Jak ustalić wartość bilansową kontraktu swap

Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych przez kontrakt swap należy rozumieć umowę zamiany przyszłych płatności na warunkach z góry określonych przez strony. Kontrakt swap polega na zamianie pomiędzy dwoma stronami płatności wyliczonych na podstawie ustalonej kwoty bazowej, ale przy różnych warunkach dokonania płatności.

Kontrakty swap dzieli się na:

● swap odsetkowy, który polega na zamianie płaconych odsetek, zamieniając ryzyko finansowe wynikające ze zmiany stóp procentowych ze zmiennych na stałą lub odwrotnie,

● swap walutowy, który polega na zamianie płatności z pożyczek w różnych walutach,

● swap towarowy, który polega na zamianie płatności naliczanych od wartości danego towaru.

Kaucję gwarancyjną w bilansie zalicza się do aktywów obrotowych

W trakcie zawierania kontraktu swap strony umowy ustalają:

● walutę płatności,

● termin zapadalności,

● cenę transakcji,

● moment rozpoczęcia lub częstotliwość płatności.

Z pytania wynika, że zawarta przez spółkę z bankiem umowa będzie swapem odsetkowym. Sposób ewidencji jest pokazany w przykładzie. [przykład]

Warto pamiętać, że aktywa finansowe, w tym zaliczone do aktywów instrumenty pochodne wycenia się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego, w wiarygodnie ustalonej wartości godziwej bez jej pomniejszania o koszty transakcji, jakie jednostka poniosłaby, zbywając te aktywa lub wyłączając je z ksiąg rachunkowych z innych przyczyn, chyba że wysokość tych kosztów byłaby znacząca.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Wielkości ustalone w wyniku kalkulacji wysokości odsetek na koniec 2015 r. wyniosły:

Na dzień zawierania kontraktu nie ma obowiązku dokonania żadnego zapisu księgowego. Dopiero na dzień bilansowy trzeba dokonać wyceny zawartego kontraktu.

Operacje gospodarcze na dzień 31 grudnia 2015 r.:

1. Wycena kontraktu swap w wartości godziwej zgodnie z wyliczeniem w tabeli – 10 500 zł.

2. WB – wyciąg bankowy – wpływ płatności netto z rozliczenia kontraktu – bank wpłacił 2500 zł.

Wartość bilansowa zawartego kontraktu wynosi na 31 grudnia 2015 r. 8000 zł.

Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki

PRZYKŁAD

Kontrakt z bankiem

Spółka zawarła 1 stycznia 2015 r. kontrakt swap z bankiem. Wartość kontraktu wynosi 1 000 000 zł. Czas trwania kontraktu to pięć lat. Strony kontaktu ustaliły, że:

● jedna ze stron płaci odsetki według stałej stopy procentowej 6 proc. – bank,

● druga ze stron płaci odsetki według kursu zmiennego WIBOR 6M + 400 p.b – nasza spółka,

● płatności będą dokonywane netto,

● odsetki będą płacone na koniec każdego roku,

● w momencie zawarcia kontaktu nie dochodzi do żadnego przepływu środków pieniężnych.

Dla ustalenia wartości godziwej kontraktu spółka przyjęła spodziewane wartości WIBOR 6 M. Kalkulacje płatności przedstawia tabela obok.

Gabriela Suski

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Par. 3, par. 14 rozporządzenia ministra finansów z grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 ze zm.).