16 sierpnia br. weszły w życie zmiany do ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. W myśl znowelizowanych przepisów, zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe mogą załatwiać wiele spraw nie tylko pisemnie czy ustnie do protokołu, ale także - jeżeli z żądaniem takim wystąpi podatnik - drogą elektroniczną.
Składanie deklaracji
I tak, w zmienionym art. 3a ordynacji podatkowej przewidziano możliwość składania podań i deklaracji w formie elektronicznej. Chodzi przy tym tylko o takie podania i deklaracje, które mają zostać określone w rozporządzeniu Ministra Finansów (piszemy na ten temat na str. 6).
Deklaracja elektroniczna powinna być opatrzona podpisem elektronicznym i posiadać dane w ustalonym formacie elektronicznym zawarte we wzorze danej deklaracji (art. 3b § 1). Podatnik lub płatnik, który zechce składać deklaracje w formie elektronicznej, ma obowiązek zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawie ewidencji podatników i płatników (NIP). Z uwagi na to, że niektóre wzory deklaracji podatkowych przewidują obowiązek podpisania ich przez więcej niż jedną osobę, złożenie takiej deklaracji w formie elektronicznej byłoby procesem skomplikowanym, wielostopniowym i dość kosztownym dla podatnika (podpisy elektroniczne dla wszystkich osób podpisujących deklarację). W celu uproszczenia tej formy kontaktów, podatnik lub płatnik zamierzający składać deklarację w formie elektronicznej powinien wskazać osobę (osoby) upoważnioną, do której obowiązków należy elektroniczne podpisywanie deklaracji. Zgłoszenie takiego upoważnienia również powinno być złożone drogą elektroniczną (przez podatnika lub osobę upoważnioną).
Zakończeniem procesu rejestracji ma być potwierdzenie poprawności zgłoszenia osoby upoważnionej, po którym dopiero możliwe będzie składanie deklaracji w formie elektronicznej. Deklaracje mogą być bowiem składane w tej formie dopiero po potwierdzeniu zgodności danych zawartych w zawiadomieniu z danymi podanymi w zgłoszeniu. Potwierdzenie takie ma formę zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia złożenia zgłoszenia, przy czym może ono być również wydane w formie elektronicznej (art. 3c).
Na organ podatkowy nałożono ponadto obowiązek poświadczenia, w formie elektronicznej, złożenia deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Potwierdzenie takie może być również wygenerowane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego (art. 3a § 2).
Możliwość składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej będzie wdrażana stopniowo. Składanie deklaracji i podań w formie elektronicznej ma bowiem dotyczyć wszystkich podatników i płatników dopiero od 1 stycznia 2007 r. Do tego czasu forma ta została zarezerwowana jedynie dla osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości co najmniej 5 mln euro, według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na koniec roku podatkowego.
Doręczanie pism
Forma elektroniczna została przewidziana także dla doręczeń (art. 144a, art. 146 § 1, art. 148 § 2 pkt 3, art. 151 i art. 152 § 3). Doręczanie pism, z wyjątkiem zaświadczeń, może obecnie nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej na adres poczty elektronicznej strony lub jej reprezentanta (przedstawiciela lub pełnomocnika), jeżeli wystąpiono do organu podatkowego o doręczanie pism tą drogą.
Składanie wniosków, wnoszenie podań
Zmienione przepisy przewidują możliwość składania określonych podań (żądań, wyjaśnień, odwołań, zażaleń, ponagleń i wniosków) także za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Organ podatkowy ma przy tym obowiązek potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego zażąda. Potwierdzenie takie może być również wygenerowane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego (art. 168 § 1, 4 i 5). Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione w tej formie jest dzień otrzymania żądania przez organ podatkowy lub przez jednostkę informatyczną obsługi administracji podatkowej (art. 165 § 3b).
Zmiany w innych przepisach podatkowych
Ustawa nowelizująca ordynację podatkową wprowadziła zmiany również w szeregu innych ustaw, także podatkowych, m.in. w ustawie z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, w ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy w ustawie z 30 października 2002 r. o podatku leśnym. Większość zmian wprowadzonych w tych ustawach dotyczy przede wszystkim możliwości składania przez podatników deklaracji i zeznań podatkowych w formie elektronicznej.
Podstawa prawna:
• ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn.zm.),
• ustawa z 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 143, poz. 1199),
• ustawa z 13 lipca 2006 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 143, poz. 1031).
Piotr Kreczko