Zwierzęta pracujące - ewidencja księgowa i ujęcie podatkowe
Do zwierząt pracujących wykorzystywanych w działalności gospodarczej zaliczane są te gatunki, które mogą pomóc człowiekowi ze względu na siłę lub określone zdolności. Zwierzęta są przydatne np.:
• do transportu towarów i w jeździectwie - np. konie, wielbłądy,
• w terapeutyce (zooterapia) - np. konie, koty, psy i delfiny,
• do obrony zwierząt hodowlanych - np. psy pasterskie,
• do ochrony osób i mienia - np. psy stróżujące,
• w rolnictwie - przygotowanie ziemi pod uprawy (kury, świnie, dżdżownice), biologiczne zwalczanie szkodników (owady drapieżne żywiące się gatunkami szkodliwymi dla upraw),
• w lotnictwie - ptaki drapieżne do płoszenia ptaków żerujących na terenie lotnisk,
• do walki ze szkodnikami - kaczki do walki ze ślimakami w ogrodach, koty zwalczające gryzonie w magazynach czy w obiektach wojskowych,
• dla celów reprezentacyjnych - gatunki egzotyczne, niektóre koty, psy czy pawie.
Niesprzedane mieszkania w księgach rachunkowych dewelopera
Ulga na złe długi w księgach rachunkowych wierzyciela
UWAGA!
Należy odróżnić zwierzęta hodowlane od zwierząt pracujących.
Przeznaczenie tych gatunków pokazuje, że nie są to zwierzęta typowo hodowlane (jak bydło mleczne czy trzoda chlewna), nie uzyskuje się z nich produktów rolnych, lecz korzysta jedynie z ich „usług”, będących wykorzystaniem naturalnych predyspozycji czy instynktownych zachowań tych zwierząt.
Nabycie i utrzymywanie takich zwierząt wiąże się oczywiście z ponoszeniem określonych kosztów i wydatków. Związane są one przede wszystkim z wyżywieniem, utrzymaniem czystości, opieką weterynaryjną, szkoleniem, szczepieniami, a także z utrzymaniem określonych warunków bytowych.
1. Jak ująć zwierzę pracujące w księgach rachunkowych
Zadaniem ksiąg rachunkowych jest objęcie ewidencją wszystkich zdarzeń gospodarczych jednostki, które można wycenić i które wpływają na wielkości wykazane w bilansie. Skoro zwierzęta pełnią określone funkcje w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa, ich wartość oraz ponoszone koszty należy odpowiednio wycenić i zaewidencjonować.
Nabycie zwierzęcia można zaliczyć bezpośrednio do kosztów. Należy go też wprowadzić do ewidencji środków trwałych jako inwentarz żywy. Wszystko zależy od ceny nabycia czy inaczej ustalonej wartości początkowej. Cena ta w zależności od gatunku waha się od kilkudziesięciu złotych do nawet kilkunastu tysięcy złotych. W przypadku zaliczenia kupionego egzemplarza do środków trwałych należy zadecydować o sposobie jego amortyzacji. Zgodnie z art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych. Amortyzacja jednorazowa będzie wskazana zatem w szczególności dla różnych gatunków ryb, gadów i płazów, a także w przypadku ssaków i ptaków o niskiej wartości początkowej. Rozłożenie odpisów amortyzacyjnych na ustalony okres jest wskazane w przypadku droższych egzemplarzy. Okresem tym może być przewidywany czas korzystania z siły bądź innych właściwości zwierzęcia, jak również średni przewidywany okres jego życia.
Zapraszamy na forum o Rachunkowości
Koszty związane z utrzymywaniem zwierzęcia w dobrej kondycji psychofizycznej, które obejmują nakłady na jego wyżywienie, opiekę weterynaryjną, pielęgnację, szkolenia i tresurę, są zaliczane bezpośrednio do kosztów działalności operacyjnej. W zespole 4 kosztów według rodzajów, w zależności od przyjętej polityki rachunkowości, tego typu koszty będą stanowić „pozostałe koszty proste” lub będą rozksięgowywane zgodnie ze swoją istotą na koszty zużycia materiałów i energii oraz koszty usług obcych. W zespole 5 kosztów będą one księgowane w zależności od funkcji pełnionych przez określony gatunek. Przykładowo koszty utrzymania psów stróżujących będą ewidencjonowane jako koszty ogólnozakładowe, ale koszty związane z utrzymaniem zwierząt niszczących szkodniki na polach mogą być uznane również za koszty wydziałowe, w zależności od przyjętej polityki rachunkowości, a te związane ze zwierzętami wykorzystywanymi w zooterapii jako koszty działalności podstawowej - usługowej.
