Organy podatkowe mogą samodzielnie korygować deklaracje podatkowe. Nie muszą wzywać podatnika do poprawienia błędów.
Podatnik, przed 1 września 2005 roku był wzywany przez organ podatkowy, jeśli ten – w ramach czynności sprawdzających – stwierdził, że złożona deklaracja zawiera błędy. Podatnik poprawiał błędy w siedzibie organu. Od 1 września 2005 roku, na podstawie art. 274 Ordynacji podatkowej, w razie stwierdzenia, że złożona przez podatnika (płatnika czy inkasenta) deklaracja zawiera błędy rachunkowe i inne oczywiste omyłki, bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy sam powinien skorygować deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień.
Zyskali podatnicy
Dzięki zmianie przepisów podatnik, który popełnił błąd w złożonej deklaracji, nie musi już osobiście stawiać się w siedzibie organu podatkowego po to tylko, by poprawić deklarację, co znacznie ułatwia procedurę eliminowania drobnych błędów w deklaracjach.
Z drugiej jednak strony, organ podatkowy może skorygować nie tylko błędy rachunkowe i oczywiste omyłki. Może także dokonać korekty deklaracji wtedy, gdy wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami.
Wprawdzie korekta dokonywana jest przez organ podatkowy wyłącznie wtedy, gdy zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza 1000 zł, niemniej jeśli organ podatkowy skoryguje kilka lub kilkanaście deklaracji podatkowych jednego podatnika, zwiększając zobowiązanie podatkowe, zmniejszając kwotę zwrotu lub nadpłaty, obciążenie dla podatnika i jego zaskoczenie może być duże. Dlatego warto zawsze sprawdzić dokładnie korektę organu podatkowego. Podatnik powinien odpowiednio zareagować, w przypadku gdy nie zgadza się z korektą i podważa zasadność jej dokonania.
ORGAN PODATKOWY MUSI, PODATNIK MOŻE
Organ podatkowy powinien:
• uwierzytelnić kopię skorygowanej deklaracji,
• doręczyć podatnikowi uwierzytelnioną kopię skorygowanej deklaracji wraz z informacją o związanej z korektą deklaracji zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku lub wysokości straty bądź informację o braku takich zmian.
Podatnik może:
• w terminie 14 dni od dnia doręczenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji wnieść sprzeciw do organu, który dokonuje korekty.
W razie niewniesienia sprzeciwu korekta dokonana przez urząd wywołuje takie skutki prawne jak korekta deklaracji złożona przez podatnika.
Można złożyć sprzeciw
Podatnik, który otrzymał informację o korekcie dokonanej przez organ podatkowy (jest to konieczne przy dokonywaniu korekty), może w terminie 14 dni od jej otrzymania złożyć sprzeciw do organu, który dokonał korekty. Jest to nowość w przepisach Ordynacji podatkowej. Wbrew pozorom skutki proceduralne i materialnoprawne wniesienia sprzeciwu lub jego braku są istotne.
Przede wszystkim sprzeciw nie oznacza, że organ, który go otrzymał, musi wyrazić zgodę na anulowanie korekty. Pytanie więc, co stanie się wówczas, gdy korekta organu podatkowego będzie bezzasadna lub nieprawidłowa w ocenie podatnika, a organ nie uwzględni tego sprzeciwu. A co stanie się, gdy podatnik nie wniesie sprzeciwu od korekty urzędu w terminie lub organ podatkowy będzie miał zastrzeżenia, co do formy lub treści sprzeciwu.
Wydaje się, że w pierwszej sytuacji, gdy sprzeciw podatnika zostanie złożony, ale nie zostanie uwzględniony, korekta organu podatkowego jest bezskuteczna i poprawki organ podatkowy powinien anulować. Trzeba się liczyć z tym, że organ podatkowy wezwie wtedy podatnika do autokorekty, a gdy ta nie zostanie dokonana, może wszcząć postępowanie podatkowe.
W drugim przypadku brak sprzeciwu spowoduje, że korekta organu podatkowego będzie traktowana analogicznie do korekty podatnika (ze wszystkimi tego skutkami). Jeśli organ podatkowy będzie miał zastrzeżenia co do formy lub treści sprzeciwu, podatnik powinien pamiętać, że przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują żadnej szczególnej formy sprzeciwu. Nie stawiają także wymagań co do treści. A to oznacza, że złożenie pisma zatytułowanego sprzeciw, bez szczególnej argumentacji prawnej i faktycznej, wystarczy, aby anulować korektę organu. Podatnik powinien jednak wskazać, jakiej korekty deklaracji dotyczy sprzeciw.
KIEDY URZĘDNIK SKORYGUJE DEKLARACJĘ
Jeśli organ podatkowy stwierdzi, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki, bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, może w zależności od rodzaju i zakresu uchybień:
• skorygować deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeśli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza 1000 zł,
• zwrócić się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.
Nie będzie kar
Można sobie zadać pytanie, czy w sytuacji korekty deklaracji w trybie art. 274 Ordynacji podatkowej, możliwe jest postawienie podatnikowi zarzutu popełnienia któregoś z czynów zabronionych opisanych w kodeksie karnym skarbowym, a zwłaszcza zarzutu ukrycia podstawy opodatkowania, oszustwa podatkowego lub próby wyłudzenia zwrotu podatku. Odpowiedź na to pytanie powinna być przecząca. Korekta dokonana na podstawie art. 274 Ordynacji podatkowej z góry zakłada, że błąd w deklaracji jest tak oczywisty, że organ może go sam skorygować (bez żadnych wyjaśnień podatnika). Stąd też w takiej sytuacji nie może być mowy o narażeniu na uszczuplenie należności podatkowych, co jest konieczne, aby można było mówić o popełnieniu któregoś z wymienionych czynów.
Aldona Leszczyńska
Autorka jest doradcą podatkowym, członkiem Zespołu Podatkowego kancelarii Wardyński i Wspólnicy