Kontrola pokazała, że samorządy nagminnie łamią zapisy Ordynacji podatkowej przy umarzaniu zaległości podatkowych. Uregulowań nie przestrzegało 21 spośród 24 skontrolowanych gmin - poinformowała w czwartek 13 grudnia 2018 r. Najwyższa Izba Kontroli.
"Nieprawidłowości ujawniono w 36 proc. postępowań podatkowych (672), a po ich zakończeniu wydano decyzje umarzające zaległości podatkowe na kwotę 21,6 mln zł, która stanowiła aż 66 proc. kwoty badanych umorzeń" - napisano w komunikacie NIK.
W ocenie NIK umarzanie zaległości podatkowych przez gminy odbywa się zbyt uznaniowo. Izba przyznaje, że decyzje podejmowane w sprawach umorzeń są zgodnie z prawem uznaniowe, jednak wyniki kontroli wskazują, że w większości skontrolowanych jednostek postępowania prowadzono nierzetelnie lub wręcz niezgodnie z prawem.
Polecamy: 11 kluczowych zmian 2019 – PODATKI I KADRY
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS
Według NIK urzędnicy między innymi niewłaściwie gromadzili materiał dowodowy, nie dochowywali terminów lub nie przestrzegali jawności postępowań. "Dlatego obowiązkiem NIK jest zwrócić uwagę, że uznaniowość nie oznacza dowolności w podejmowaniu decyzji" - informuje NIK.
Najczęściej uwagi NIK dotyczyły nierzetelnego dokumentowania postępowań podatkowych oraz naruszenia stosowania ustawowych przesłanek przyznawania ulg.
Jak podaje NIK, zdarzały się także postępowania, gdy organy podatkowe umarzały kwoty, które w dniu złożenia wniosku nie stanowiły zaległości, lub umarzano zaległości w kwotach wyższych niż te, o jakie wnioskowali podatnicy.
Wiele gmin miało problem z właściwym sporządzeniem faktycznego i prawnego uzasadnienia decyzji o umorzeniu zaległości podatkowych. Kontrolerzy wskazali, że często zbyt ogólnie odnoszono się do okoliczności, jakie były przesłanką udzielenia ulgi - na przykład wskazywano trudną sytuację finansową, albo w ogóle nie uzasadniono decyzji. Tymczasem prawo wymaga przedstawienia dokumentacji, która potwierdza przesłanki podane przez podatnika we wniosku o ulgę.
NIK skontrolowała 24 jednostki samorządu terytorialnego (urzędy gmin lub miast), by sprawdzić, czy organy podatkowe tych jednostek od stycznia 2014 r. do września 2017 r. prawidłowo prowadziły postępowania w sprawie umorzenia zaległości podatkowych.(PAP)
autor: Łukasz Pawłowski
pif/ wus/