Przychody i koszty z prowadzonej działalności gospodarczej rozliczam w księdze przychodów i rozchodów. W lutym nasz kontrahent przysłał nam fakturę korygującą VAT, która dotyczy zmniejszenia ceny zakupionego przez nas towaru handlowego. Zakup tego towaru zaewidencjonowany był w kosztach uzyskania przychodu w październiku 2004 r. Korekta ceny nabycia powoduje, że wartość zakupu zmniejsza się o 344 zł, a VAT naliczony o 75,68 zł. Czy zmniejszenie to ująć w księdze w lutym 2005 r. czy dokonać korekty zapisów w październiku 2004 r.?
Wystawioną i otrzymaną w lutym fakturę korygującą, która dotyczy zmniejszenia ceny nabycia towaru, nabywca towaru ujmie w księdze przychodów i rozchodów w lutym 2005 r., tj. w miesiącu otrzymania faktury korygującej. Oznacza to, że w lutym 2005 r. podatnik ujmie w kolumnie 10 księgi przychodów i rozchodów kwotę 344 zł ze znakiem minus lub na czerwono. Korektę tę ujmie na podstawie otrzymanej faktury korygującej, którą rozporządzenie w sprawie prowadzenia księgi uznaje za pełnoprawny dowód księgowy.
Zdaniem autora, podatnik nie jest obowiązany w przedstawionym przypadku cofać się z ujęciem korekty do miesiąca, w którym ujęta była faktura pierwotna. Podatnik nie musi tym samym przeprowadzać korekty deklaracji miesięcznej na zaliczkę (PIT-5 albo PIT-5L). Nie ma też potrzeby korygować zeznania rocznego za 2004 r., jeżeli takie już złożył. Cofnięcie się z korektą do października 2004 r., z uwagi na obniżenie kosztów uzyskania przychodów, mogłoby spowodować, że podatnik zobowiązany by był do zapłaty powstałej różnicy w podatku wraz z odsetkami. W przypadku gdy korekta faktury nie została zawiniona przez podatnika, to nie powinien on ponosić negatywnych skutków takiej korekty. To sprzedawca błędnie podał w fakturze cenę jednostkową nabycia i wartość sprzedanego towaru, tak że nabywca pozostaje bez winy. Również obniżenie VAT naliczonego o wartość wynikającą z otrzymanej faktury korygującej nastąpi w rozliczeniu VAT za miesiąc, w którym faktura korygująca została otrzymana, tj. w rozliczeniu za luty 2005 r.
Przepisy VAT są w tym zakresie bardziej precyzyjne, ponieważ wyraźnie w rozporządzeniu w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – przewidują moment rozliczenia faktur korygujących zarówno u sprzedawcy, jak i nabywcy.
Przepisy w zakresie podatku dochodowego nie zawierają stosownych regulacji, dlatego w praktyce można się spotkać z przeciwstawnymi poglądami organów podatkowych. Biorąc jednak pod uwagę wnioski płynące z wyroków NSA, w których sądy stawiały tezę, że podatnik nie powinien ponosić negatywnych skutków zawinionych działań innych podmiotów, jeżeli są to podmioty od niego niezależne, oraz powołując się na rozwiązania zawarte w przepisach VAT (poprzez ostrożne stosowanie analogii), przyjęte stanowisko w zakresie podatku dochodowego należy uznać za prawidłowe.
Grzegorz Ziółkowski
Podstawa prawna:
• § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 152, poz. 1475 z późn.zm.),
• § 20 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 97, poz. 971).