Postępowanie podatkowe, a potem obrona swoich racji przed sądem administracyjnym, może trwać długo. Trudno się więc dziwić, że wobec natychmiastowej wykonalności decyzji podatkowych podatnicy często próbują wstrzymać egzekwowanie wynikających z nich należności.
W przypadku decyzji można wyróżnić dwie sytuacje. Ponieważ skargę do sądu podatnik składa za pośrednictwem organu, decyzję o wstrzymaniu może podjąć sam fiskus. W razie wniesienia skargi na decyzję lub postanowienie organ, który je wydał, może wstrzymać ich wykonanie w całości lub w części. Może to zrobić zarówno na wniosek, jak i z urzędu.
Po przekazaniu sądowi skargi o wstrzymaniu może zdecydować również sąd, który na wniosek skarżącego wydaje postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu, np. decyzji. W tym przypadku sąd ocenia jednak, czy zachodzą ku temu przesłanki określone w ustawie. Zgodnie z przepisami sąd może wstrzymać wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
W orzecznictwie sądowym pojawiły się wyjaśnienia dotyczące przesłanek wstrzymania wykonania decyzji przez sąd. W postanowieniu z 3 sierpnia 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku (sygn. akt II SA/Bk 352/06, niepublikowany) podkreślił, że sąd rozpoznający wniosek o wstrzymanie wykonania aktu powinien mieć na uwadze interes nie tylko wnioskodawcy, ale i innych uczestników postępowania oraz uwzględniać wszystkie okoliczności. W innym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji jest dopuszczalny również w postępowaniu przed NSA (wyrok z 17 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 1315/05, niepublikowany).
Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy. Ponadto postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności.
PRZYKŁAD: JAKIE SKUTKI WYWOŁA SKARGA
Podatnik zaskarżył do sądu administracyjnego decyzję podatkową dotyczącą podatku dochodowego. Skargę zgodnie z przepisami wnosi się za pośrednictwem dyrektora izby skarbowej, czyli organu odwoławczego. Jednocześnie podatnik wystąpił do organu o wstrzymanie wykonania decyzji. Organ odmówił. Skarga trafiła do sądu, a podatnik ponowił swój wniosek. Sąd uznał, że zachodzą przesłanki do wstrzymania wykonania decyzji.
ALEKSANDRA TARKA