Zobacz wideo-szkolenie „Odpisy amortyzacyjne” dostępne w Bibliotece INFORFK na www.inforfk.pl
2. Ujęcie podatkowe zwierząt pracujących
W odróżnieniu od ujęcia księgowego podatkowo nie można wprowadzić zwierząt do środków trwałych, gdyż przepisy podatkowe nie wymieniają inwentarza żywego jako środka trwałego. W związku z tym zwierzęta nie mogą być amortyzowane. Należy rozważyć jedynie zaliczenie zakupu określonego zwierzęcia do kosztów podatkowych jednorazowo w dacie poniesienia wydatku. Oczywiście należy przy tym pamiętać, że wydatki takie muszą spełniać definicję kosztu uzyskania przychodów.
Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów podatkowych, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
Kosztem uzyskania przychodu będą zatem udokumentowane i uzasadnione racjonalnie i gospodarczo nakłady związane z działalnością gospodarczą podatnika, który przez ich poniesienie zmierza do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Nie mogą być one jednocześnie wyszczególnione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dlatego z całej grupy wydatków związanych z utrzymaniem zwierząt należy na pewno wyłączyć z kosztów podatkowych wydatki związane ze zwierzętami utrzymywanymi dla celów reprezentacyjnych. Jeżeli zwierzęta w założeniu mają podnieść prestiż prowadzonego przedsiębiorstwa wśród klientów albo mają za zadanie kreować przyjazny wizerunek przedsiębiorstwa, wydatki na nabycie i utrzymanie takich zwierząt będą wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy jako koszty reprezentacji. Tak może być w przypadku ptaków ozdobnych, rybek, ale też np. wielbłądów i lam, z których przedsiębiorca nie korzysta, lecz jedynie „hoduje” jako atrakcję turystyczną (przykładowo w hotelach).
Limit prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r.
Inaczej będzie w przypadku kosztów utrzymania psów, które pilnują mienia przedsiębiorstwa. W większości koszty takie należy uznać za gospodarczo uzasadnione, gdyż udowodnienie, że zwierzęta służą do zabezpieczenia terenu i majątku firmowego przed kradzieżą czy włamaniem, wybrykami chuligańskimi i przed uszkodzeniem mienia, nie przysparza problemów. Zatem wydatki na zakup, wyszkolenie, wyżywienie, opiekę weterynaryjną i szczepienia psa stróżującego co do zasady będą stanowić koszt uzyskania przychodów. W przypadku podatników VAT dokonujących sprzedaży opodatkowanej można odliczyć VAT naliczony związany z takimi wydatkami. Kłopotu nie przysporzy również uzasadnienie wydatków na zwierzęta pociągowe czy wykorzystywane w terapii osób chorych; związek między przychodem i kosztem jest tu widoczny i racjonalnie uzasadniony.
Oczywiście każdy przypadek powinien być przedmiotem indywidualnej analizy. Zawsze należy rozpatrywać zasadność wydatku pod kątem związku z przychodem podatnika, a więc z rodzajem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i jego indywidualnej sytuacji. Przykładowo wydatki na zakup i utrzymanie dla celów ochronno-stróżujących małego terenu całej gromady psów określonej rasy stróżującej albo nawet kilku egzemplarzy rasy, która się w żaden sposób z obronnością nie kojarzy, mogą się spotkać z odmową uznania za koszt podatkowy. Dotyczy to także coraz bardziej popularnych usług fryzjerskich dla zwierząt czy zakupu różnych gadżetów niezwiązanych z ich pracą dla przedsiębiorstwa, ale raczej z hobbystycznym podejściem osób, które są odpowiedzialne za te zwierzęta (ubranka dla psów, meble, albumy ze zdjęciami, perfumy).
Faktury przychodowe i kosztowe w księgach rachunkowych
Jak wykazać w księgach wniesienie wkładu niepieniężnego
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 613
• art. 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 613
dr Nelli Artienwicz
Katedra Rachunkowości, Uniwersytet Gdański
CZYTAJ TAKŻE
„Ewidencja księgowa w jednostkach prowadzących działalność rolniczą” - „Serwis Finansowo-Księgowy” nr 3/2013 - dostępny także na www.bgk.infor.pl