Wspólne opodatkowanie dochodów jest możliwe także w przypadku rodzeństwa. Jednak z takiego sposobu rozliczeń mogą skorzystać tylko osoby będące samotnymi opiekunami prawnymi ubezwłasnowolnionego brata lub siostry.
Preferencyjny sposób opodatkowania dochodów, co do zasady, jest dopuszczalny w przypadku małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci. Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych za osobę samotnie wychowującą dziecko uważają jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Określanie podatku
Przypomnijmy, że od dochodów osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:
• dzieci małoletnie,
• dzieci, bez względu na ich wiek, na które zgodnie z odrębnymi przepisami pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,
• dzieci do 25 roku życia uczące się w szkołach, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku,
– podatek może być określony w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.
WAŻNE
Warunkiem wspólnego opodatkowania jest złożenie odpowiedniego wniosku przez zaznaczenie odpowiedniej pozycji w zeznaniu rocznym.
Szczególny przypadek
W szczególnej sytuacji znajduje się podatnik, który będąc rodzeństwem osoby ubezwłasnowolnionej został ustanowiony jej opiekunem prawnym. Przypomnijmy, że opieka ma na celu zapewnienie pieczy i reprezentacji osobom małoletnim, które nie pozostają pod władzą rodzicielską lub osobom całkowicie ubezwłasnowolnionym. Natomiast z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wynika, że sytuacja osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej jest analogiczna do tej, w jakiej znajduje się małoletni, który nie ukończył lat 13.
Zasiłek pielęgnacyjny
Aby móc skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, na ubezwłasnowolnionego brata lub siostrę powinien być pobierany zasiłek pielęgnacyjny, a ponadto podatnik musi być osobą, którą zgodnie z przepisami podatkowymi można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko. Oczywiście podatnik, który chce wspólnie rozliczyć dochody z ubezwłasnowolnionym, musi być jego opiekunem prawnym. A zatem podatnik, który jest samotnym opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego brata lub siostry, może wspólnie z nim opodatkować dochody.
Stanowisko takie zostało potwierdzone w decyzji dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z 21 lipca 2004 r. (nr PD-3/4117/i-22/05/G).
Inne przywileje
Taki podatnik powinien pamiętać, że prawo podatkowe przyznaje mu również inne przywileje. Jeżeli ubezwłasnowolniony brat lub siostra jest osobą niepełnosprawną, która pozostaje na utrzymaniu podatnika, to może on skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. W takiej sytuacji możliwe będzie odliczenie od dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem czynności życiowych. Z ulgi można skorzystać, jeśli dochody niepełnosprawnego rodzeństwa nie przekroczyły w roku podatkowym limitu 9120 zł.
Edyta Wereszczyńska
edyta.wereszczynska@infor.pl