Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2019 r.
Potrzeba wprowadzenia zmian
Projekt ustawy w istotnym zakresie stanowi implementację dyrektywy Rady (UE) 2017/952 z dnia 29 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2016/1164 w zakresie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich (zwanej dalej: „dyrektywą ATAD 2”), będącej przełożeniem na grunt UE efektów prac podejmowanych w ostatnich latach na forum międzynarodowym, w szczególności przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w ramach projektu dotyczącego przeciwdziałania erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysku (BEPS). Regulacja przewidziana dyrektywą wpisuje się w obecne ogólnoświatowe (w tym Polski) priorytety polityczne dotyczące międzynarodowego opodatkowania, wskazujące na konieczność przywrócenia zaufania do systemów podatkowych jako sprawiedliwych mechanizmów i umożliwienie rządom rzeczywistego utrzymania suwerenności podatkowej. Charakter przepisów zawartych w ww. dyrektywie stanowi wyraz dążenia na forum UE do zapewnienia, poprzez zwiększenie skuteczności krajowych systemów opodatkowania podatkiem dochodowym przedsiębiorstw korporacyjnych, aby podatki były płacone w miejscu, gdzie są generowane zyski i wytwarzana jest wartość. Cel ten ma zaś zostać osiągnięty poprzez wdrożenie przez wszystkie państwa członkowskie UE do swoich ustawodawstw podatkowych najbardziej powszechnych rozwiązań (instytucji) prawnych przeciwdziałających tzw. optymalizacji podatkowej. Termin implementacji przepisów dyrektywy ATAD 2 przypada, co do zasady, na dzień 1 stycznia 2020 r. Jedynie implementacja art. 9a (rozbieżności w kwalifikacji odwróconych struktur hybrydowych) dyrektywy ATAD 2 jest przesunięta na 1 stycznia 2022 r.
Przepisy dotyczące rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych powinny dotyczyć przypadków, gdy rozbieżności są wynikiem podwójnych odliczeń, różnic w charakterystyce instrumentów finansowych (płatności, podmiotów) lub różnić w przypisaniu płatności. Rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych mogłoby prowadzić do podwójnego odliczenia lub odliczenia bez ujęcia w dochodzie. Aby temu przeciwdziałać konieczne jest ustanowienie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przepisów, które dadzą możliwość odmowy odliczenia danej płatności, kosztów lub straty albo nakażą ujęcia podatnikowi płatności w jego dochodzie.
Ponadto konieczne jest dokonanie częściowej transpozycji (dopełnienie transpozycji) dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych (zwanej dalej: dyrektywą MDR). Dyrektywa MDR nałożyła na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia ujawniania organom podatkowym informacji o schematach podatkowych oraz przekazywania informacji o ujawnionych schematach organom podatkowym innych państw członkowskich.
Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193) w rozdziale 11a, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., transponowały dyrektywę MDR w zakresie określenia definicji schematu podatkowego oraz przesłanek raportowania, wskazania kręgu podmiotów obowiązanych do przekazania informacji, określenia zasad, zakresu, sposobu i terminu przekazywania informacji oraz właściwości organu podatkowego. Przewidziano również konsekwencje karne niewypełnienia obowiązku raportowania wobec podmiotów obowiązanych. Projektowana ustawa dopełnia implementację dyrektywy MDR poprzez nałożenie na Szefa Krajowej Administracji Skarbowej obowiązku przekazania informacji o schematach podatkowych transgranicznych państwom członkowskim Unii Europejskiej oraz w ograniczonym zakresie Komisji Europejskiej.
W tym celu projekt przewiduje również zmianę w zakresie retrospektywnego przekazywania informacji o schematach podatkowych transgranicznych. Zmiana ta ma związek z obecnie obowiązującymi przepisami rozdziału 11a Ordynacji podatkowej (tj. przyjętymi rozwiązaniami przez polskiego ustawodawcę implementującego przepisy dyrektywy MDR). Dyrektywa MDR przewiduje obowiązek retrospektywnego raportowania przez „pośrednika” i „właściwego podatnika”, tj. podmiotach zdefiniowanych w przepisach dyrektywy. Polskie regulacje implementujące unijną definicję „pośrednika” wprowadziły natomiast pojęcia promotora i wspomagającego.
Aby zapewnić spójność z celem dyrektywy MDR konieczne jest także uszczegółowienie przesłanek obowiązku przekazywania do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej informacji o schemacie podatkowym transgranicznym, który spełnia przesłankę szczególnej cechy rozpoznawczej, o której mowa w art. 86a § 1 pkt 13 lit. a tiret drugie ustawy Ordynacja podatkowa (tj. schemacie podatkowym, w którym uczestniczy odbiorca płatności z „raju podatkowego”).
Istota rozwiązań
Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych:
Wprowadzane zmiany polegają na wprowadzeniu do porządku prawnego przepisów regulujących cztery kategorie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych:
- wynikających z płatności dokonanych z tytułu instrumentu finansowego,
- będące konsekwencją różnic w przydziale płatności dokonanych na rzecz podmiotu hybrydowego lub stałego zakładu, w tym w wyniku płatności na rzecz pominiętego stałego zakładu,
- wynikające z płatności dokonanych przez podmiot hybrydowy na rzecz właściciela lub hipotetycznych płatności między siedzibą główną a stałym zakładem lub pomiędzy co najmniej dwoma stałymi zakładami,
- sytuacje podwójnego odliczenia wynikające z płatności dokonanych przez podmiot hybrydowy lub stały zakład.
Polecamy: CIT 2019. Komentarz
Celem wprowadzenia nowych przepisów jest zwiększenie odporności polskiego rynku, a tym samym rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, na rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych.
Zmiany w ustawie o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami:
Projektowana ustawa nakłada na Szefa Krajowej Administracji Skarbowej obowiązek przekazania informacji o schematach podatkowych transgranicznych organom podatkowym państw członkowskich (oraz w ograniczonym zakresie Komisji Europejskiej), jak również zakres, sposób i termin przekazania tej informacji.
Dotychczas obowiązek retrospektywnego raportowania dotyczy promotora lub korzystającego (art. 28 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193). Ze względów wskazanych wcześniej konieczne jest objęcie obowiązkiem retrospektywnego raportowania również wspomagającego. Obowiązek ten powstawać będzie jedynie w odniesieniu do tych schematów podatkowych transgranicznych, które dotychczas nie zostały zaraportowane przez promotorów lub korzystających.
Z kolei uszczegółowienie przesłanek obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych transgranicznych polegać będzie na objęciu raportowaniem jurysdykcji, które stosują szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. „rajów podatkowych”) według wspólnego wykazu Unii Europejskiej. Pozwoli to na ujednolicenie rozumienia tej szczególnej cechy rozpoznawczej w ramach UE. Wprowadzenie tego obowiązku jest związane z propozycją doprecyzowania wytycznych do wydania rozporządzeń w sprawie wykazu tzw. rajów podatkowych zawartych w ustawie o podatku dochodowych od osób fizycznych oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.