opodatkowania na mocy art. 21, 52, 52a lub 52c.
Od alimentów nie został również zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów. Otrzymanie alimentów rodzi zatem obowiązek podatkowy, gdyż zgodnie z art. 9 ust. 1 updof, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Alimenty dla dziecka nie podlegają opodatkowaniu.
Skoro wiemy już, dlaczego alimenty podlegają opodatkowaniu, przejdziemy do omówienia „mechanizmu” ich opodatkowania.
Alimenty podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach, przy zastosowaniu skali podatkowej. Dochodów opodatkowanych w ten sposób (tj. zgodnie z art. 27 updof) nie łączy się z dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których ma zastosowanie jednolita stawka podatku w wysokości 19%. Wynika to z postanowień art. 30c ust. 6 updof.
Konsekwencją niesumowania dochodów opodatkowanych w odmienny sposób jest ich niewykazywanie w tym samym zeznaniu podatkowym. W przypadku zatem podatników, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną stawką podatku 19% i uzyskali w minionym roku dochody opodatkowane według progresywnej skali podatkowej, istnieje obowiązek złożenia dwóch zeznań podatkowych. Z tym że o ile dla podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną w sposób określony w art. 30c opracowany został tylko jeden wzór zeznania (PIT-36L oznaczony kolorem żółtym), o tyle do podatników uzyskujących dochody opodatkowane według skali podatkowej adresowane są dwa odmienne wzory. Wzór podstawowy, o barwie brązowej, nosi symbol PIT-37, jego rozszerzona wersja zaś to zielony PIT-36.
Zwracamy na to uwagę, ponieważ nie bez znaczenia jest wybór odpowiedniego formularza. Co do zasady, za pomocą zeznania PIT-36 może się rozliczyć każdy podatnik, który uzyskał dochód podlegający opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, natomiast za pomocą zeznanią PIT-37 – tylko „wybrany”. Zeznanie PIT-37 adresowane jest bowiem wyłącznie do podatników, którzy spełniają określone warunki. Po pierwsze, uzyskali w roku podatkowym jedynie przychody za pośrednictwem płatnika, czyli podmiotu, na który przepisy ustawy nałożyły obowiązek obliczenia i pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie urzędowi skarbowemu. Po drugie, źródło przychodu położone było na terytorium Polski. Ponadto nie prowadzili działalności gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz działów specjalnych produkcji rolnej, jak również nie ciąży na nich obowiązek doliczenia do swoich dochodów zarobków małoletnich dzieci.
Osoby, które nie spełniają wymienionych warunków, składają zeznanie PIT-36. Do takich osób należą m.in. podatnicy, którzy otrzymali świadczenie alimentacyjne. Dlaczego? Ponieważ w przypadku alimentów nie ma płatnika. Podmiot dokonujący ich wypłaty nie pobiera podatku (zaliczki na podatek). Obowiązek zapłacenia podatku ciąży bezpośrednio na podatniku, i to dopiero po zakończeniu roku podatkowego, nie później jednak niż do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zgodnie z postanowieniami art. 45 ust. 1 i 4 pkt 1 updof, zeznanie według ustalonego wzoru, należy w 2005 r. złożyć do 2 ma- ja i w tym terminie wpłacić różnicę między podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników.
Ponieważ w naszym przypadku suma należnych zaliczek wynosi zero, dlatego przed końcem akcji rozliczeniowej PIT 2004 Czytelnik musi nie tylko złożyć dodatkowe zeznanie PIT-36, ale również wpłacić na rachunek urzędu skarbowego całą kwotę należnego podatku.
Monika Rek
Podstawa prawna
• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202