Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o rachunkowości nabyte lub powstałe aktywa finansowe oraz inne inwestycje ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.

Opisywana spółka podlega obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego, dlatego do ujmowania i wyceny akcji musi stosować rozporządzenie ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Wskazano w nim sposób klasyfikacji instrumentów finansowych w dniu ich nabycia lub powstania do odpowiednich kategorii. Są to:

1) aktywa finansowe i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu,

2) pożyczki udzielone i należności własne,

3) aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności,

4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Spółka w dokumentacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, musi opisać przyjęte przez nią zasady klasyfikacji instrumentów finansowych do kategorii wyżej wymienionych.

Spółka sama musi podjąć decyzję, do jakiej kategorii instrumentów zaliczyć zakupione obligacje. Jeżeli zostały zakupione w celu sprzedaży w krótkim okresie i osiągnięcia korzyści z oprocentowania, to należy obligacje zaliczyć do kategorii aktywów przeznaczonych do obrotu. Jeżeli spółka ma zamiar trzymać obligacje do terminu wykupu, to powinna je zaliczyć do kategorii aktywów utrzymywanych do terminu wymagalności. Jeżeli spółka nabyłaby obligacje bezpośrednio od emitenta, to obligacje można zaliczyć do pozycji pożyczki udzielone należności własne. Jeżeli opisywana spółka nie podjęła jeszcze decyzji, jakie ma plany wobec zakupionych obligacji, to powinna je zaliczyć do kategorii dostępnych do sprzedaży.

Międzynarodowe standardy badania sprawozdań finansowych w Polsce

W zależności więc od tego, do której grupy instrumentów finansowych zostaną zaliczone zakupione obligacje, różne mogą być metody i skutki wyceny, bo albo będą ujęte w wyniku finansowym, albo w kapitale z aktualizacji wyceny. [tabela]

Ustawa o rachunkowości w art. 28 ust. 1 pkt 3 i 5 określa zasady wyceny nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

● udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycje zaliczone do aktywów trwałych – według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z art. 35 ust. 4;