Samochód osobowy jest wykorzystywany niemal przez każdego przedsiębiorcę, który prowadzi działalność gospodarczą. Nie zawsze pojazd ten stanowi firmową własność. Przykładem są przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, którzy na potrzeby prowadzonej działalności używają własnych samochodów osobowych, niewprowadzonych do firmowej ewidencji środków trwałych. Często zdarza się też, że przedsiębiorcy wykorzystują w swojej działalności cudze auta, np. pracownika, zleceniobiorcy lub podmiotu trzeciego (na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu). Taki sposób korzystania z „cudzych” samochodów osobowych wynika najczęściej z rachunku ekonomicznego. Jest on jednak zazwyczaj związany z obowiązkiem prowadzenia tzw. kilometrówki.
Co to jest „kilometrówka”
Wydatki z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, które podatnik może zaliczyć do kosztów podatkowych, są limitowane. Zasady ustalania tego limitu określają przepisy:
• art. 23 ust. 1 pkt 36 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 30 updop - w zakresie dotyczącym wydatków na rzecz pracownika za używanie przez niego auta na potrzeby działalności gospodarczej przedsiębiorcy (podatnika),
• art. 23 ust. 1 pkt 46 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 51 updop - w pozostałych przypadkach używania samochodów osobowych niestanowiących składników majątku przedsiębiorcy (podatnika).
Kilometrówka a opłaty za najem samochodu
Ograniczenie to polega na ustawowym wyznaczeniu limitu określającego maksymalną kwotę wydatków, poniesionych w związku z używaniem samochodu osobowego niestanowiącego środka trwałego, które mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te stanowią koszt podatkowy do wysokości kwoty wynikającej z przemnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu (wykazywanych w ewidencji przebiegu pojazdu) przez stawkę za 1 km przebiegu (kilometrówka).
Sprawdź definicję kilometrówki w Encyklopedii księgowego na www.inforfk.pl
Limit wydatków (kilometrówka) = faktyczny przebieg pojazdu (km) x stawka za 1 km przebiegu (zł)
Należy przy tym zaznaczyć, że wymóg rozliczenia wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego niestanowiącego składnika majątku podatnika nie dotyczy leasingowanych aut osobowych (art. 23 ust. 3b updof oraz art. 16 ust. 3b updop). Wydatki na auta osobowe, używane w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu, nie wymagają prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Zwiększają one koszty podatkowe, co do zasady, w pełnej wysokości.
Jak księgować koszty podróży służbowej
Obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie wystąpi także wtedy, gdy podatnik używa na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej:
• cudzych samochodów ciężarowych, używanych np. na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia,
• samochodu pracownika, z którym rozlicza się w formie ryczałtu pieniężnego za jazdy lokalne.
W jaki sposób ustalać limit wydatków w ramach kilometrówki
W celu ustalenia faktycznego przebiegu pojazdu osoba używająca samochodu osobowego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych jest zobowiązana prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, potwierdzaną przez podatnika z końcem każdego miesiąca. Z ewidencji tej musi wynikać m.in. trasa przejazdu, jego cel oraz liczba faktycznie przejechanych na tej trasie kilometrów. Natomiast stawki za 1 km przebiegu samochodu osobowego wynikają z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy - Dz.U. z 2002 r. Nr 27, poz. 271 ze zm. Ich wysokość jest zróżnicowana ze względu na pojemność skokową silnika.
Zapraszamy na forum o podatku CIT
Tab. 1. Stawki dla samochodów osobowych obowiązujące od 14 listopada 2007 r. do chwili obecnej
| Stawka za 1 km przebiegu samochodu osobowego: | Wysokość stawki: |
| • o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 | 0,5214 zł |
| • o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 | 0,8358 zł |
Przedsiębiorca zwracający koszty używania cudzego samochodu osobowego może wypłacić należność według stawek wykazanych w tabeli 1, w wysokości niższej niż wymienione stawki lub w wysokości wyższej niż podane stawki. Najmniej korzystny dla przedsiębiorcy z punktu widzenia obciążeń podatkowo-składkowych jest ostatni wariant, tzn. zwrot kosztów używania samochodu osobowego według stawek wyższych niż wskazane w tabeli, gdyż powoduje on m.in. konieczność opodatkowania i oskładkowania tego świadczenia w części przekraczającej limit kilometrówki. Ponadto nadwyżki wydatków ponad ten limit nie można również uwzględnić w kosztach podatkowych firmy.
Podróż służbowa przedsiębiorcy - jak rozliczyć?
Zobacz e-poradnik „Samochód w firmie” dostępny w Bibliotece na www.inforfk.pl
Natomiast najmniej korzystny dla posiadacza auta jest zwrot kosztów używania samochodu osobowego według stawek niższych niż wymienione. Należy bowiem zaznaczyć, że zwrot kosztów według podanych stawek nie gwarantuje obecnie pełnego zwrotu kosztów poniesionych przez posiadacza auta. Zatem tym bardziej ich zwrot według stawek niższych niż określone w tabeli nie stanowi pełnej rekompensaty poniesionych kosztów.
Od redakcji: Od dawna podkreśla się potrzebę zaktualizowania stawek za 1 km przebiegu pojazdu niezmienianych od blisko 6 lat, z uwagi na wzrastające koszty eksploatacji samochodów, w tym rosnące ceny paliwa. Już ponad 2 lata temu Instytut Transportu Samochodowego (ITS), na zamówienie resortu infrastruktury, sporządził raport pod nazwą: „Analiza kosztów eksploatacji pojazdów oraz oszacowanie na jej podstawie wysokości stawek za 1 km przebiegu pojazdu”. Celem analizy było oszacowanie aktualnych kosztów eksploatacji pojazdów i dokonanie oceny, czy wysokość stawek za 1 km przebiegu pojazdu, zawartych w rozporządzeniu, umożliwia pokrywanie kosztów eksploatacji pojazdów używanych do celów służbowych, w sytuacji rosnących realnych kosztów eksploatacji pojazdów. Analiza ta jednoznacznie potwierdziła, że stawki przewidziane w § 2 rozporządzenia są nieadekwatne do aktualnych przeciętnych kosztów eksploatacji pojazdów używanych w Polsce i nie gwarantują pracownikom pełnego zwrotu ponoszonych przez nich kosztów z tytułu używania prywatnych pojazdów do celów służbowych. Zgodnie z projektem Ministerstwa Infrastruktury z 23 sierpnia 2011 r. stawki za 1 km przebiegu dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 i powyżej 900 cm3 miały wynosić odpowiednio 0,97 zł i 1,01 zł. Jednak nie weszły one w życie. Niestety, pomimo że rezultat przeprowadzonego badania wyraźnie wskazał na niedostosowanie stawek obowiązujących od 2007 r. do rzeczywistych kosztów eksploatacji samochodu osobowego, to stawki te nadal nie zostały podwyższone. Zamrożenie tych stawek jest korzystne wyłącznie dla fiskusa.
W przypadku używania w działalności gospodarczej cudzego samochodu osobowego limit kilometrówki należy ustalić jako iloczyn faktycznie przejechanych kilometrów w celach służbowych (ewidencja przebiegu pojazdu) i stawki za 1 km tego przebiegu, ustalonej z uwzględnieniem pojemności skokowej silnika.
Więcej na ten temat przeczytasz na Platformie Księgowych www.inforfk.pl w artykule: "Kilometrówka - zasady, podatki, ewidencja" >>