Nie w każdej sytuacji administrator nieruchomości stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego może być podatnikiem podatku od nieruchomości - stwierdził białostocki WSA.
Prezydent miasta ustalił wymiar podatku od nieruchomości za jeden miesiąc 2005 roku. Wskazano, że podatnik zawarł z Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (MPGKiM), działającym jako administrator, umowę najmu lokalu znajdującego się w budynku hali targowej stanowiącego własność miasta. Jednak 16 maja 2005 r. aneksem został zmieniony najemca lokalu. Organ stwierdził, że na podstawie ustawy obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek, a podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy. W tym przypadku obowiązek podatkowy wygasł z dniem 31 stycznia 2005 r.
Zarówno w odwołaniu, jak i skardze podatnik wskazywał, że zawarł z administratorem hali umowę najmu lokalu użytkowego, która nie wskazuje obowiązku uiszczenia podatku przez najemcę.
Rozstrzygając sprawę sąd wskazał, że zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Chodzi o sytuację, w której posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości bądź jeśli posiadanie jest bez tytułu prawnego.
W świetle tegoż uregulowania administrator nieruchomości stanowiącej własność jednostki samorządu terytorialnego może być podatnikiem podatku od nieruchomości wówczas, jeżeli jest jej posiadaczem zależnym. Posiadaczem zależnym jest ten, kto faktycznie włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą. Możliwa jest jednakże sytuacja, kiedy to administrator włada nieruchomością faktycznie za kogo innego. Wówczas jest dzierżycielem. W takiej sytuacji administrator występuje w gruncie rzeczy jako zastępca posiadacza w sferze władania nieruchomością. Taka okoliczność wyłącza już możliwość uznania administratora za podatnika podatku od nieruchomości, ponieważ jako dzierżyciel nie jest posiadaczem nieruchomości.
Dlatego też w rozpatrywanej sprawie istotne jest ustalenie, w jakim charakterze występuje MPGKiM, będące według organów podatkowych administratorem wspomnianej nieruchomości. Gdyby bowiem okazało się, że jest posiadaczem zależnym nieruchomości, wówczas byłoby podatnikiem podatku od nieruchomości.
Pozwala to stwierdzić, że organy podatkowe nie przeprowadziły pełnego postępowania wyjaśniającego w sprawie. Organ odwoławczy natomiast nie zażądał uzupełnienia materiału dowodowego przyjmując okoliczności już ustalone bez konfrontacji ze źródłowym materiałem dowodowym. W tej sprawie organy powinny udowodnić, że to na skarżącym spoczywa obowiązek w podatku od nieruchomości. Wspomniane braki w postępowaniu sprawiły, że dowód taki nie mógł być skutecznie przeprowadzony.
Dodatkowo sąd wskazał, że w tej sprawie SKO przed wydaniem zaskarżonej decyzji nie wyznaczyło podatnikowi 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. To zaniechanie uniemożliwiło skarżącemu zgłoszenie ewentualnych dodatkowych dowodów, materiałów, jak też zaprezentowanie swojego stanowiska w sprawie.
Sygn. akt I SA/Bk 410/05
Michał Stuczyński