Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
● nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
● maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
● ulepszenia w obcych środkach trwałych,
● inwentarz żywy.
Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości.
W ustawie o rachunkowości nie ma żadnego ograniczenia wartościowego dla określenia kwoty, od której zalicza się dany składnik majątku do środków trwałych. W jej art. 32 ust. 6 zapisano jedynie, że dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo, odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.
Jak amortyzować środki trwałe o niskiej wartości
Również w ustawie o CIT w art. 16a ust. 1 określono zasadę dokonywania odpisów amortyzacyjnych od składników, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania oraz o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Mają być też wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1.
W art. 16d ust. 1 ustawy o CIT zapisano, że podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza 3500 zł. Wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym składniki majątku, o których mowa w art. 16a–16c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1 najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4.
Również w ustawie o podatku dochodowym nie ma podanej żadnej granicy wartościowej, od której dany składnik majątku zalicza się do środków trwałych. W art. 16f ust. 3 określono zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Odpisów dokonuje się, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3500 zł, podatnicy z zastrzeżeniem art. 16d ust. 1 mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16h–16m albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.
Reasumując, można stwierdzić, że każdy kierownik jednostki, ustalając politykę rachunkowości, musi ustalić zasady kwalifikowania zakupionych składników do środków trwałych. Zgodnie z ustawą o rachunkowości każda jednostka sama ustala granicę wartościową dla środków trwałych. Aktywa o wartości poniżej 3500 zł są kwalifikowane zgodnie z decyzją kierownika jednostki. ©?
Utrata wartości środków trwałych
PRZYKŁAD
Ustalenia w spółkach produkcyjnych
a) Spółka akcyjna notowana na giełdzie
Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej nie ma możliwości dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych z chwilą oddania do użytkowania środków trwałych o wartości równej lub niższej niż 3500 zł. Amortyzacja dla tych środków ustalana jest według przewidywanego okresu użytkowania.
b) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej:
● równej 3500 zł – amortyzuje się jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka lub w miesiącu następnym oraz ujmuje się w ewidencji środków trwałych;
● powyżej 3500 zł – amortyzuje się metodą liniową, przyspieszoną, indywidualną w zakresie nabytych używanych środków trwałych według stawek amortyzacyjnych zgodnie z załącznikiem do ustawy o CIT oraz ujmuje się w ewidencji środków trwałych;
● składniki majątkowe o wartości do 3500 zł – zalicza się bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do użytkowania bez dokonywania odpisów amortyzacyjnych. ©?
Gabriela Borek
specjalistka z zakresu rachunkowości
Podstawa prawna:
- Art. 3 ust. 1 pkt 15, art. 32 ust. 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.),
- Art. 16a, art. 16d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).