Przedstawiamy na przykładach rozwiązanie najczęściej pojawiących się problemów związanych ze skutkami powstania zaległości podatkowych.
Czy każdy brak wpłaty to dług podatkowy
Czy zarówno niewpłacenie podatku, jak i zaliczki na podatek spowoduje powstanie zaległości podatkowej?
Tak
Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Te zasady mają także zastosowanie do należności z tytułu podatków, zaliczek na podatki oraz rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika lub inkasenta.
Podstawa prawna
- Art. 51 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy zwrot podatku można zaliczyć na dług
Małżonkowie są wspólnikami spółki jawnej, która będzie zlikwidowana. Żona rozpocznie indywidualną działalność. W wyniku odsprzedaży przez spółkę towaru na koncie spółki wystąpi zobowiązanie w VAT, natomiast na koncie podatniczki kwota do zwrotu na rachunek bankowy. Czy można zaliczyć zwrot na poczet zobowiązania w VAT?
Nie
Zwrot podatku wraz z jego oprocentowaniem podlega zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlega zwrotowi z urzędu. Niemożliwe jest dokonanie cesji nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikającej z deklaracji VAT do zwrotu na rachunek bankowy wykazany przez podatnika na rzecz innego podatnika. Zatem zwrot podatku wynikający z deklaracji zostanie dokonany na rachunek bankowy podany w zgłoszeniu rejestracyjnym wyłącznie firmie żony, o ile nie będzie posiadała innych zaległości, a czynności sprawdzające potwierdzą zasadność zwrotu.
Podstawa prawna
- Art. 76b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy wspólnik odpowiada za odsetki podatkowe
Podatnicy prowadzili spółkę, którą rozwiązali. W czasie jej trwania powstały zaległości podatkowe. Czy wspólnik będzie odpowiadał także za odsetki od powstałego długu?
Tak
Jeżeli były wspólnik odpowiada za zaległość podatkową powstałą w zakresie, gdy był wspólnikiem, to tym samym odpowiada za związane z nią odsetki za zwłokę. Obowiązek zapłaty odsetek związany jest bowiem z istnieniem zaległości. Skoro ciąży na nim obowiązek zapłaty zaległości i to także wtedy, gdy jest byłym wspólnikiem, to tym samym ciąży na nim obowiązek zapłaty odsetek jako należności ubocznej, związanej z tym zobowiązaniem podatkowym, i to również za okres, kiedy nie powstaje on w spółce.
Podstawa prawna
- Art. 51 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy po roku powstanie zaległość w zaliczkach
Po zakończeniu roku podatkowego okazało się, że pracodawca nie wpłacał zaliczek na podatek dochodowy. Czy powstanie zaległość w zapłacie zaliczek?
Nie
Z chwilą powstania zobowiązania podatkowego za dany rok podatkowy nie może już powstać zobowiązanie w zaliczkach na ten podatek.
Podstawa prawna
- Art. 51 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy można powołać się na krzywdzące decyzje
Podatnik złożył wniosek do urzędu skarbowego z prośbą o umorzenie zaległości podatkowej. Urząd nie przyznał podatnikowi tej ulgi. Podatnik w odwołaniu powołał się na krzywdzącą dla niego i jego rodziny decyzję fiskusa. Czy taka argumentacja jest dopuszczalna?
Tak
Jeżeli podatnik w odwołaniu od decyzji organu podatkowego wskaże, że kwestionowana decyzja jest dla niego i dla jego rodziny krzywdząca, to biorąc pod uwagę, że przedmiotem sprawy jest umorzenie zaległości podatkowej, co może nastąpić ze względu na m.in. słuszny interes strony, taka treść odwołania jest wystarczająca, aby uznać, że strona stawia zarzut naruszenia Ordynacji podatkowej. Nie może także budzić wątpliwości zakres żądania podatnika. Uznając decyzję organu pierwszej instancji za krzywdzącą, podatnik kwestionuje ją w całości.
Podstawa prawna
- Art. 67a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy fiskus wydaje decyzję o odsetkach
Czy organ podatkowy ma prawo wydać decyzję, w której określi wysokość odsetek od zaległości podatkowych?
Tak
Jeżeli w postępowaniu podatkowym po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie złożył deklaracji, wysokość zaliczek jest inna niż wykazana w deklaracji lub zaliczki nie zostały zapłacone w całości lub w części, organ ten wydaje decyzję, w której określa wysokość odsetek za zwłokę na dzień złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie - odsetki na ostatni dzień terminu złożenia zeznania, przyjmując prawidłową wysokość zaliczek na podatek.
Podstawa prawna
- Art. 53a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy od długu są odsetki
Czy podatnik poza zaległością podatkową musi do urzędu skarbowego wpłacić odsetki?
Tak
Od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Obecnie wynoszą one 14,5 proc. w skali roku. Co ważne, odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
Podstawa prawna
- Art. 53, art. 55 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy ważny jest powód powstania zaległości
Czy przy określaniu wysokości odsetek od zaległości podatkowej będzie mieć znaczenie przyczyna, która spowodowała powstanie długu?
Nie
Dla ustalenia obowiązku zapłaty odsetek nie ma znaczenia przyczyna, która spowodowała, że podatnik nie obliczył i nie wpłacił należnego podatku w terminie. Obowiązek naliczania i pobór odsetek za zwłokę jest niezależny od tego, z czyjej winy, tj. podatnika czy organu podatkowego, powstała zaległość podatkowa.
Podstawa prawna
- Art. 53 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy można wnioskować o ulgę w spłacie
Czy w sytuacji, gdy u podatnika doszło do powstania zaległości podatkowej, może on poprosić urząd skarbowy o udzielenie ulgi w spłacie takiego zobowiązania?
Tak
Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. Może także umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
Warto w tym miejscu podkreślić, że interes podatnika należy widzieć, mając na uwadze nie tylko sytuacje nadzwyczajne, ale także normalną sytuację ekonomiczną, w tym wysokość uzyskiwanych przez stronę dochodów, jak również konieczność ponoszenia wydatków.
Podstawa prawna
- Art. 67a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy raty likwidują zaległość podatkową
Czy w sytuacji, gdy urząd skarbowy rozłoży podatnikowi zaległość podatkową na raty, dług przestanie istnieć?
Nie
Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Rozłożenie zaległości na raty i ustanowienie nowych terminów płatności nie zmienia faktu, że zaległość istnieje.
Podstawa prawna
- Art. 51 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy nadpłata może być zaległością
Czy nadpłata podatku może stać się zaległością podatkową?
Tak
Na równi z zaległością podatkową traktuje się m.in. nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.
Podstawa prawna
- Art. 52 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Czy za brak wpłaty jest kara
Czy podatnik, który nie płaci podatków, ukrywając dochody, może zostać ukarany sankcją, wynikającą z kodeksu karnego skarbowego?
Tak
Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, nieuczciwy podatnik podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
W 2008 roku rozpiętość stawki dziennej waha się 37,53 zł do 15 012 zł. Natomiast kara grzywny może być wymierzona w granicach od 112,60 zł do 22 520 zł.
Podstawa prawna
- Art. 54 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.).
Ewa Matyszewska