25 czerwca 2015 r. weszła w życie nowelizacja ustawy samorządowej, która w zdecydowany sposób stawia jednostki samorządu terytorialnego przed nowymi możliwościami. Są to przede wszystkim:
- Uszczuplenie działalności urzędów i struktur poprzez outsourcing procesów np. księgowości;
- Zniesienie obowiązku zatrudniania głównego księgowego w każdej samodzielnej jednostce
- Możliwość delegowania do podmiotów prywatnych, czy trzeciego sektora (współpraca między samorządami lub własny urząd).
Outsourcing procesów i tworzenie centrów usług wspólnych, które z powodzeniem przyjęły się w przedsiębiorstwach, teraz mogą być przeniesione na grunt samorządowy. Znowelizowane przepisy pozwolą jednostkom samorządu terytorialnego na nowo zorganizować działalność. Biorąc pod uwagę dotychczasową politykę rządu, samorządu nie miały zbytnich nadwyżek finansowych na działalność bieżącą, a w szczególności rozwojową.
Nie można udawać, że samorządy w niedalekiej przyszłości znajdą nowe możliwości finansowania. Wzrost gospodarki nad Wisłą jest w znacznym stopniu przewidywalny, co pozwala spodziewać się niewielkich zmian w funduszach samorządów. Z faktami nie trzeba się spierać. Natomiast co ważne, warto brać przykład z dobrze funkcjonujących CUW w biznesie. Zastosowane rozwiązania przynoszą rokrocznie znaczne oszczędności oraz usprawniają funkcjonowanie biznesu.
Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)
Centra Usług Wspólnych - korzyści i możliwości
Przede wszystkim warto przyjrzeć się możliwościom jakie niesie ze sobą stworzenie Centrum Usług Wspólnych. Reorganizacja działającego systemu oraz wdrożenie nowego modelu jest procesem skomplikowanym, długookresowym i z pewnością może budzić obawy. Należy się do niego odpowiednio przygotować, należy mieć dokładny plan, wszystkie niezbędne analizy oraz wsparcie doświadczonej instytucji. Jednak początkowe trudności we drożeniu z pewnością wynagrodzą korzyści, które jednostki samorządowe będą czerpać w długim okresie działania centrum usług wspólnych:
- Oszczędności finansowe.
Centralizacja i standaryzacja procesów, do tego wspólne rozwiązania informatyczne dla wielu instytucji pozwolą wypracować najkorzystniejsze rozwiązania i realne oszczędności.
- Niższe ceny dzięki wspólnym zakupom.
Nie da się ukryć, że hurtownicy zawsze mają taniej, niż detaliści. Wspólne zakupy dla kilku odbiorców, np. usług telekomunikacyjnych czy energii pozwolą na uzyskiwanie niższych cen i oszczędności.
- Obniżenie kosztów informatycznych.
Standaryzacja i centralizacja procesów pozwoli na oszczędności podczas zakupu sprzętów i systemów i lepsze wykorzystanie sprzętu oraz infrastruktury It (np. wspólne serwery, standaryzacja oprogramowania, ujednolicenie konfiguracji pod względem użytkowym i administracyjnym, ujednolicenie standardów i środków zabezpieczeń, ujednolicenie procedur zarządzania, standaryzacja, dostępu do Internetu)
- Podniesienie jakości usług i większa dostępność.
Wspólna księgowość czy informatycy ustalają standard obsługi dla wielu podległych instytucji. Nie tylko podniesie to jakość obsługi np. mieszkańców czy pracowników jednostek samorządu terytorialnego, ale także ułatwi dostęp do informacji, np. informacji zarządczej.
- Efektywniejsze wykorzystanie zasobów ludzkich.
Powstanie lepsza szansa na kształcenie wyspecjalizowanej kadry.
- Skupienie jednostek na działalności podstawowej.
Centralizacja procesów pozwoli na większa kontrole i ograniczenie nieprawidłowości w działalności poszczególnych jednostek. To z kolei jest szansą na skupienie się na głównej działalności, rozwoju i zadowoleniu mieszkańców.
Czy to się uda?
Decyzja o stworzeniu Centrum Usług Wspólnych musi być poprzedzona głęboką analizą i opracowaniem planu strategicznego. Pozwoli to nie tylko na odpowiednie przygotowanie, zaplanowanie określonych działań, ale także na ograniczenie ewentualnych niepowodzeń we wdrożeniu. Nikt nie twierdzi, że będzie to proste i przyjemne, a potem wystarczy tylko spijać piankę sukcesu. Co warto powiedzieć i o czym należy pamiętać, to gminy które zorganizowały CUWy w swoich regionach i są najlepszym dowodem na powodzenie projektu.
Jako przykład warto przytoczyć CUW Powiatu Kętrzyńskiego. Projekt tworzenia CUW został zakończony w 2015 r. i obejmował obszary takie jak księgowość, kadry, płace, zakupy i usługi IT. Zakres jednostek podległych pod jeden CUW to 11, w tym 4 szkoły, Młodzieżowy Dom Kultury, Biblioteka Publiczna czy Centrum Sportu Turystyki i Rekreacji. Przed reorganizacją w jednostce samorządowej było 19,5 etatu z zatrudnionymi 24 osobami. Po reorganizacji ilość etatów zmniejszyła się do 6,5 z zatrudnionymi 11. W skali roku są to znaczne oszczędności. Po wprowadzeniu wspólnej obsługi, jednostce samorządowej udało się uzyskać 20% redukcji kosztów zakupu usług dla regionu. Aby uświadomić sobie, jak znaczne procesy CUW może obsługiwać, to w tym konkretnym przypadku (Powiat Kętrzyński) jest to rocznie 9500 dokumentów księgowych, obsługa ok. 370 umów o pracę czy 91 podpisanych umów na dostawę usług i towarów.
Małe kroki
Nie ma konieczności budowania na samym początku ogromnego CUWu, który będzie obsługiwał większość jednostek w regionie. Można zaczynać od mniejszych ilości i etapowo, w kolejnych latach rozbudowywać i przyłączać o kolejne jednostki. Zmiany, które niesie ze sobą budowa Centrum Usług Wspólnych w dłuższym okresie przyniesie znaczne korzyści dla regionu. Jest to trudny proces, ale oszczędności i korzyści dla społeczności jednoznacznie potwierdzają słuszność reorganizacji. Przykłady powiatów, które wdrożyły z powodzeniem tę strategię, są dobrym przykładem na tworzenie CUWów.
Ewa Piotrowska, Dyrektor Sprzedaży Impel Business Solutions