W rozpatrywanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu sprawie, w celu zwiększenia obrotów oraz pogłębienia współpracy z odbiorcami, spółka zamierzała podpisywać umowy o współpracy handlowej ze stałymi kontrahentami, motywujące do zwiększenia zakupów produktów spółki. Umowy te uzależniają przyznanie oraz wysokość premii pieniężnej od zrealizowania w danym okresie czasu przez kontrahentów, określonego limitu obrotów netto.
W związku z tym pojawiło się pytanie: jaki dokument powinien być wystawiony na premię pieniężną przez kontrahenta, wynikającą ze spełnienia warunków umowy o współpracy handlowej - faktura VAT, czy nota obciążeniowa?
Zgodnie z wyjaśnieniami poznańskiej izby, w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Nie może wystąpić taka sytuacja faktyczna, która jednocześnie stanowiłaby dostawę towaru i świadczenie usługi. Należy zauważyć, że dokonanie zakupów u kontrahenta mieści się w czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług w postaci dostawy towarów.
Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L. 347 ze zm.) wskazuje, że „świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.
Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.
Uwzględniając powołane wyżej przepisy art. 5 i art. 8 ustawy, wskazać należy, iż każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 powołanej ustawy. Usługa w rozumieniu ust. 1 powołanego wyżej artykułu oraz art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, to transakcja gospodarcza, co oznacza, iż stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Istnieć musi bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Ponadto zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (...).
Reasumując, premia pieniężna, którą spółka będzie wypłacać swoim kontrahentom z tytułu zrealizowania określonego limitu obrotów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług u kontrahenta spółki, bowiem w takim przypadku nie mamy do czynienia ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy. Jednocześnie przedmiotowa premia nie powinna być dokumentowana fakturami VAT wystawionymi przez kontrahenta.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 października 2010 r. (nr ILPP1/443-134/08/10-S/BD).
Adam Kuchta