Organ podatkowy nie może wydać w tym samym dniu decyzji o stwierdzeniu nadpłaty i o zaległości podatkowej. W takim przypadku powinien z urzędu zarachować powstałą nadpłatę na poczet zaległości.
Na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego trafiła dość nietypowa sprawa. Podatniczka otrzymała decyzje dotyczące VAT za poszczególne miesiące 2000 roku. Część z nich dotyczyła stwierdzenia nadpłaty za sześć pierwszych miesięcy roku, a dwie zaległości za lipiec i sierpień. Problem jednak w tym, że decyzje zostały wydane w tym samym czasie. Zdaniem podatniczki organ podatkowy działając z urzędu powinien rozliczyć nadpłatę na poczet powstałej zaległości, a nie w oddzielnej decyzji określać zaległość, odsetki i wymierzać sankcje w postaci dodatkowego zobowiązania, zwłaszcza że kwota nadpłaty przeważała zaległość za kolejne dwa miesiące.
Po bezskutecznych odwołaniach spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. I wygrała. Sąd przyznał, że organy podatkowe w tej sprawie powstąpiły nieprawidłowo. Jeżeli powstała nadpłata i zaległość, to należało zarachować pierwszą kwotę na poczet drugiej.
Z tym stanowiskiem nie zgodził się dyrektor izby skarbowej. W skardze kasacyjnej do NSA tłumaczył, że zobowiązanie podatkowe zostało określone przez samego podatnika, więc nadpłata powstała dopiero w chwili wydania decyzji. A ponieważ decyzje o nadpłacie i zaległości zostały wydane jednocześnie, to nadpłaty nie można było skonsumować na poczet długu. Pełnomocnik spółki nie zgadzał się z takim stanowiskiem. Podkreślał, że nadpłata nie powstała z mocy decyzji, ale z mocy prawa. Należało więc z urzędu zaliczyć ją na poczet zaległości podatkowej spółki.
NSA oddalił jednak skargę kasacyjną. Podzielił stanowisko sądu I instancji, że organy podatkowe miały obowiązek rozliczyć z urzędu nadpłaty z kolejnymi miesiącami, w których powstała zaległość. Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt IFSK 707/05, IFSK 724/05.
ZALICZENIE NADPŁATY NA POCZET ZALEGŁOŚCI
Art. 76 Ordynacji podatkowej
Par. 1
Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem par 2.
Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem par 2.
Par. 2
Nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku – na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.
Nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku – na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.
Aleksandra Tarka
aleksandra.tarka@infor.pl