Jeśli podatnikowi potrzebne jest zaświadczenie z urzędu skarbowego, może zażądać jego wydania. Urzędy z zasady uwzględniają takie wnioski. Odmawiają tylko wtedy, gdy podatnik zażąda poświadczenia informacji nieznanych urzędowi lub takich, których poświadczać nie może.
Organ podatkowy obowiązany jest do wydania zaświadczenia, jeśli trzeba potwierdzić fakty lub stan prawny wynikający z prowadzonych ewidencji, rejestrów czy innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Żeby jednak w ogóle myśleć o uzyskaniu jakiegokolwiek zaświadczenia z urzędu skarbowego, potrzebny jest wniosek podatnika. Urząd skarbowy nie zaświadczy o niczym z urzędu. Urzędnik nie domyśli się, że podatnikowi potrzebne jest zaświadczenie. Konieczność wystąpienia do urzędu skarbowego ze stosownym żądaniem przewidują też przepisy Ordynacji podatkowej, stanowiąc, że organ podatkowy wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o nie.
Potrzebny wniosek...
Żądając zaświadczenia, musimy przygotować wniosek, najlepiej pisemny. We wniosku poza podaniem własnego imienia i nazwiska (a w przypadku nazwy firmy), musimy podać jeszcze adres, NIP (a gdy wniosek składa firma, również REGON). We wniosku musimy też koniecznie wskazać właściwy urząd skarbowy, do którego kierujemy nasze żądanie. Będzie nim, co do zasady, urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedziby podatnika.
W dalszej części podatnik powinien określić tzw. zakres żądania, czyli co chciałby, aby urząd skarbowy potwierdził w zaświadczeniu. Ta część wniosku jest chyba najtrudniejsza. Od tego, jak dokładnie sprecyzujemy to, czego oczekujemy od urzędu skarbowego, zależy, czy otrzymamy zaświadczenie, na jakie liczyliśmy. Jeśli np. we wniosku o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach nie napiszemy, by urząd skarbowy potwierdził, że nie jest w stosunku do nas prowadzone postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe, być może w zaświadczeniu zabraknie takiej informacji. A wtedy pretensje możemy mieć tylko do siebie. Wniosek powinniśmy też uzasadnić, a więc wykazać, po co nam zaświadczenie. Na zakończenie pozostaje już tylko podpisać wniosek.
Podatnik powinien jednak pamiętać, że urząd skarbowy wyda zaświadczenie tylko wtedy, gdy urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa. Zaświadczenie zostanie wydane także wtedy, gdy osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Będzie tak najczęściej wtedy, gdy podatnik potrzebuje określonego zaświadczenia do przedłożenia np. w innym urzędzie lub sądzie.
...i wizyta w urzędzie
Sporządzony wniosek podatnik powinien – w zależności od własnego uznania – albo złożyć w urzędzie skarbowym osobiście, albo przesłać pocztą listem poleconym. Podatnik powinien też pamiętać o konieczności uiszczenia od tak sporządzonego wniosku opłaty skarbowej w wysokości 5 zł.
Bardzo istotne jest to, że urząd skarbowy, który ma wydać zaświadczenie, nie może żądać od podatnika żadnych zaświadczeń w celu potwierdzenia faktów lub stanu prawnego znanych mu z urzędu lub możliwych do ustalenia przez organ na podstawie posiadanej ewidencji rejestrów lub innych danych albo na podstawie przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych. Innymi słowy, urząd skarbowy nie może uzależnić wydania żądanego zaświadczenia od przedstawienia jakichkolwiek dokumentów. Co więcej – zawsze wtedy gdy urząd żąda od podatnika zaświadczenia w celu potwierdzenia faktów lub stanu prawnego – jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia.
...oraz cierpliwość
Zaświadczenie podatnik powinien otrzymać bez zbędnej zwłoki, czyli jeśli to możliwe, to niemalże od ręki lub z dnia na dzień – nie później jednak niż w terminie siedmiu dni od dnia złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia. Tylko w przypadku zaświadczenia o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 306m Ordynacji podatkowej) – urząd skarbowy ma więcej czasu, bo aż dwa miesiące od dnia złożenia wniosku.
Jakie zaświadczenia wydają urzędy skarbowe
Podatnik może żądać wydania przez urząd skarbowy zaświadczenia:
• o niezaleganiu w podatkach,
• stwierdzającego stan zaległości podatkowych,
• o wysokości znanych organowi zobowiązań spadkodawcy,
• o wysokości dochodu lub obrotu podatnika,
• o miejscu zamieszkania lub siedzibie podatnika,
• o miejscu zamieszkania podatnika na terytorium Polski w przypadku osiągania przychodów ze źródeł położnych m.in. w Księstwie Liechtensteinu czy Wielkim Księstwie Luksemburga.
W pewnych przypadkach podatnik powinien uzbroić się w cierpliwość, bo organ może potrzebować więcej czasu na wydanie zaświadczenia. Będzie tak wtedy, gdy przepisy wymagają, by organ przed wydaniem zaświadczenia ustalił, czy w stosunku do wnioskodawcy nie jest prowadzone postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości jego zobowiązań podatkowych. Dotyczy to takich sytuacji, gdy żądamy zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzającego stan zaległości. Urząd skarbowy może też przed wydaniem zaświadczenia – jeśli uzna, że jest to niezbędne – przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.
Pamiętajmy, że zaświadczenie potwierdza stan faktyczny lub prawny istniejący w dniu jego wydania. Jeśli organ podatkowy odmówi wydania żądanego zaświadczenia lub zaświadczenia o żądanej treści, powinien wydać postanowienie, na które podatnik może złożyć zażalenie.
Podatnicy powinni też pamiętać, że sam fakt braku w odpowiednich przepisach wzoru żądanego przez nich zaświadczenia nie oznacza jeszcze, że podatnik go nie otrzyma. Określone przepisami wzory zaświadczeń są wykorzystywane tylko wtedy, gdy będą adekwatne do stanu faktycznego lub prawnego, który ma być poświadczony. W innym przypadku zaświadczenie jest wydawane w formie pisma lub przy wykorzystaniu formularza sporządzonego przez urzędy skarbowe – jeżeli oczywiście powtarzalność wniosków o wydanie zaświadczenia uzasadnia opracowanie takiego formularza. Zaświadczenie może być też wydane na formularzu przedłożonym przez wnioskodawcę (pismo Ministerstwa Finansów z 29 stycznia 2003 r., nr SP1/8012-30/OS-141/03/AA).
Anna Wojda